ENGİN DEMİR, CENNET GÖLOĞLU DEMİR, MEHMET ÇAĞATAY ÖZDEMİR

Akademik Yükseltme ve Atama Sürecine Yönelik Öğretim Üyesi Görüşleri

Türkiye’de akademik yükseltme ve atama süreci yıllar içinde değişiklik göstermekle beraber günümüzde doktora sonrası yapılan akademik yayınlar ve yabancı dil iki önemli yükseltme ve atama kriteridir. Türkiye’de öğretim üyelerinin doçentlik unvanını alma sürecinde birtakım sorunlar yaşadığı ve bu sorunların akademik camiayı çeşitli yönlerden etkilediği bilinmektedir. Bu araştırmanın amacı öğretim üyelerinin doktora sonrası akademik yükseltme ve atama sürecine yönelik görüşlerini ortaya koymak ve öneriler sunmaktır. Çalışma verileri araştırmacı tarafından hazırlanan 10 adet sorudan oluşan yarı yapılandırılmış yüz yüze görüşmelerle toplanmıştır. Veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Ayrıca Üniversitelerarası Kurul ile üniversitelerin ilaveten belirledikleri diğer kriterleri de kapsayan 25 maddelik kriter tablosu katılımcılara görüşme öncesinde uygulanmıştır. Bu tabloda katılımcı 18 öğretim üyesi gerekli gördükleri kriterleri işaretlemiştir. Katılımcılar fen, sosyal ve sağlık bilimi alanlarından seçilmiş öğretim üyeleridir. Sonuç olarak öğretim elemanlarının yabancı dil kriterini ve doçentlik sınavını genel itibariyle gerekli gördüğü, mevcut kriterler arasından uluslararası makale, lisans ve lisansüstü ders verme kriterlerinin çok önemli olduğu, mevcut sistemin öğretim elemanlarının davranışlarında ve akademik yayınların niteliğinde belirleyici olduğu tespit edilmiştir. Öğretim üyeleri; yabancı dil sınavının dil seviyesini ölçmediğini, akademik kadroların eşit koşullarda açılmadığını, akademik yayınların niteliği, etik ve bilim insanı olma ile ilgili çeşitli problemler olduğunu ve toplumun bilim adamlarına güvenmediğini açık şekilde ifade etmişlerdir. Tüm bu sonuçlar akademik yükseltme ve atama sürecinin gözden geçirilmesini kaçınılmaz kılmaktadır. Öğretim elemanlarının görüşlerini ele alan bu tür araştırmaların artması, olası düzenlemelere altyapı oluşturması açısından önerilmektedir

Anahtar Kelimeler:

Akademik atama, Akademik yükseltme, Öğretim üyeleri, Yükseköğretim

Faculty Members’ Views on Academic Promotion and Appointment Process

Despite the changes made related to academic promotion and appointment over the years in Turkey, there have been two main criteria: academic publications after PhD and foreign language proficiency. It commonly known that faculty members come across several problems during the process of attaining the title of associate professorship and these problems affect the academic environment in several ways. The purpose of this study is to reveal the faculty members’ views on the academic promotion in postdoctoral process and provide further suggestions.. Data were gathered through a semi-structured interview form including 10 items prepared by the researcher and analyzed through content analysis. In addition, a criterion table comprised of 25 items was applied to the participants before the interview. These criteria were determined by the InteruniversityBoard of Turkey and other universities. 18 faculty members marked the criteria they consider essential. Participants consisted of faculty members from science, social and medical fields. Results of the study revealed that faculty members considered associate professorship exam and foreign language exam necessary. According to the faculty members, the criteria related to publishing international articles and lecturing at undergraduate and graduate levels were especially very important among all criteria and the current system had a determinant role in the faculty members’ behaviors and academic publications. Faculty members stated that foreign language exam did not measure language proficiency accurately ; academic positions were not assigned fairly; there were some problems about the quality of academic publications, ethics and being a scientist. Similarly, they clearly stated that the society did not rely on scientists. The results gained in the study corroborate the need to review the academic promotion and appointment process. An increase in the number of such studies that examine faculty members’ perceptions is recommended due to their potential for providing a basis for future

Keywords:

Academic appointment, Academic promotion, Faculty members, Higher education,

PDF

___

Alkan, S. (2010). Yardımcı doçentlerin yabancı dil sorunları ve çözüm yolları. Cumhuriyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite Vizyonumuz Sempozyumu. Ankara: Türk Eğitim-Sen. Retrieved from https://www.turkegitimsen.org.tr/lib_yayin/176.pdf
tbach, P. G., Reisberg, L., & Rumbley, L. E. (2009). Trends in global higher education: Tracking an academic revolution. A Report Prepared for the UNESCO 2009 World Conference on Higher Education. Paris: UNESCO. Retrieved from http://www. cep.edu.rs/public/Altbach,_Reisberg,_Rumbley_Tracking_an_ Academic_Revolution,_UNESCO_2009.pdf
Balcı, M. (2011). Yüksek sayıda makalenin sırrı. Cumhuriyet Bilim Teknik. 08.04.2011. Retrieved from http://plagiarism-turkish. blogspot.com.tr/2011/04/prof-dr-metin-balc-yuksek-sayda. html
Beşikçi, M., & Altuğ, S. (2001). Akademik diyet. Birikim Dergisi, 142-143, 97-101. Retrieved from http://www.birikimdergisi. com/birikim-yazi/5122/akademik-diyet#.WQEYyWnyjZ4
Bourdieu, P. (2001). Homo academicus. Oxford: Blacwell Publishers.
Bülbül, T., & Tunç, B. (2011). Yeni üniversite. Akademik kimlik, akademik yükseltmeler, çalışma koşulları ve ücretler. İstanbul: Kriter Yayınevi.
Demircioğlu, M. Y. (2013). Doçentlik sınavında idari süreç. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 109, 141-176. Retrieved from http:// tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2013-109-1325
Erdem, A. R. (2012). Bilim insanı yetiştirmede etik eğitimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 25-32.
Esen, M., & Esen, D. (2015). Öğretim üyelerinin performans değerlendirme sistemine yönelik tutumlarının araştırılması. Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 5(1), 52-67
Falkingham, L.T. & Reeves, R. (1998). Context analysis- a technique for analysing research in a field, applied to literature on the management of R and D at the section level. Scientometrics, 42(2), 97-120.
Gerçek, H., Güven, M. H., Özdamar, Ş. O., Yelken, T. Y., & Korkmaz, T. (2011). Yükseköğretim kurumlarında etik ilkeler, sorumluluklar ve davranış kuralları. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(2), 80-88.
Günay, D. (2011). Türk yükseköğretiminin yeniden yapılandırılması bağlamında sorunlar, eğilimler, ilkeler ve öneriler - I. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 113-121.
Huber, M. T. (2002). Faculty evaluation and the development of academic careers. New Directions for Institutional Research, 114(1), 73-83.
İnandı Y., Tunç B. & Uslu F. Eğitim fakültesi öğretim elemanlarının kariyer engelleri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(1), 219-238
İnci O. (2008). Bilimsel araştırma, yayın ve tıp etiği. İstanbul: Türk Üroloji Derneği Kongre Basımevi.
Korkut, H. (2001). Sorgulanan yükseköğretim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. California: Sage.
Ozan, A. T. (2010) ÜDS formatı ve değerlendirilmesi. Cumhuriyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite Vizyonumuz Sempozyumu. Ankara.
Özenç Uçak, N., & Birinci, H. G. (2008). Bilimsel etik ve intihal. Türk Kütüphaneciliği, 2(2), 187-204. Retrieved from https://biotek. ankara.edu.tr/files/2070-4099-1-PB.pdf
Özgen C. (2006). Bilimsel araştırma ve yayınlarda etik ilkeler. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi.
Seglen, P. O. (1997) Why the impact factor of journals should not be used for evaluating research. British Medical Journal, 314, 498–502. Retrieved from http://www.dcscience.net/seglen97. pdf
Sönmez, V. (2008). Bilim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Tekeli, İ. (2003). Dünyada ve Türkiye’de üniversite üzerinde konuşmanın değişik yolları. Toplum ve Bilim Dergisi, 97, 123- 143.
Tekeli, İ. (2003). Eğitim üzerine düşünmek. Ankara: TÜBA Yayınları.
Tekeli, İ. (2002-2003). Sosyal Bilimcilerin Performanslarının Değerlendirilmesinde Kullanılan Ölçütleri Tartışmaya Açmak. Toplum ve Bilim Dergisi, 95, 159-171.
Tekinsoy, M.A & Mısır, M. B. (2012). Öğretim üyeliğine atanma sürecinin başlangıcı, ek koşullar ve jüri raporları. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 61(1), 351-382.
Tunç, B. (2007). Akademik unvan olgusu akademik yükseltme ve atama sürecinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara. Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA). (2002). Bilimsel araştırmalarda etik ve sorunlar. Ankara: TÜBA yayınları.
Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 24, 543-559.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

ISSN: 2146-5959
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2011
Yayıncı: Bülent Ecevit Üniversitesi (Önceden Zonguldak Karaelmas Üniversitesi)