TÜRKİYE’DE TURİZM ve EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ: TODA-YAMAMOTO NEDENSELLİK YAKLAŞIMI

Bu çalışmada 1998Q1 ile 2019Q4 dönemi mevsimlik verileri kullanılarak Turizm ile Ekonomik Büyüme arasındaki ilişki araştırılmıştır. Burada turizm göstergesi olarak Census X13 yöntemi kullanılarak mevsimsellikten arındırılmış Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turist sayısı, ekonomik büyüme göstergesi olarak gayri safi yurtiçi hasıla değişkenleri kullanılmıştır. İlişkiyi incelemek amacıyla farklı durağanlık derecelerine sahip değişkenlerin olduğu durumda kullanılan Toda-Yamamoto nedensellik analizi tercih edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda incelenen değişkenler arasında tek yönlü kısa dönemli ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Turizm, Ekonomik Büyüme, Toda-Yamamoto Nedensellik Analizi

THE RELATIONSHIP BETWEEN TOURISM AND ECONOMIC GROWTH IN TURKEY: TODA-YAMAMOTO CAUSALITY APPROACH

In this study, the relationship between tourism and economic growth is inspected by using the dataset from the first quarter of 1998 to the fourth quarter of 2019. Here, number of foreign tourists used as a tourism indicator and it is decontaminated from seasonality with Census X13 method. Also, gross domestic product variables are determined as an indicator of economic growth. So as to analyze the relationship between the mentioned variables, Toda-Yamamoto causality test is preferred which allows testing the variables have different level of stability. As a result of the analysis, one-way short-term relationship is detected between the variables.

Keywords:

Tourism, Economic Growth, Toda-Yamamoto Causality Analysis,

PDF

___

Arslan, A. (2008). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Turizm İlişkisi Üzerine Ekonometrik Analiz, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(24): 1–12.
Arslantürk, Y.; Balcılar, M. ve Özdemir, Z. A. (2011). Time-Varying Linkages Between Tourism Receipts and Economic Growth in a Small Open Economy, Economic Modelling, 28(1–2): 664–671.
Bahar, O. (2006). Turizm Sektörünün Türkiye’nin Ekonomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi: Var Analizi Yaklaşımı, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(2): 137–150.
Bahar, O. ve Bozkurt, K. (2010). Gelişmekte Olan Ülkelerde Turizm-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Dinamik Panel Veri Analizi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(2): 255-266.
Ballı, E.; Sigeze, Ç. ve Çoşkun, N. (2020). Türkiye’de Turizm ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Doğrusal Olmayan Nedensellik İlişkisi, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1): 97-117.
Çetintaş, H. ve Bektaş, Ç. (2008). “Türkiye’de Turizm ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Kısa ve Uzun Dönemli İlişkiler”, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(1): 1-8.
Bozkurt, K. ve Bahar, O. (2015). Talep Şokları: Türk Turizm Sektörü için Bir Analiz, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 26(1): 29-41.
Ertuğrul, H. M. ve Mangir, F. (2015). The Tourism-Led Growth Hypothesis: Empirical Evidence from Turkey, Current Issues in Tourism, 18(7): 633-646.
Göktaş, P.; Pekmezci, A. ve Bozkurt, K. (2019). Ekonometrik Serilerde Uzun Dönem Eşbütünleşme ve Kısa Dönem Nedensellik, Gazi Kitabevi, 211s.
Gündüz, L. ve Hatemi-J, A. (2005). Is the Tourism-Led Growth Hypothesis Valid for Turkey? Applied Economics Letters, 12: 499–504.
Katırcıoğlu, S.T. (2009). Revisiting the Tourism-Led-Growth Hypothesis for Turkey Using the Bounds Test and Johansen Approach for Cointegration, Tourism Management, 30: 17–20.
Kırbas, S. ve Kasman, A. (2004). “Turizm Gelirleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisi”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 220: 122- 131.
Kırca, M.; Canbay, Ş.; Türkay, K.; Yelman, E. ve Pirali, K. (2019). Türkiye’de Uluslararası Turizm Talebi ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkiler: 1995-2017 Dönemi, Ekonomi Maliye İşletme Dergisi, 2(2): 48-66.
Kızılgöl, Ö. ve Erbaykal, E. (2008). “Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Nedensellik Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2): 351-360.
Lütkepohl, H. 1993. Introduction to Multiple Time Series Analysis, Springer-Verlag, Berlin, 545p.
Mavrotas, G. ve Kelly, R. (2001). Old wine in new bottle: testing causality between savings and growth. The Manchester School Supplement, 97–105.
Özdemir, A. R. ve Öksüzler, O. (2006). Türkiyede Turizm Bir Ekonomik Büyüme Politikası Aracı Olabilir mi? Bir Granger Nedensellik Analizi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(16): 107–126.
Terzi, H. (2015). Is The Tourism-Led Growth Hypothesis (TLGH) Valid for Turkey?, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 16(2): 165-178.
Toda, H. Y. and Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of econometrics, 66(1), 225-250.
Yavuz, N.Ç. (2006). Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Testi: Yapısal Kırılma ve Nedensellik Analizi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(2): 162–171.
Yıldırım, J. ve Öcal, N. (2004). Tourism and Economic Growth in Turkey, Ekonomik Yaklaşım, 15(52–53): 131–141.
Zortuk, M. (2009). “Economic Impact of Tourism on Turkey’s Economy: Evidence from Cointegration Tests”, International Research Journal of Finance and Economics, 25: 232-239.