PETROL FİYATLARININ GIDA FİYATLARINA ASİMETRİK ETKİSİ: TÜRKİYE İÇİN NARDL MODELİ UYGULAMASI

             Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 2000-2013 dönemi üç aylık verilerle petrol fiyatları ve gıda fiyatları arasındaki ilişkiyi doğrusal olmayan ARDL eşbütünleşme (NARDL) yöntemiyle incelemektir. NARDL modeli sonucunda gıda fiyatları, petrol fiyatları, enerji fiyatları ve reel gelir arasında asimetrik eşbütünleşme ilişkisinin varlığına ulaşılmıştır. Ayrıca, ampirik sonuçlar petrol fiyatlarından gıda fiyatlarına anlamlı asimetrik aktarımın mevcut olduğunu göstermiştir. Petrol fiyatlarının gıda fiyatları üzerine hem pozitif hem de negatif değişmelerine ilişkin katsayıların anlamlı olduğu görülmüştür. Petrol fiyatlarındaki pozitif değişmelerdeki yüzde 1’lik artışın gıda fiyatlarında yüzde 0.47 artışa, buna karşılık petrol fiyatındaki negatif değişmelerdeki yüzde 1 azalmanın ise gıda fiyatlarında yüzde 0.19 azalışa neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Böylece Türkiye’de uzun dönemde petrol fiyatındaki pozitif değişmelerin negatif değişmelere göre gıda fiyatları üzerinde daha büyük etkiye neden olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca model sonuçlarında reel gelir ve enerji fiyatlarına ilişkin katsayıların gıda fiyatları üzerinde beklendiği gibi anlamlı ve pozitif olduğu, reel gelir ve enerji fiyatlarındaki yüzde 1 artışın sırasıyla gıda fiyatlarında yüzde 0.24 ve yüzde 0.19 artışa yol açtığı görülmüştür. 
Anahtar Kelimeler:

-

THE ASYMMETRIC EFFECTS OF OIL PRICES ON FOOD PRICES: THE CASE OF NARDL MODELING FOR TURKEY

The main purpose of this paper is to investigate the relationships between the crude oil price and food prices in Turkey for the quarterly period in 2000-2013 by using a nonlinear autoregressive distributed lags (NARDL) model. NARDL results suggest that asymmetric cointegration exists among the variables, namely, the food prices, oil prices, energy prices and real income. Furthermore, empirical findings show that there is also significant transmission of oil prices to food prices. The long-run coefficient is significant, due to both positive and negative changes of oil prices on food price. The effect of the positive changes in oil prices on food prices is as follows; an increase of 1% oil prices, result in a 0.47 % rise in food prices. Moreover, the effect of the negative changes in oil prices on food prices is smaller in magnitude, with a 1 % decrease of changes in oil prices resulting in a nearly 0.19 % decrease in food prices. Our results suggest that in the long-run, changes of the positive in oil prices have a considerably larger impact on the food prices compared to negative changes in oil prices in Turkey. As expected, the coefficients on real income and energy prices are found to be positive, which indicate that 1% increase of the real income and energy prices increase food prices by around 0.24% and 0.19%, respectively.