Okul Öncesi Eğitimde Cinsiyet Eşitliği Üzerine Betimsel Bir Çalışma

Bütün sosyal gelişmelere ve kadın hareketlerine rağmen bütün dünyada halen insanları cinsiyetlerine göre ayıran ayrımcı kültürel değerler bulunmaktadır. Okul öncesi eğitim ortamı cinsiyet eşitliği üzerine farkındalık yaratılabilecek ayrıcalıklı bir ortam olmasına karşın son zamanlara kadar eğitim programlarında cinsiyet eşitliği pek vurgulanmamıştır Bu nedenle eğitsel değerler açısından doğal ortamda gerçekleşen cinsiyet eşitliği ile ilgili gerçek uygulamaların ne olduğu hakkında bilgi edinmek önem taşımaktadır. Bu çalışma ‘Cinsiyet Eşitliği Ölçeği’ni Türkçe’ ye çevirip geçerliliğini ve güvenirliliğini incelemeyi hedeflemektedir. Ölçeğin kurumsal, eğitim-öğretim, ve kişisel olmak üzere üç alt alanı bulunmakta ve toplamda 30 madde içermektedir. Bu 30 likert-tipi soruya ek olarak iki adet de açık uçlu soru içeren ölçek, dört uzmanın yardımı ile Türkçe’ ye çevrilmiştir. Türkçe’ ye uyarlanan ölçek 46 erkek ve 92 kadın okul öncesi öğretmenine uygulanmıştır. İç geçerliliği ölçmek için Cronbach Alpha katsayısı kurumsal, eğitim-öğretim, kişisel alt alanlarına ve ölçeğin tamamı için hesaplanmış, sırasıyla. 77, .86, .76, .78 bulunmuştur. Sonuç olarak Cinsiyet Eşitliği Ölçeğinin Türkçe versiyonu okul öncesi eğitimde cinsiyet eşitliğini ölçmek için yeterli bulunmuştur. Ölçeğin Türkçe’ ye uyarlanmasının ardından ölçek 152 farklı öğretmene tekrar uygulanmıştır. İkinci uygulamaya 97 kadın ve 55 erkek öğretmen katılmıştır.  Kadın ve erkek öğretmenlerin cinsiyet eşitliği puanları MANOVA testi yapılarak karşılaştırılmıştır. İstatistiksel olarak iki grup arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır ve öğretmenlerin açık uçlu sorulara verdikleri yanıtlar içerik analizi yapılarak değerlendirildikten sonra da aynı sonuca ulaşılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, her iki cinsiyetteki öğretmenler de sınıflarında cinsiyetçi kalıpları, yargıları ve önyargıları yıkmak için çaba göstermektedir. 

A Descriptive Study on Gender Equity in Pre-school Education

There are still gender-based discriminatory cultural values despite increasing women movements across the world. Although pre-school education is a privileged setting to create an awareness of gender equity, it has not been emphasized in teaching program until recently in Turkey. Therefore, within the context of concerning educational values, it is essential to explore real educational practices at schools. This study aims to present the validity and adaptation of the Gender Equity Scale (Vendrell, 2014) into Turkish. It consists of three subscales, namely institutional, didactic and personal field. In total it includes 30 items and Likert-type scale (5 point) questions; the Gender Equity Scale has two open ended questions. With the help of the four experts the scale was translated into Turkish. The Turkish version of the scale was administered to 46 males and 92 female pre-school education teachers. For the scale's internal consistency, Cronbach's Alpha coefficients were calculated for the Institutional subscale, didactic subscale, personal subscale and the scale total, and it was found that they are respectively .77, .86, .76, .78. As a consequence, the properties of the Turkish version of the Gender Equity scale were satisfactory, and can be used to assess gender equality in pre-school education in Turkey. After adapting the Gender Equity Scale in Turkish, it was administered to 97 females and 55 male teachers again. When a MANOVA test was conducted to compare the gender equity scores for males and females teachers, there was no significant difference between two genders. Teachers’ open ended questions were analyzed by content analysis method. Results confirm that both female and male teachers are trying to overcome gender stereotypes and prejudices in their classes.

___

Alan, İ. (2009). Sevgi içerikli çizgi filmlerin ilköğretim 5. sınıftaki çocukların görsel sanatlar dersinde yaptıkları resimler üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.

Aral, N., Ceylan, R. & Bıçakçı M. Y. (2011). Çocukların televizyon seyretme alışkanlıklarının yaş ve cinsiyete göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 489-498.

Asan, H. T. (2010). Ders kitaplarında cinsiyetçilik ve öğretmenlerin cinsiyetçilik algılarının saptanması. Fe Dergisi, 2(2), 65-74.

Ayrancı, Ü., Köşgeroğlu, N. & Günay, Y. (2004). Televizyonda çocukların en çok seyrettikleri saatlerde gösterilen filmlerdeki şiddet düzeyi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5,133-135.

Bandura, A.(1989). Human agency in social cognitive theory. American Sychologist -American Psychological Association, 44(9), 1175-1179.

Basten, C. (1997). A feminised profession: women in teaching profession. Educational Studies, 23(1), 55-62.

Berg, B. L., (2007). Qualitative research methods for the social sciences (6th ed.). Boston, MA: Allyn and Bacon.

Blaise, M., & Taylor, A. (2012). Using queer theory to rethink gender equity in early childhood education. Young Children, 67(1), 88.

Esen, Y. & Bağlı, M. T. (2002). İlköğretim ders kitaplarındaki kadın ve erkek resimlerine ilişkin bir inceleme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 143-154.

Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (1993). How to design and evaluate research in education (Vol. 7). New York: McGraw-Hill.

Günaydın, B. (2011). Çocuklara yönelik programlarda toplumsal cinsiyet rollerinin sunumu: TRT Çocuk ve Yumurcak TV. Uzmanlık Tezi, Radyo Televizyon Üst Kurumu, Ankara.

Gündüz-Kalan, Ö. (2010). Reklamda çocuğun toplumsal cinsiyet teorisi bağlamında konumlandırılışı: ‘Kinder’ reklam filmleri üzerine bir inceleme. İstanbul İletişim Fakültesi Dergisi, 38, 75-89.

Gürel, S. A., & Gürel, H. (2007). Dölyolundan ultrason yapılan gebelerin incelemeyi yapan doktorun cinsiyeti ile ilgili tercihi ve gerekçeleri. Kadın Doğum Dergisi, 6(1), 1287-1291.

McCleary-Sills, J., Hanmer, L., Parsons, J., & Klugman, J. (2015) Child marriage: A critical barrier to girls’ schooling and gender equality in education. The Review of Faith & International Affairs, 13(3), 69-80.

Kalaycı, N. (2015). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Açısından Bir Çizgi Film Çözümlemesi: PEPEE. Eğitim ve Bilim, 40(177), 243-270.

Kalaycı, N., & Hayırsever, F. (2014). Toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi ders kitabına yönelik bir inceleme ve bu konuya ilişkin öğrenci algılarını belirleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(3), 1065-1072.

Maya, İ. (2013). Türk Eğitim Sistemindeki Cinsiyet Eşitsizliklerinin AB Ülkeleri ile Karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 38(168).

Miles, M. B. & Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage.

Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). Okul öncesi eğitim programı etkinlik kitabı. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015, http://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/okuloncesietkinlikkitabi.pdf adresinden alınmıştır . Morrison, G. S. (2006). Fundamentals of early childhood education (4th ed). New Jersey: Pearson.

Nunnally, J. C. & Bernstein, I.H. (1994). Psychometric theory (3rd ed.). New York: McGraw-Hill.

Oruç, C., Tecim, E. & Özyürek, H. (2011).Okul öncesi dönem çocuğunun kişilik gelişiminde rol modellik ve çizgi filmler. EKEV Akademi Dergisi, 15(48), 281-297.

Pallant, J. (2013). SPSS survival manual (5th ed.). McGraw-Hill Education (UK).

Pruett, M. K., Pruett, K., Cowan, C. P., & Cowan, P. A. (2017). Enhancing Father Involvement in Low-Income Families: A Couples Group Approach to Preventive Intervention. Child Development, 88(2), 398-407.

Sarıer, Y. (2010). Ortaöğretime giriş sınavları (OKS-SBS) ve PISA sonuçları ışığında eğitimde fırsat eşitliğinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11( 3), 107-129.

Tennhoff, W., Nentwich, J. C., & Vogt, F. (2015). Doing gender and professionalism: Exploring the intersectionalities of gender and professionalization in early childhood education, European Early Childhood Education Research Journal, 23(3), 340-350.

Üner, S. (2008). Social gender equality. Turkish Republic Prime Ministry Directorate General on the Status Of Women. Ankara: Elma Technical Publishing.

Vendrell, R., Capdevila, R., Dalmau, M., Geis, A., & Ciller, L. (2014). Descriptive study on gender Equity in early childhood education in Catalonia, Spaini. International Journal of Humanities and Social Scienc, 4(7), 279-290.

World Health Organization (WHO). (1998). The world health report. World Health Organization Publishing.

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yıllık
  • Yayıncı: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Kavramsal Değişimlerine Zenginleştirilmiş Laboratuvar Rehber Materyalinin Etkisi: Buharlaşma ve Kaynama*

Fethiye KARSLI, Alipaşa AYAS

Bilim Sanat Merkezi Matematik Öğretmenlerinin Kurdukları Geometrik İnşa Problemlerine Bilişsel Seviye Düzeyleri Açısından Ders İmecesi Çalışmalarının Etkisi

Avni YILDIZ, Serdal BALTACI

Türkçe Öğretmeni Adaylarının Öğretim Materyali Olarak Amaca Uygun Yazdıkları Metinlerin Değerlendirilmesi

Hatice COŞKUN

Matematik Öğretmenlerine Yönelik İspat Yapma Teşhis Testi ve Teste Yönelik Dereceli Puanlama Anahtarı Geliştirilmesi

Mesut ÖZTÜRK, Abdullah KAPLAN

Atık Maddelerden Öğretim Materyali Geliştirme Sürecinin Öğretmen Adaylarının Çevresel Tutum, Davranış ve Algılarına Etkisi

Hülya ASLAN EFE, Medine BARAN

Öğretmen Adaylarının Kültürlerarası Duyarlılık ve Etnik merkezcilik Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Serkan DEMİR, Elif ÜSTÜN

İki Düzeyli Doğrusal Modeller İçin Tahmin Yöntemlerinin Karşılaştırılması

Suna AKYOL, Koray CEBERUT, Seçil KARAKUŞ

Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Çevre Eğitimi Kavramları Farkındalık Ölçeği: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması

YAĞMUR ÖTÜN, Hüseyin ARTUN, Atilla TEMUR, İsrafil TOZLU

Çocukların Epistemolojik Görüşlerinin İncelenmesi

Gökhan GÜNEŞ

Bilimin Doğası Alanında 2013 Yılından İtibaren Yayımlanmış Tezlerin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Hakan Şevki AYVACI, Emine AKDEMİR