Nitelikli İşgücü İçin Etkin Mesleki Eğitim Konusuna Çözüm Olarak Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik (FTMM) Eğitimi
Sanayi devrimi ile birlikte üretim kavramı, üretim faktörlerini kullanarak “standart iş süreçleriyle aynı üründen mümkün olan en çok miktarda, en ucuza ve en hızlı üretim” olarak değişmiştir. Ancak toplumların gelişmesi, iletişim ve bilgi teknolojilerinde yaşanan hızlı değişimle birlikte yaşanan dönüşüm ve küreselleşme işgücünden beklentileri değiştirmiştir. Günümüz iş dünyası çalışanların dinamik sistem ve süreçler içeren üretim aşamalarını anlamasını, değişime hızlı uyum sağlamasını, sürekli öğrenmesini ve öğrendiğini sistem ve sürece yeniden dâhil edebilmesini beklemektedir. Yaşanan bu değişim, günümüzde nitelikli işgücünü yetiştiren mesleki eğitim kurumlarını ve özellikle meslek yüksekokullarını rekabetçi küresel ekonomik düzenin önemli bir parçası haline getirmiştir. Ülkemizde ilgili bakanlıkların, yükseköğretim kurumlarının, sektör temsilcilerinin ve yerel yönetimlerin mesleki eğitimin sorunlarına çözüm üretme ve ülkemizin ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte işgücü yetiştirme gayretleri, geçmişten günümüze artarak devam etmekte ve oldukça önemli kaynak bu amaçla kullanılmaktadır. Ancak, gerek bu alanda yapılan araştırmalar, uluslararası değerlendirmeler ve gerekse de ülkemizin işgücü profili dikkate alındığında, ortaya çıkan sonuç, mesleki eğitim faaliyetlerinin piyasa koşullarına uygun olamadığı, mezunların iş bulamadığı ve ülkemizin de rekabetçi bir işgücüne sahip olamadığı yönündedir. Gelişmiş ülkeler benzer sorunlarla mücadelede, özellikle mühendis seviyesindeki işgücünün niteliklerini artırmak için, son dönemde Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (FTMM) eğitimleri olarak tanımlanan bir yaklaşımı kullanmaya başlamıştır. FTMM eğitimleri tüm eğitim aşamalarını içine alan, teorik bilgilerin uygulama ve ürüne dönüştürülmesine imkan sağlayan, içeriğindeki bilimlerin birbirleriyle farklı noktalarda kesişmesine ortam oluşturan bir yaklaşımdır. Buradan hareketle çalışmada ülkemizde mesleki eğitim ve karşı karşıya olunan sorunlar ifade edilerek, FTMM eğitiminin kavramsal çerçevesi içinde ön lisans eğitimlerinde bu yaklaşımın sağlayabileceği kazanımlar incelenmeye çalışılmıştır.
Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM) Education in Effective Vocational Education for Skilled Labor
The concept of production with the industrial revolution; using production factors, has changed from “the same quantity as the standard business processes to the most possible quantity, the cheapest and the fastest production”. However, the development of societies and the transformation and globalization that have taken place with the rapid change in communication and information Technologies have altered expectations from the workforce. Today’s business world expects employees to understand production processes that include dynamic systems and processes, to adapt to change and to learn continuously and to be able to re-incorporate change, rapid learning, and learning into the system and process. This change has made vocational colleges an important part of the competitive global economic order. In our country, the relevant ministries, higher education institutions, sector representatives and local governments raise their efforts to solve the problems of vocational education and to raise the workforce in a way that can meet the needs of our country and a significant amount of resource is used in line with this purpose. But the results are that the vocational training activities are not in line with the market conditions, the graduates can not find a job and our country can not have a competitive workforce, as the results of this research, international evaluations and also our country’s labor force profile are taken into account. Developed countries have begun to use an approach recently defined as Science, Technology, Engineering, Mathematics (STEM) Trainings to combat similar problems, especially to increase the qualifications of the engineer-level workforce. STEM Trainings is an approach that incorporates all phases of education, allows the theoretical knowledge to be transformed into practice and product, and creates an environment in which the contents of the science intersect each other at different points. This study examines the benefits that FTMM education can provide for associate degree education by expressing vocational education and problems in our country.
___
- Akgündüz D., & Ertepınar, H. (2015). STEM Eğitimi Türkiye
Raporu. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi. Retrieved from
https://www.researchgate.net/publication/281098450_
STEM_egitimi_Turkiye_raporu_Gunun_modasi_mi_yoksa_
gereksinim_mi_A_report_on_STEM_Education_in_Turkey_A_
provisional_agenda_or_a_necessityWhite_Paper
- Akpınar, B. (2003). Meslek yüksekokullarına sınavsız geçiş. Kuram
ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9(33). Retrieved from https://
www.pegem.net/dosyalar/dokuman/743-201107051655-
akpinar.pdf
- Atik, İ. (2017a). The relationship between vocational education and
employment training investigation of Turkey on information
society perspective. The International Journal of Educational
Researchers, 8(1), 1-11.
- Atik, İ. (2017b). Uluslararası öğrenci değerlendirme programı-2015
sonuçlarına göre Türkiye’de mesleki eğitim. Yükseköğretim ve
Bilim Dergisi, 7(3), 484-493. Retrieved from http://toad.edam.
com.tr/sites/default/files/pdf/uzaktan-egitim-ile-yurutuleningilizce-
yabanci-dil-dersi-ogretim-programini-degerlendirmeolcegi.
pdf#page=81
- Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2015). Türkiye Sanayi
Stratejisi Belgesi 2015-2018. Ankara: T. C. Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı. Retrieved from https://www.sanayi.gov.
tr/handlers/DokumanGetHandler.ashx?dokumanId=e9f6e3f2-
f8ab-4fd1-9d65-22d553867dc1
- Çepni, S. (2017). Kuramdan uygulamaya STEM eğitimi. Ankara:
PEGEM Akademi.
- Eğitim Bir-Sen. (2017). Eğitime Bakış 2017. İzleme ve Değerlendirme
Raporu. Ankara: Semih ofset. Retrieved from http://www.ebs.
org.tr/ebs_files/files/yayinlarimiz/EGITIME_BAKIS_IZLEME_
VE_DEGERLENDIRME_RAPORU_2017.pdf
- Eğitim Reformu Girişimi (ERG). (2016). Eğitim izleme raporu
2015-16. Retrieved from http://www.egitimreformugirisimi.
org/sites/www.egitimreformugirisimi.org/files/EIR2015-
16.17.11.16.web.pdf
- Erdönmez, C. & Morkoç, D. K. (2016). Meslek yüksekokulu mezunu
öğrencilerin staj eğitimi hakkında görüşlerinin yansımasında;
staj yönergesinin incelenmesi. VIII. Uluslararası eğitim
araştırmaları kongresi, Çanakkale.
- Eroğlu S., & Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri
öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki
görüşleri, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(3), 43-67.
Retrieved from http://www.enadonline.com/0DOWNLOAD/
pdfler/eng/4c3s3m.pdf
- European Commission. (2007). Science education now: A renewed
pedagogy for the future of Europe. Brussels: European
Commission Directorate-General for Research Information
and Communication Unit. Retrieved from http://ec.europa.
eu/research/science-society/document_library/pdf_06/
report-rocard-on-science-education_en.pdf
- European Commission. (2015). Science education for responsible
citizenship. Report to the European Commission of the expert
group on science education. Brussels: European Commission
Directorate-General for Research and Innovation Science with
and for Society. Retrieved from http://ec.europa.eu/research/
swafs/pdf/pub_science_education/KI-NA-26-893-EN-N.pdf
- Günay, D. (2011). Türk yükseköğretiminin yeniden yapılandırılması
bağlamında sorunlar, eğilimler, ilkeler ve öneriler-I,
Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 113-121. Retrieved from
http://higheredu-sci.beun.edu.tr/pdf/pdf_HIG_1540.pdf
- İçişleri Bakanlığı. (2017). Nüfus kütüklerine kayıtlı yaş ve cinsiyete
göre kişi sayısı. Ankara: T. C. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve
Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü. Retrieved from https://
www.nvi.gov.tr/PublishingImages/Lists/PageContents/
EditForm/N%C3%BCfus%20K%C3%BCt%C3%BCkleri%20
%C4%B0statisti%C4%9Fi.pdf
- İşseveroğlu, G., & Gücenme-Gençoğlu, Ü. G. (2011). Türkiye’de
meslek yüksekokullarının bölge ihtiyaçlarına uygunluğu üzerine
bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (49), 24-36.
Retrieved from http://journal.mufad.org.tr/attachments/
article/134/007_03.pdf
- Kalkınma Bakanlığı. (2006). Dokuzuncu kalkınma planı (2007 –
2013). Ankara: T. C. Kalkınma Bakanlığı. Retrieved from http://
www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/
1/plan9.pdf
- Kalkınma Bakanlığı. (2014a). Onuncu kalkınma planı (2014-2018).
Eğitim sisteminin kalitesinin artırılması özel ihtisas komisyonu
raporu. Ankara: T. C. Kalkınma Bakanlığı. Retrieved from http://
www.cka.org.tr/dosyalar/Ozel%20Ihtisas%20Komisyonu%20
Raporlar%C4%B1/e%C4%9Fitim%20sistemi.pdf
- Kalkınma Bakanlığı. (2014b). Onuncu kalkınma planı (2014-2018).
Mesleki eğitimin yeniden yapılandırılması çalışma grubu
raporu. Ankara: T. C. Kalkınma Bakanlığı. Retrieved from
https://abdigm.meb.gov.tr/projeler/ois/egitim/022.pdf
- Kalkınma Bakanlığı. (2014c). Onuncu kalkınma planı (2014-2018).
Türkiye mesleki ve teknik eğitim strateji belgesi ve eylem planı
2014-2018. Ankara: T. C. Kalkınma Bakanlığı. Retrieved from
Https://mtegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_08/
13021358_mte_strateji_belgesi_eylem_plani_20142018.pdf
- Kavak, Y. (2010). 2050’ye Doğru nüfusbilim ve yönetim: Eğitim
sistemine bakış. İstanbul: TÜSİAD Yayını.
- Koçak, O., Kavi, E., & Es, M. (2017). Bilgi toplumu perspektifinde
refah devleti: Finlandiya modeli. Yalova Sosyal Bilimler
Dergisi, 8(13), 48-75. Retrieved from http://www.orhankocak.
net/wp-content/uploads/2017/08/REFAH-DEVLETI-VEFINLANDIYA.
pdf
- Köseleci, N. (2012). Mesleki ve teknik eğitimde güncellenmiş
durum analizi. İstanbul: İmak Ofset Basım Yayın. Retrieved
from www.egitimreformugirisimi.org/sites/www...org/files/
MTE_Durum_Analizi_.pdf
- Mercan, N., Demirci, K., & Oyur, E. (2013). Alvin Toffler’a göre
bilgi çağının yeni paradigması: Kaos teorisi. Bilgi Ekonomisi
ve Yönetimi Dergisi, VIII(I), 115-127. Retrieved from http://
dergipark.gov.tr/download/article-file/40374
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2011). Almanya. Ankara: T. C. Milli
Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü.
Retrieved from http://urn.meb.gov.tr/ulkelerpdf/ALMANYA.
pdf
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2016a). STEM eğitim raporu. Ankara:
T. C. Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel
Müdürlüğü. Retrieved from http://yegitek.meb.gov.tr/STEM_
Egitimi_Raporu.pdf
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018a). Haftalık ders çizelgeleri ve
öğretim programları. Retrieved from http://megep.meb.gov.
tr/Default.aspx?page=ogretimProgramlari
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018b). 2017 yılı faaliyet raporu.
Ankara: T. C. Milli Eğitim Bakanlığı. Retrieved from http://sgb.
meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_02/28093718_Faaliyet_
Raporu_yayYn_28022018_1707.pdf
- Organisation for Economic Co-operation and Development
(OECD). (2014). Key facts for Turkey in education at a glance
2014. Paris: OECD publishing. Retrieved from http://www.
oecd.org/education/Turkey-EAG2014-Country-Note.pdf
- Özsoy, C. E. (2015). Mesleki eğitim-istihdam ilişkisi: Türkiye’de
mesleki eğitimin kalite ve kantitesi üzerine düşünceler. Electronic
Journal of Vocational Colleges, 4(UMYOS Özel Sayısı),
173-181.
- Stohlmann, M., Moore, T. J., & Roehrig, G. H. (2012). Considerations
for teaching integrated STEM education, Journal of Pre-
College Engineering Education Research 2(1), 28-34.
Retrieved from https://docs.lib.purdue.edu/cgi/viewcontent.
cgi?article=1054&context=jpeer
- T. C. Resmi Gazete. (2006). Meslekî yeterlilik kurumu kanunu.
Kanun numarası: 5544. Karar tarihi: 21.09.2006. Karar no: 1041.
Yayımlandığı tarih: 07.10.2006. Sayı: 26312. Retrieved from
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/10/20061007-1.
htm
- T. C. Resmî Gazete. (2010). İstihdam ve Mesleki Eğitim İlişkisinin
Güçlendirilmesi Eylem Planı. Karar No: 2010/660. Yayımlandığı
tarih: 15.07.2010. Sayı: 27642. Retrieved from http://www.
trakya2023.com/uploads/docs/28062013UKvMUL.pdf
- T. C. Resmi Gazete. (2013). Onuncu kalkınma planı. Karar Tarihi:
02.07.2013. Karar No. 1041. Yayımlandığı tarih: 06.07.2013.
Sayı: 28699. Retrieved from http://www.resmigazete.gov.tr/
eskiler/2013/07/20130706M1.pdf
- TÜSİAD. (2014). STEM alanında eğitim almış işgücüne yönelik
talep ve beklentiler araştırması. Retrieved from http://tusiad.
org/tr/yayinlar/raporlar/item/8054-stem-alaninda-egitimalmis-
isgucune-yonelik-talep-ve-beklentiler-arastirmasi
Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD). (2017). 2023’e
doğru Türkiye’de STEM gereksinimi. İstanbul: TÜSİAD yayını.
Retrieved from https://www.pwc.com.tr/tr/assets/image/
pwc-tusiad-2023-e-dogru-turkiye-de-stem-gereksinimiraporu.
pdf
- Türkiye İş Kurumu (İŞKUR). (2017). 2016 Yılı işgücü piyasası
araştırması sonuç raporu. Ankara: T. C. Aile, Çalışma ve Sosyal
Hizmetler Bakanlığı. Retrieved from http://media.iskur.gov.
tr/14990/2016-turkiye-geneli-ipa-raporu.pdf
- Ulus, L., Tuncer, N., & Sözen, Ş. (2015). Mesleki eğitim, gelişim
ve yeterlilik açısından meslek yüksekokullarının önemi,
Uluslararası Türk Eğitim Dergisi, 2015(5), 168-185. Retrieved
from http://dergipark.gov.tr/goputeb/issue/34517/384544
- Vilorio, D. (2014). STEM 101: Intro to tomorrow’s jobs. Occupational
Outlook Quarterly, 3-12. Retrieved from https://www.bls.gov/
careeroutlook/2014/spring/art01.pdf
- Wang, H. (2012). A new era of science education: Science
teachers’ perceptions and classroom practices of science,
technology, engineering and mathematics (STEM) integration.
Thesis for the degree of doctor of phılosophy, unıversıty of
Minnesota. Retrieved from https://conservancy.umn.edu/
handle/11299/120980
- World Economic Forum. (2017). The global competitiveness
report 2017–2018. Geneva: World Economic Forum.
Retrieved from http://www3.weforum.org/docs/GCR2017-
2018/05FullReport/TheGlobalCompetitivenessReport2017
%E2%80%932018.pdf
- World Intellectual Property Organisation (WIPO). (2017). The
global innovation index 2017. Innovation feeding the world.
10th ed. Geneva: Cornell University, INSEAD, and the WIPO.
Retrieved from http://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/
wipo_pub_gii_2017.pdf
- Yıldırım, B., & Altun, Y. (2015). STEM eğitim ve mühendislik
uygulamalarının fen bilgisi laboratuar dersindeki etkilerinin
incelenmesi, El-Cezeri Fen ve Mühendislik Dergisi, 2(2), 28-40.
Retrieved from http://dergipark.gov.tr/ecjse/issue/4899/
67132
- Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi (YBYS). (2018). 2016-2017
Öğretim yılı yükseköğretim istatistikleri. Retrieved from https://
istatistik.yok.gov.tr/yuksekogretimIstatistikleri/2017/2017_
T1.pdf