Türk ticaret kanunu kapsamında kurumsal yönetimin küçük ve orta ölçekli işletmelerde uygulanabilirliği

Günümüz iş ve ticaret dünyasının ihtiyaçlarına cevap verebilmek için, 1957 yılından bu yana yürürlükte olan 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK), yerini 1 Temmuz 2012`de yürürlüğe giren 6102 Sayılı TTK’na bırakmış ancak yeni TTK yürürlüğe girmeden 6335 Sayılı Kanunla sözkonusu kanunda değişiklikler yapılmış bulunmaktadır. Bu değişiklikler, yeni TTK’nu gerekçesinde belirtilen “Kurumsal Yönetim (Corporate Governance)” ilkelerine ilişkin beklentilerden uzaklaştırmış ve bunun sonucunda da küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) açısından TTK ile gelecek olan kurumsal yönetim ilkelerinin yasal olarak uygulama zorunluluğu da ertelenmiştir. Bu gelişmeler neticesinde de, kurumsal yönetim ilkelerine uygun davranmak KOBİ’lerin inisiyatifine kalmıştır. Bu çalışmada, KOBİ’lerde kurumsal yönetim ilkelerinin benimsenmesi ve uygulanabilirliği kavramsal olarak incelenmiş olup; bu ilkelerin uygulanmasının KOBİ’ler açısından önemi üzerinde durulmuştur. Bu çalışmanın sonuçları göstermiştir ki, KOBİ’lerde kurumsal yönetim ilkelerinin uygulanmasının yasalara dayandırılması özendirici olmamaktadır. Büyüme eğilimi gösteren KOBİ’ler, ulusal ve uluslararası rekabet güçlerini artırabilmek ve sürdürülebilirliklerini sağlamak için, kurumsal yönetim ilkelerine daha çok ihtiyaç duyacak ve bu ihtiyaç sonucunda da doğal olarak bu ilkeleri uygulayacaklardır.

Applicabılity of the corporate governance in small and medium sized enterprises within the scope of the Turkish commercial code

Turkish Commercial Code numbered 6762 which was in force since 1957 was replaced with the new Turkish Commercial Code, numbered 6102 on July 1, 2012 in order to meet the needs of today's business and commercial world. However, before the New Turkish Commercial Code adopted some changes has been made with the law no. 6335. These changes led the principles of corporate governance law away from the expectations. As a result, corporate governance principles which will come in effect with the new Turkish Commercial Code are postponed for the small and medium-sized enterprises (SMEs). As a result of these progresses, the decision to act according to the principles of corporate governance is left to the discretion of SMEs. In this study, the adoption and applicability of the principles of corporate governance in SMEs has been conceptually examined and focused on the implementation of these principles in SMEs. In our opinion, implementation of corporate governance principles in SMEs will not be encouraging when forced with the law. SMEs which show growing trends, will need to strengthen the competitiveness and sustainability of national and international area. As a result, these entities will use the principles of corporate governance naturally and will apply these principles.

___

  • Arıkan, Y.; “Yaşanan Ekonomik Gelişmelerin, Yeni TTK ve Yapılan Yasal Düzenlemelerin Işığında, Muhasebe Mesleğinde Yeni İş Alanları”, Mali Çözüm Dergisi, Kasım-Aralık 2010, s:7-16.
  • Arslantaş, C. C.; Kurumsal Yönetimin Yönetim Kuruluna Yansımaları, Beta Basım A.Ş., İstanbul, Kasım 2012.
  • Aysan, M.; Kurumsal Yönetim ve Risk, Elit Ofset, 1. Baskı, 2007.
  • Cohen, J., Krishnamoorthy, G. ve Wright, A.; “Corporate Governance in the Post- Sarbanes-Oxley Era: Auditors’ Experiences”, Accounting Research Vol.27, No.3, Fall 2010, s:751-786.
  • Cömert, N.; “Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Kapsamında İç Denetim ve İç Kontrol”, İç Denetim Dergisi Kış 2008, Sayı:21, s:24-27.
  • Deloitte Yayınları; Yeni Türk Ticaret Kanunu ve Şirketim, İş Dünyasında yeni Bir Perde Açılıyor, 2011.
  • Gökmen, S.; “Bağımsız Denetim ve Denetçilik Doğmadan Öldürülecek Gibi”, http://www.vergisorunlari.com.tr/yazi.aspx?yazino=34, Erişim Tarihi: 26.11.2012. Güreli Yayınları; Son Değişiklikler ile 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, 2012.
  • Hemedoğlu, E., Evliyaoğlu F. ve Arslantaş C.; “Stakeholder Relationships of ISE 50 Firms in Terms of Corporate Governance: A Corporate Perspective of Stakeholder Theory”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi, Yönetim, Yıl:23, Sayı:71, Şubat 2012, s:83-99.
  • İç Denetim Dergisi (TİDE); “Yeni Türk Ticaret Kanunu ve İç Denetim”, Kış 2012, Sayı:31, s:6-13.
  • Kayacan, M.; Küreselleşen Dünyamızda Yeni Şirket Gündemi. Kurumsal Yönetim, TEDMER Türkiye ve Etik Değerler Merkezi Vakfı, Yayın No:1, Aralık 2006, (1-84).
  • KOSGEB; KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı 2011-2013, Ankara, 2011.
  • Kurumsal Yönetim Derneği; Kurumsal Yönetim İlkeleri Işığında Aile Şirketleri Yönetim Rehberi, 4. Baskı, Aralık 2011.
  • Küçük, T.; Türkiye I. Muhasebe Uzmanlığı Kongresi, KOBİ’lerin Gelişiminde Muhasebe ve Denetimin Önemi, Protokol Konuşması, TMUD Yayınları, Yayın No:10, İstanbul, 2010, s:34-36.
  • OECD Publications; Principles Of Corporate Governance (Revised Ed.), Paris, 2004.
  • Öncü, E.; “Yeni TTK Uyarınca 90.000 Anonim Şirketten Kaç Tanesi Bağımsız Denetime Tabi Olacaktır?”, http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/ekremoncu/053/, Erişim Tarihi: 25.11.2012.
  • Pekdemir, R.; “Kobiler için TFRS/UFRS Kim ve Ne için?”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:290, Kasım 2012, (17-23).
  • Resmi Gazete, 14.01.2011 tarih ve 27846 Sayılı, Kanun No:6102 “Türk Ticaret Kanunu”, Kabul Tarihi: 13/01/2011.
  • Resmi Gazete, 30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı, Kanun No: 6335 “Türk Ticaret Kanunu İle Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” Kabul Tarihi: 26/06/2012.
  • Resmi Gazete, 12.07.2012 tarih ve 28351 sayılı, Kanun No: 6353 “Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” Kabul Tarihi: 04/07/2012.
  • Resmi Gazete, 4.11.2012 tarih ve 28457 Sayılı, “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.
  • Resmi Gazete, 23.01.2013 tarih ve 28537 sayılı, “Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar”, Bakanlar Kurulu Kararı, Karar Sayısı: 2012/4213.
  • Resmi Gazete, 11.04.2013 tarih ve 28615 sayılı, Kanun No:6455 “Gümrük Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, Kabul Tarihi: 28/3/2013.
  • Sebilcioğlu, F.; “Yeni Türk Ticaret Kanunu”, Kurumsal Yönetim Dergisi, Sayı:16, Yaz 2012, s:22-23.
  • Sönmez, A. ve Toksoy, A.; “Kurumsal Yönetim İlkelerinin Türkiye’deki Aile İşletmelerine Uygulanabilirliği”, Maliye Finans Yazıları Dergisi, Yıl:25, Sayı:92, Temmuz 2011.
  • Söyler, K.; “Türkiye I. Muhasebe Uzmanlığı Kongresi, KOBİ’lerin Gelişiminde Muhasebe ve Denetimin Önemi, III. Oturum Konuşması”, TMUD Yayınları, Yayın No:10, İstanbul, 2010, (123-127).
  • The activities of the European Union for small and medium-sized enterprises (SMEs) SME Envoy Report, Brussels, 8.2.2005, (1-48).
  • The Cadbury Report; “The Financial Aspects of Corporate Governance”, The Committee on the Financial Aspects of Corporate Governance and GEE and Co. Ltd, Burgess Science Press, London, 1 December 1992.
  • Türkiye İç Denetim Enstitüsü (TİDE);Uluslararası İç Denetim Standartları, Uluslararası Mesleki Uygulama Çerçevesi (UMUÇ), Ocak 2010.
  • Uyar, N.; “Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyumda Durumumuz Nedir?”, Kurumsal Yönetim Dergisi, Sayı :15, İlkbahar 2012, (50-52).
  • Uzun, A. K.; “İşletmelerde İç Kontrol Sistemi”, www.icdenetim.net., Erişim Tarihi:07.09.2012.