KÜLTÜREL DEĞERLERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISINA ETKİSİ: OTEL ÇALIŞANLARI ÖRNEĞİ

Bu araştırmanın temel amacı, otel çalışanlarının kültürel değerleriyle (güç mesafesi, çoğulculuk, erillik, belirsizlikten kaçınma, uzun dönem odaklılık) örgütsel adalet algısı (işlem adaleti, dağıtım adaleti) arasındaki ilişkiyi inceleyerek, turizm ve davranış psikolojisi yazınına katkıda bulunmaktır. Araştırmanın evreni; İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya’da tüm yıl faaliyet gösteren 5 yıldızlı otellerde yönetici pozisyonu dışındaki çalışanlardır. Anket yoluyla 481 katılımcıdan elde edilen verilerin analizi için frekans dağılımları, faktör analizi ve basit doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Basit doğrusal regresyon analizi sonucunda, kültürel değer boyutlarının örgütsel adalet boyutlarını anlamlı şekilde etkilediği tespit edilmiştir. Nitekim iki değişken arasındaki ilişki, bu bulgunun teoriyle örtüştüğünü göstermektedir. Ancak güç mesafesinin dağıtım adaletini, erilliğin ise dağıtım ve işlem adaletini etkilemediği tespit edilmiştir. Bu araştırmanın bu yönde öncü araştırmalardan biri olması, söz konusu etkiye dönük sağlıklı yorumların yapılmasını engellemektedir. Dolayısıyla, ileride konuyla ilgili araştırmalar yapılması, resmin bütününü görmek açısından fayda sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Otel çalışanları, Kültürel değerler, Örgütsel Adalet

THE IMPACT OF CULTURAL VALUES ON THE ORGANIZATIONAL JUSTICE PERCEPTION: EXAMPLE OF HOTEL EMPLOYEES

The main purpose of this research is to contribute to the literature on tourism and behavioral psychology by examining the relationship between hotel employees' organizational justice perceptions and cultural values. The research population is employees except for managers in 5 star hotels operating all year in Istanbul, Ankara, Izmir and Antalya. Frequency distributions, factor analysis and simple linear regression analysis were used for the analysis of data from 481 participants via questionnaire. As a result of simple linear regression analysis, it has been found that cultural value dimensions significantly affect dimensions of organizational justice. The relationship between cultural values and organizational justice is the main theoretical outcome of this research. This result supports the theory. However, it has been found that the power distance doesnot affect the distributive justice and the masculinity does not affect the distributive and procedural justice. The fact that this research is one of the leading research in this field, prevents the making of healty interpretations. Therefore, research to be done in the future on this subject will contribute to see the whole picture.

Keywords:

Hotel Employees Cultural Values, Organizational Justice, Organizational Behavioral Psychology,

PDF

___

Abel, T. (1930). Is a cultural sociology possible? American Journal of Sociology, 35(5), 739-752. Akgündüz, Y. ve Güzel, T. (2014). Örgütsel adalet ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide örgütsel güvenin aracılık etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 1-18. Albayrak, A. S. (2009). Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayınevi. Ali, M. ve Brooks, L. (2009). A situated cultural approach for cross-cultural studies in IS. Journal of Enterprise Information Management, 22(5), 548-563. Ambrose, M., Seabright, M. A. ve Schminke, M. (2002). Sabotage in the workplace: The role of organizational injustice. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 89, 947-965. Ay, D. (2014). Ulusal kültür, örgüt kültürü, örgütsel politika algısı ve sendika üyesi olma eğilimi ilişkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir. Aycan, Z., Kanungo, R. N., Mendonca, M., Yu, K., Deller, J., Stahl, G. ve Kurshid, A. (2000). Impact of culture on human resource management practices: A 10 country comparison. Applied Psychology: An International Review, 49(1), 192-221. Aydınlı, H. İ. (2003). Örgüt kültürünün yönetim açısından önemi. Bilgi, 7(2), 79-99. Barutçugil, İ. (2011). Kültürler arası farklılıkların yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayınları. Bearden, W. O., Money, R. B. ve Nevins, J. L. (2006). Multidimensional versus unidimensional measures in assessing national culture values: The Hofstede VSM 94 example. Journal of Business Research, 59, 195 -203. Benedict, R. (1932). Configurations of culture in North America. American Anthropologist, 34(1), 1-17. Bernard, L. L. (1926). The interdependence of factors basic to the evolution of culture. American Journal of Sociology, 32(2), 177-205. Bidney, D. (1942). On the philosophy of culture in the social sciences. The Journal of Philosophy, 39(17), 449-457. Bies, R. J. ve Moag, J. F. (1986). Interactional justice: Communication criteria of fairness. R.J. Lewicki, B. H. Sheppard ve M. H. Bazerman (Eds.), Research on negotiations in organizations içinde (s.43-55). Greenwich, CT: JAI. Blodgett, J. G., Bakir, A. ve Rose, G. M. (2008). A test of the validity of Hofstede’s cultural framework. Journal of Consumer Marketing, 25(6), 339-349. Brockner, J., Ackerman, G., Greenberg, J., Gelfand, M. J., Francesco, A. M., Chen, Z. X., Leung, K., Bierbrauer, G., Gomez, C., Kirkman, B. L. ve Shapiro, D. (2001). Culture and procedural justice: The influence of power distance on reactions to voice. Journal of Experimental Social Psychology, 37, 300-315. Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi. Byrne, Z. S. ve Cropanzano, R. (2001). History of organizational justice: The founders speak. R. Cropanzano (Eds.), Justice in the workplace: From theory to practice içinde (s.3-26). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Case, C. M. (1927). Culture as a distinctive human trait. American Journal of Sociology, 32(6), 906-920. Cohen-Charash, Y. ve Spector, P. E. (2001). The role of justice in organizations: A metaanalysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86(2), 278-321. Colquitt, J. A. (2001). On the dimensionality of organizational justice: A construct validation of a measure. Journal of Applied Psychology, 86(3), 386-400. Cropanzano, R., Bowen, D. E. ve Gilliland, S. W. (2007). The management of organizational justice. Academy of Management Perspectives, 21(4), 34-48. Çarıkçı, İ. H. Ve Atilla, G. (2009). Erillik/dişillik boyutunun empatik beceri ile ilişkisi. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 1(2), 52-63. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi. DeConinck, J. B. (2010). The effect of organizational justice, perceived organizational support, and perceived supervisor support on marketing employees' level of trust. Journal of Business Research, 63, 1349-1355. Demir, H. (2008). Kültürel renk körlüğü: Kültürel değerler ve iş tatmini arasındaki ilişki üzerine güçlendirmenin aracılık (mediation) etkisi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 211-237. Dörtyol, İ. T. (2012). Ulusal kültürün algılanan hizmet kalitesi ve algılanan müşteri değeri üzerindeki etkisi: Turizm sektöründe bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas. Ellwood, C. A. (1927). Primitive concepts and the origin of cultural patterns. American Journal of Sociology, 33(1), 1-13. Erdem, R., Kaya, A., Keklik, B. ve Atilla, G. (2011). Sağlık çalışanlarının toplumsal kültürel özellikleri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 14(11), 27-38. Erdogan, B. ve Liden, R. C. (2006). Collectivism as a moderator of responses to organizational justice: Implications for leader-member exchange and ingratiation. Journal of Organizational Behavior, 27(1), 1-17. Erkanlı, H. (2009). Örgütsel adalet ve kültür ilişkisi: Türkiye’de faaliyet gösteren bazı işletmelerde karşılaştırmalı bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. Ertürk, A. ve Bedük, E. (2015). Sosyal mübadele teorisi bağlamında güç mesafesi ve örgütsel adalet algılamalarının örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi: Bir araştırma. İşletme Bilimi Dergisi, 3(1), 1-19. Frank, L. K. (1931). The concept of inviolability in culture. American Journal of Sociology, 36(4), 607-615. Ghorbani, N., Bing, M. N., Watson, P. J., Davison, H. K. ve LeBreton, D. L. (2003). Individualist and collectivist values: Evidence of compatibility in Iran and the United States. Personality and Individual Differences, 35, 431-447. Greenberg, J. (1990). Organizational justice: Yesterday, today and tomorrow. Journal of Management, 16(2), 399-432. Greenberg, J. (2001). Setting the justice agenda: Seven unanswered questions about “what, why, and how”. Journal of Vocational Behavior, 58, 210-219. Gunkel, M., Schlaegel, C., Rossteutscher, T. ve Wolff, B. (2015). The human aspect of crossborder acquisition outcomes: The role of management practices, employee emotions, and national culture. International Business Review, 24, 394-408. Gümüş, Ö. (2009). Kültür, değerler, kişilik ve siyasal ideoloji arasındaki ilişkiler: Kültürlerarası bir karşılaştırma (Türkiye-ABD). Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis. United State of America: Prentice Hall. Haring, D. G. (1949). Is "culture" definable? American Sociological Review, 14(1), 26-32. Hauff, S., Richter, N. F. ve Tressin, T. (2015). Situational job characteristics and job satisfaction: The moderating role of national culture. International Business Review, 24, 710-723. Hofstede, G. (1980). Culture’s consequences: International differences in work-related values. Beverly Hills, CA: Sage Publications. Hofstede, G. (1984). Culture’s consequences: International differences in work-related values (abridged Ed.). Beverly Hills, CA: Sage Publications. Hofstede, G. (2001). Cultures consequences: Comparing values, behaviors, institutions and organizations across nations. Beverly Hills, CA: Sage Publications. Hofstede, G., Hofstede, G. J. ve Minkov, M. (2010). Cultures and organizations: Software of the mind. Berkshire, England: McGraw-Hill. İşcan, Ö. F. ve Naktiyok, A. (2004). Çalışanların örgütsel bağdaşımlarının belirleyicileri olarak örgütsel bağlılık ve örgütsel adalet algıları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 59(1), 181-201. Jafari, P. Ve Bidarian, S. (2012). The ralationship between organizational justice and organizational citizenship behavior. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 47, 1815-1820. Judge, T. A. ve Colquitt, J. A. (2004). Organizational justice and stress: The mediating role of work–family conflict. Journal of Applied Psychology, 89(3), 395-404. Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayınevi. Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi. Koys, D. J ve DeCotiis, T. A. (1991). Inductive measures of psychological climate. Human Relations, 44(3), 265-276. Kroeber, A. L. ve Kluckhohn, C. K. (1952). Culture: A critical review of concepts and definitions. Cambridge, MA: Peabody Museum. Lam, S. S. K., Schaubroeck, J. ve Aryee, S. (2002). Relationship between organizational justice and employee work outcomes: A cross-national study. Journal of Organizational Behavior, 23(1), 1-18. Lee, A. J. (2007). Organizational justice: A mediated model from individual well-being and social exchange theory perspectives. Yayımlanmamış doktora tezi, Uluslararası Touro Üniversitesi, Kaliforniya. Lee, C., Pillutla, M. ve Law, K. S. (2000). Power-distance, gender and organizational justice. Journal of Management, 26(4), 685-704. Leidner, D. E. ve Kayworth, T. (2006). A review of culture in information systems research: Toward a theory of information technology culture conflict. MIS Quarterly, 30(2), 357-399. Leung, K., Bhagat, R. S., Buchan, N. R., Erez, M. ve Gibson, C. B. (2005). Culture and international business: Recent advances and their implications for future research. Journal of International Business Studies, 36, 357–378. Liu, B. S.-C., Furrer, O. ve Sudharshan, D. (2001). The relationship between culture and behavioral intentions toward services. Journal of Service Research, 4(2), 118-129. McFarlin, D. B. ve Sweeney, P. D. (1992). Distributive and procedural justice as predictors of satisfaction with personal and organizational outcomes. Academy of Managenment Journal, 35(3), 626-637. Meglino, B. M. ve Ravlin, E. C. (1998). Individual values in organizations: Concepts, controversies, and research. Journal of Management, 24(3), 351-389. Mengenci, C. (2010). Ekip kaynak yönetimi uygulamaları üzerinde toplumsal ve örgütsel kültürün etkileri: Türk sivil havayolu firmalarında bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana. Merkin, R. S. (2006). Uncertainty avoidance and facework: A test of the Hofstede model. International Journal of Intercultural Relations, 30, 213-228. Moon, H., Kamdar, D., Mayer, D. M. ve Takeuchi, R. (2008). Me or we? The role of personality and justice as other-centered antecedents to innovative citizenship behaviors within organizations. Journal of Applied Psychology, 93(1), 84-94. Moorman, R. H. (1991). Relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior: Do fairness perceptions influence employee citizenship? Journal of Applied Psychology, 76(6), 845-855. Murphy, C., Ramamoorthy, N., Flood, P. C. ve MacCurtain, S. (2006). Organizational justice perceptions and employee attitudes among Irish blue collar employees: An empirical test of the main and moderating roles of individualism/collectivism. Management Revue, 17(3), 328-343. Newman, K. L. ve Nollen, S. D. (1996). Culture and congruence: The fit between management practices and national culture. Journal of International Business Studies, 27 (4), 753-779. Niehoff, B. P. ve Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship methods of monitoring and organizational citizenship behavior. The Academy of Management Journal, 36(3), 527-556. Nişancı, Z. N. (2012). Toplumsal kültür-örgüt kültürü ilişkisi ve yönetim üzerine yansımaları. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 1279-1293. Oyserman, D. (2006). High power, low power, and equality: Culture beyond individualism and collectivism. Journal of Consumer Psychology, 16, 352-357. Özdamar, K. (2011). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1. Eskişehir: Kaan Kitabevi. Özdamar, K. (2013). Modern bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nisan Kitaevi. Paşamehmetoğlu, A. (2010). Kültürel değerlerde farklılaşmanın sosyal sermayeye etkileri: Ankata Mobilyacılar Sitesi (Siteler) ve Ortadoğu Sanayi ve Ticaret Merkezi (OSTİM) üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Başkent Üniversitesi, Ankara. Posthuma, R. A. (2009). National culture and union membership: A cultural-cognitive perspective. Relations Industrielles/Industrial Relations, 64(3), 507-529. Reimann, M., Lünemann, U. F. ve Chase, R. B. (2008). Uncertainty avoidance as a moderator of the relationship between perceived service quality and customer satisfaction. Journal of Service Research, 11(1), 63-73. Robbins, S. P. ve Judge, T. A. (2011). Organizational behavior. NJ: Pearson. Roch, S. G. ve Shanock, L. R. (2006). Organizational justice in an exchange framework: Clarifying organizational justice distinctions. Journal of Management, 32(2), 299-322. Rozin, P. (2003). Five potential principles for understanding cultural differences in relation to individual differences. Journal of Research in Personality, 37, 273-283. Sargut S. (2015). Kültürlerarası farklılaşma ve yönetim. Ankara: İmge Kitapevi. Schilpzand, M. C., Martins, L. L., Kirkman, B. L., Lowe, K. B. ve Chen, Z. X. (2013). The relationship between organizational justice and organizational citizenship behaviour: The role of cultural value orientations. Management and Organization Review, 9(2), 345-374. Seymen, O. A. (2008). Örgütsel bağlılığı etkileyen örgüt kültürü tipleri üzerine bir araştırma. Ankara: Detay Yayıncılık. Singer, M. (1993). The application of organizational justice theories to selection fairness research. New Zealand Journal of Psychology, 22, 32-45. Skarlicki, D. P. ve Folger, R. (1997). Retaliation in the workplace: The roles of distributive, procedural, and interactional justice. Journal of Applied Psychology, 82(3), 434-443. Smith, P. B., Dugan, S., Peterson, M. F. ve Leung, K. (1998). Individualism: Collectivism and the handling of disagreement. A 23 country study. International Journal of Intercultural Relations, 22(3), 351-367. Smith, R. G. (1929). The concept of the culture-area. Social Forces, 7(3), 421-432. Soares, A. M., Farhangmehr, M. ve Shoham, A. (2007). Hofstede's dimensions of culture in international marketing studies. Journal of Business Research, 60, 277-284. Şahin, A. (2007). Türk kamu yönetiminde yönetsel iletişim ve bu konuda düzenlenen bir anket çalışmasının sonuçları. Maliye Dergisi, 152, 81-102. Şahin, B. ve Taşkaya, S. (2010). Sağlık çalışanlarının örgütsel adalet algılarını etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 13(2), 85-114. Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Taras, V., Steel, P. ve Kirkman, B. L. (2011). Three decades of research on national culture in the workplace: Do the differences stil make a difference? Organizational Dynamics, 40, 189-198. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü. (2016). Turizm İşletme Belgeli Tesisler. 2 Haziran 2016 tarihinde http://www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr/TR,9579/turizm-tesisleri.htmladresinden alınmıştır. Thomas, D. C., Fitzsimmons, S. R., Ravlin, E. C., Au, K. Y., Ekelund, B. Z. ve Barzantny, C. (2010).Psychological Contracts across Cultures. Organization Studies, 31(11), 1437-1458. Torun, G. S. (2012). Örgüt kültürünün çalışan bağlılığı üzerindeki etkisi: Turizm sektöründe bir araştırma. Ankara: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Tsoukatos, E. ve Rand, G. K. (2007). Cultural influences on service quality and customer satisfaction: Evidence from Greek insurance. Managing Service Quality, 17(4), 467-485. Turan, S., Durceylan, B. ve Şişman, M. (2005). Üniversite yöneticilerinin benimsedikleri idari ve kültürel değerler. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 181-202. Ueltschy, L. C., Laroche, M., Eggert, A. ve Bindl, U. (2007). Service quality and satisfaction: An international comparison of proffessional services perceptions. Journal of Services Marketing,21(6), 410-423. Vadi, M. ve Meri, R. (2005). Estonian culture in the framework of Hofstede’s model (Case of hotel industry). TRAMES, 9 (3), 268-284. Vural, Z. B. A. ve Coşkun, G. (2007). Örgüt kültürü. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Yeşil, S. ve Dereli, S. F. (2013). An empirical investigation of the organisational justice, knowledge sharing and innovation capability. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 75, 199-209. Yoo, B. ve Donthu, N. (2002). The effects of marketing education and individual cultural values on marketing ethics of students. Journal of Marketing Education, 24(2), 92-103. Zagladi, A. N., Hadiwidjojo, D., Rahayu, M. ve Noermijati (2015). The role of job satisfaction and power distance in determining the influence of organizational justice toward the turnover intention. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 211, 42-48. Zainalipour, H., Fini, A. A. S. ve Mirkamali, S. M. (2010). A study of relationship between organizational justice and job satisfaction among teachers in Bandar Abbas middle school. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1986-1990.