Alegorik Anlatım ve Rönesanstan Modernizme Batı Resminde Yansıması

Atalarımızın bize bıraktığı alegorik ifade şekilleri olan mitolojik hikâyeler sözel ve yazınsal olarak gelecek kuşaklara aktarılma isteğiyle simgesel yazılar halinde kodlanarak alegorik resimlere dönüşmüştür. Batı’da 17. yüzyıla kadar resimlerde görülen mitolojik, dini ve moralistik konular sonraları beşerî ve toplumsal alegoriler halini almıştır. Kültürel öğretilerin ve törelerin aktarıldığı bir miras gibi dönemsel değişikliklere uğrayan ve çeşitlilik gösteren, kültürel sembollerin anlam bulduğu dolaylı bir anlatım dili olan alegoriyi anlamak ikonoloji ve ikonografi disiplinleri göz önünde tutularak mümkündür. Ortaçağ’dan günümüze kadar resim sanatında anlamı aktarmaya yönelik gayesiyle kendine bir varlık alanı bulmuş olan bu dili Rönesantan Modernizme kadar örmeklerle irdelemek ve bu kavramın sembolle, metaforla olan ilişkisini ortaya koymak bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Çünkü çağdaş resimsel yaratımın devamlılığında, resmin geçmiş serüvenlerine yeniden bakma, yaratım biçimlerini sorgulama, anlama ve özümseme son derece önemli bir gereksinimdir. Bu gereksinim doğrultusunda yapılan bu araştırmanın önemli bir kısmını resimlerin alegori ve biçim-içerik açısından irdelenmesi oluşturacaktır. Ancak onun öncesinde alegori, onunla karıştırılan diğer kavramlar ve çözümleme yöntemleri açığa kavuşturulacaktır. Batı resim sanatı tarihinde alegorik anlatımın farklı yoğunlukta kullanıldığı dönemlere ait örneklerin incelendiği ikinci bölümden sonra “Resim sanatında alegori neden bir anlatım dili olarak tercih edilmiştir ve edilmektedir” sorunsalına cevaben varılan sonuç ortaya konacaktır.

___

  • Akalın, L. ve Melikoğlu, E. (2010). Britanya Edebiyatından Öyküler. İstanbul: Nodos Kitap Yayınevi.
  • Aral, N. (2017). Gerçek ile Kurgu Arasında: Steen ve Blackmon’da Domestik Hayatın Temsili. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 49, 17-29.
  • Artun, E. (2007). Türklerde İslamiyet Öncesi İnanç Sistemleri- Öğretiler-Dinler Erişim: http://turkoloji.cu.edu.tr/ HALKBILIM/erman_artun_inanc_sistemleri.pdf (Erişim Tarihi: 19.05.2020)
  • Atasağun, G. (2016). Ichthys (Balık) Sembolü. Düşünüyorum Bülteni, Anadolu Aydınlanma Vakfı Sosyal ve Kültürel Bülteni, 67, 10-11.
  • Ateş, M. (2014). Mitolojiler ve Semboller. İstanbul : Elif Kitapevi.
  • Atış, N. (2009). Grek Düşünce Dünyasında Felsefe Din ve Mitoloji İlişkisi. Uludağ Ünivrsitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi.
  • Atış, N. (2009). Grek Düşünce Dünyasında Felsefe Din ve Mitoloji İlişkisi . Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi.
  • Ay, D. A. (2016). Guiseppe Arcimboldo’nun Eserleri ve Gastronomi. Akademik Sosyal Ara tırmalar Dergisi, 4(33), 91-105.
  • Bal, A. A. (2009). Doğu Mistisizmi ve Estetik Anlayı ının Resim Sanatına Uygulanması (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
  • Bayramoğlu, M. (2016). 20. Yüzyıl Modern Batı Resim Sanatında Geleneksel Türk Sanatı Örneklerinin Etkisi. SOBİDER Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (6), 351-366.
  • Boynukalın, A. R. (2014). Sanatsal İfadede Görsel Metaforlar. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi).Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
  • Cömert, B. (1991). Sanat Edebiyat Üzerine. Ankara: Damar Yayınları.
  • Daniels, M. (2014). Bir Nefeste Dünya Mitolojisi. İstanbul: Maya Kitap .
  • Durand, G. (1998 ). Sembolik İmgelem. İstanbul: İnsan Yayınları .
  • Erhat, A. ve Kadir, A. (1984). İlyada-Homeros. İstanbul: Can Sanat Yayınları.
  • Gültekin Gider, B. (1993). Resimde Alegori. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Eser Raporu) Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
  • Gombrich, E. H. (2011). Sanatın Öyküsü. İstanbul: Remzi Kitapevi.
  • Gomm, S. C. (2014). Sanatın Gizli Dili. İstanbul : İnkılap Kitapevi.
  • https://blog.prontotour.com/madridin-simgesi-ayi-ve-kocayemis-agaci. (tarih yok). Madrid’in Simgesi Ayı ve Kocayemiş Ağacı, (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
  • İndirkaş, Z. (2015). Mitolojiden Alegoriye “Prometheus, Oidipusi, Ganymedes". İstanbul: Tekhne Yayınları.
  • Jung, C. G. (2009). İnsan ve Sembolleri. İstanbul: Okuyan Us Yayınevi.
  • Kâhyaoğlu, M. (2008). Guseppe Arcimboldo. Metro Gastro Dergisi,45, 130-139.
  • Karaman, B. İ. (2012 ). Eğretilemenin Çevirisi. Türk Dili, Dil ve Edebiyat Dergisi, 102 (725).
  • Kaya, M. (2013). Platon’un Ruh Kuramı. Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (1).
  • Kılıç, E. (2010). Çağdaş Resim Sanatının Oluşumunda Doğu ve İslam Sanatlarının Etkisi. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi Erzurum, 50-70.
  • Kurtman, C. E. (2019) Türk Resminde Alegori. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale
  • Mackenzie, D. A. (1996). Çin ve Japon Mitolojisi. Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
  • Sözen, M; Tanyeli, U. (2012). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitapevi
  • Tarzan, Ö. (2010). Yeni Dışavurumcu Tavrı Oluşturan Sanatçı Kimliği ve Yapıtlardaki Psiko - Sembolik Ögeler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
  • Uşun, T. ve Yüzgüller, S. (2018). Sözden İmgeye Batı Sanatında İkonografi. İstanbul: Hayalperest Yayınevi .