SEYYİD KUTUB’A GÖRE ALLAH’IN VARLIĞI VE BİRLİĞİNİN DELİLLERİ

Kelam ilminde Allah’ın varlığı ve birliği konusu akli ve nakli delillerle ispatlanmaya çalışılmıştır. Kelamcıların çoğu Allah’ın doğrudan duyularla kavranamayacağı gerekçesiyle iç ve dış âlemden deliller getirmek suretiyle delillendirme yoluna gitmiştir. Bazı kelam âlimleri ise Allah inancını zaruri ve fıtri olarak değerlendirmiş, Allah’ın varlığı ve birliğini ispatlamada dışarıdan deliller aramaya gerek duymamıştır. Onlara göre fıtratı bozulmamış her insan Allah’ın var ve bir olduğunu kolaylıkla anlayabilir. Bu yoldaki deliller sadece insanı uyarmak ve Allah’ın var ve bir olduğuna dair insanın içindeki zorunlu bilgiyi geliştirmek içindir. Yirminci yüzyılda düşünceleri dolayısıyla idama mahkûm edilen ve uzun yıllarını hapishanede hacimli kitaplar yazarak geçiren Seyyid Kutub da Allah’ın varlık ve birliğinin delileri üzerinde durmuştur. Hapishanenin zor şartları altında üstelik idam bekleyen bir mahkûmun derinlemesine tefekkürü neticesinde kaleme aldığı bu eserlerin kıymetine binaen, Allah’ın varlığına ve birliğine dair delillere bir de Kutub’un perspektifinden bakmanın konuya farklı bir boyut kazandıracağı kanaatindeyiz. Bu nedenle genel olarak Allah’ın varlık ve birliğinden kısaca temas edeceğimiz girişin ardından, ilk bölümde Kutub’un Allah’ın varlığının, ikinci bölümde ise birliğinin delilleri hakkındaki görüş ve tespitlerini sunmaya ve böylece Kutub’un düşünce dünyasına inmeye çalışacağız.

___

  • el-Makdisi, M. (ts.). el-Bed' ve't-tarih. Bağdat: Mektebetü'I-Müsenna. Eş’ari, H. (1410). el-İbâne an Usulu’d-Diyâne. Medine. Eş’ari, H. (1953). Kitabu’l-Lumafi’r-Red ala Ehli’z-Zeyğive’l-Bida. (Richard J. M. Tahkik), Beyrut. Gazzâli, H. (1967). İhyâu ulûmi’d-din. Kahire: Müessesetü’l-Halebi. Kevseri, M. Z. (2004). el-Akide ve İlmü’l-Kelam min A’mali’l-İmam Muhammed Zahid el-Kevseri. Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye. Kılavuz, A.S. (2017). İslâm Akâidi ve Kelama Giriş. İstanbul: Enar Yay. Kutub, S. (1972). Fi zılali’l-Kur’ân. Beyrut: Dâru’ş-Şuruk. Kutub, S. (1982). Nahve müctemi-i İslami. Beyrut: Dâru’ş-Şurûk. Kutub, S. (1985). Davetin İlkeleri. İstanbul: Muvahhid Yay. Kutub, S. (1986). İman Gerçeği. İstanbul: Hikmet Yay. Mâtürîdi, M. (2009). Kitâbü’t-Tevhîd. Bekir T. (Çev.). Ankara: İsam Yay. Nesefi, M. (2010). Kitabü’t-temhid li kavaidi’t-Tevhid. Hülya A. (Çev.). İstanbul: İz Yay. Özler, M. (2012). Tevhid. TDV, XXXXI, 19. Şehristânî, A. (1934). Nihayetü’l-ikdam fi ilmi’l-kelam. ( Alfred G. Tahkik), London. Topaloğlu, B. (1998). Hudûs. TDV, XVIII, 304-309.
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-6879
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü