Denison Örgüt Kültürü Ölçme Aracının Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması: Ampirik Bir Uygulama
Bu çalışmanın amacı, Denison örgüt kültürü ölçme aracının geçerlik ve güvenirlik testlerinin yapılarak, Türkiye'de işletmelerin kültürel profillerinin analizi için kullanılıp, kullanılamayacağının belirlenmesidir. Ampirik bir çalışma olan bu uygulamanın birinci bölümü, örgüt kültürü kavramının gelişimine ilişkin bir alanyazın taramasıdır. İkinci bölümde inceleme konusunu oluşturan ölçme aracının 1995 yılında Daniel Denison ve Aniel Mishra tarafından geliştirilen teorik modeli ve kavramsal özellikleri açıklanmaktadır. Bu bölümde ayrıca özgün kavramsal modele ilişkin 4 temel ve 12 altboyutun özellikleri ve ölçme aracının Türkçe'ye uyarlanma aşamaları hakkında bilgi verilmektedir. Üçüncü bölümde uygulamaya ilişkin teknik hususlar, son bölümde de, ölçme aracının güvenirlik ve geçerlik analizlerinin sonuçlan değerlendirilmektedir. Çeşitli aşamalardan oluşan bu analizlere göre, Denison örgüt kültürü ölçme aracının Türkçe'ye uyarlanmış, 36 maddeden oluşan 5'li Likert tipi soru formunun geçerli ve güvenilir bir araç olduğu kanıtlanmıştır. Güvenirlik katsayısı 0.89 olarak bulunan soru formu, örgüt kültürünün kavramsal boyutları ile gerçek yaşam arasında tutarlılık taşımakta ve içerik, yapı ve sınırlı ölçüde, eş-zamanlı geçerlik testleri açısından istatistiksel anlamda sağlıklı bir sonuca işaret etmektedir. Denison ölçme aracının ülkemizde kullanılabilmesi, bu alanda yapılacak teorik ve uygulamalı çalışmalara kolaylık getirecektir.
Anahtar Kelimeler:
korelasyon
An Empirical Study on the Validity and Reliability Tests of Denison Organizational Culture Questionnaire
The aim of this empirical study is to test validity and reliability of Denison organizational culture questionnaire for understanding whether this measurement instrument can be used to assess the cultural profiles of organizations in Turkey. The first section-reviews the relevant literature. The second section explains the 4 basic and 12 sub-conceptual dimensions of original theoretical model as developed by Daniel Denison and Aneil Mishra in 1995. This section also explains the steps involved in its adaption process into Turkish. Third section is about the technical procedures, and the last section presents the outcomes of the study. The questionnaire covers 36 items designed as 5 point Likert type instrument. The results of the analyses confirm that Turkish version of Denison questionnaire is both a valid and a reliable device. The instrument has a reliability coefficient value of 0.89, and the analyses indicate content, construct, and in certain extent, concurrent validity. The use of Denison questionnaire will be of help for carrying out research projects on organizational culture in Turkey.
Keywords:
correlation,
___
- AHMED, P.K., 1998, "Culture and Climate for Innovation", European Journal of Innovation Management, Vol. 1, No: 1, s. 30-43.
- ASHKANASY, N.M., 2003, "Organizational culture:Mapping the Teirain ", Personnel Psychology, Vol.56 No:l s. 254-257
- ASHKANASY, N.M. ve JACKSON, C.R.A., 2001, Organizational culture and climate. Handbook of Industrial, Work and Organizational Psychology: Anderson, Ones, Sinangil & Viswesvaran (Eds.), s. 398-414. (Volume 2:Organizational Psychology), Sage Publications.
- BOZKURT, T., 2000, "Toplam kalite yönetimi uygulamalarını hızlandıran kültürel varsayımlar ile iş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler.Türkiye'de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları", Ayçan, Z.(Ed.), s. 119-138, Ankara, Türk Psikologlar Derneği, Yayın no: 21
- CHO, Hee-Jae, 2000, "The validity and reliability of the organizational culture questionnaire", http://www.denisonculture.com/culture/culture_under.html, 05.03.2003'de alınmıştır.
- CLARK, B.R., 1972, "The organizational saga in higher education", Administrative Science Quarterly, C.17s. 178-184
- COOPER C.L., CARTWRIGHT S. ve BARLEY .CP., 2001, The international handbook of organizational culture and climate. Chichester, UK: Wiley.
- DENISON, D. R. ve MISHRA, A.K., 1995, "Towards a theory of organizational culture and effectiveness", Organization Science,Vol. 6, No.2, s. 204-223
- DENISON, D.R., 1996, "What is the difference between organizational culture, and organizational climate?" Academy of Management Review, Vol. 21, s. 619-655.
- DENISON, D.R., 2000, Understanding the model, http://www.denisonculture.com/culture/culture_under.html, 05.03.2003'de alınmıştır.
- FEY, Carl F. & PAUL, W. Beamish, 2001, "Organizational climate similarity and performance: International joint ventures in Russia", Organizational Studies, Vol. 22, s. 853-882.
- FIELD, A., 2000, Discovering statistics (using SPSS for windows), Sage Publications.
- GEERTZ, C., 1973, The Interpration of cultures, New York, Basic Books.
- GEORGE, D. ve MALLERY, P., 2001, SPSS for Windows step by step: A simple guide & reference 1.0 uptdate, (3rd.ed.), Allyn and Bacon Publications.
- GOLL, I. ve ZE1TZ, G., 1991, "Conceptualizing and measuring corporate ideology", Organization Studies, C.12No:2s. 191-207.
- GÖKŞEN, U., 2001, Diognosing organizational culture in Ihe army., Bilkent University. Unpublished Master's Thesis.
- HODGETT, R.M., 1999, Yönetim (Teori, süreç ve uygulama)., (2. Basım), (Çeviri: C.Çetin; E.C.Mutlu), İstanbul, Beta Yayınları
- HODGETT, R.M., ve LUTHANS, F. 2000, International Management, (4th:ed.) New York, Mc-Graw Hill.
- HOFSTEDE, G., 1980, Culture's consequences: International differences in work related values. Beverly Hills: Sage Productions.
- HOFSTEDE, G., 1991, Culture and organizations:Software of the mind, London, McGraw-Hill
- HOFSTEDE, G., 1994, Cultures and Organizations:Software of Ihe Mind, London, HarperCollins Publishers
- HOFSTEDE G., NEUJEN B., OHAVY D.D. ve SANDERS G. 1990, "Measuring organizational cultures", Administrative Science Quarterly, Vol. 35, No: 2,s. 286-316.
- HOFSTEDE, G., 2000, "Organizational culture: siren or sea cow? A reply to Dianne Lewis ", Strategic Change, Vol. 9, s. 135-137.
- HOFSTEDE, G., 2001, "Culture's recent consequences:Using dimension scores in theory and research", International Mangement of Cross Cultural Management, Vol.1, No: l,s. 11-30.
- İÇİN, İ., 2001, Culture profile of an organization in industrial sector, Unpublished Master Thesis, Yeditepe University, İstanbul, Institute Of Social Sciences.
- KILMANN, R.H.; SAXTON, M.J. & SERPA, R. ,(Eds.)1985, Gaining control of the corporate culture, San Francisco, Jossey-Bass.
- KOÇEL, T., 1993, İşletme Yöneticiliği, (4.Basım), Istanbul,Beta Yayınları.
- LEWIN, K., (Ed.D.Cartright) 1963, Field theory in social sciences, Tavistok Publications Ltd.
- LOK, P. ve CRAWFORD, J., 1999, "The relationship between commitment and organizational culture, subculture, leadership style and job satisfaction in organizational change and development", Leadership & Organization Development Journal, Vol. 20, No: 7, s. 365-379.
- MARTIN J., 1992, Cultures in Organizations, New York: Oxford University Press.
- MARTIN, J., 2002, Organizational Culture: Mapping the Terrain. Thousand Oaks, CA, Sage Publications.
- MAULL, R.; BROWN, P. ve CLIFFE, R., 2001, "Organizational culture and quality improvement", International Journal of Operations and Production Management, Vol. 21 No: 3, s. 302-326.
- McGREGOR, D.M., I960, The human side of enterprise, New York, McGrawHill.
- PETERS,T.ve WATERMAN, R., 1982, In search of excellence, New York, Harper and Row.
- Pettigrew, A.M.', 1979, "On studying organizational cultures", Administrative Science Quarterly, c.24
- REICHERS, A.E.& SCHNAIDER, B.,1990, "Climate and culture: An evolution of constructs". B. Schneider (Ed.), Organizational Climate and Culture: s. 5-39. San Francisco, Jossey-Bass Publishers.
- SCANDURAT.A. ve WILLIAMS, E.A., 2000, "Research methodology in management: Current practices, trends, and implications for future research", Academy of Management Journal, Vol.43, No: 6, s. 1248-1264
- SCHEIN, E.H., 1992, Organizational culture and leader-ship, (2nd.ed.), San Francisco, Jossey-Bass Business and Management Series.
- SCHNAIDER, B., 1990, Organizational Climate and Culture, San Francisco, Jossey-Bass.
- SELZNICK, P., 1957, Leadership in Administration, Evanston,IL:Row, Peterson.
- Smircich, L., 1983, "Concepts of culture and organizational analysis", Administrative Science Quarterly, Vol. 28, s. 339-358.
- TRICE, H.M. ve BEYER, J. M., 1984, "Studying organizational cultures in rites and ceremonies", Academy of Management Review, Vol. 9, No: 4, s. 653-669.
- TROMPENAARS, F., 1994, Riding the waves of culture. London, The Economist Books Ltd.
- TRICE , H. M. ve Beyer, J. M., 1993, The cultures of work organizations, NJ: Prentice Hall.
- WALLACH, E., 1983, "Individuals and organizations:The cultural match ", Training and Development Journal, Vol. 2, s. 28-36.
- WILKINS, A.L. ve OUCHI, W.G., 1983, "Efficient cultures: Exploring the relationship between organizational culture and performance", Administrative Science Quarterly, Vol. 28, September, s. 468-481.
- ZEITS, G.; JOHANESSON, R. ve RITCHIE Jr., J.E., 1997, "An employee survey measuring total quality management practices and culture: Development and validation", Group & Organization Management, Vol. 22 No: 4, s. 414-444.
- ISSN: 1302-4221
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1975
- Yayıncı: İstanbul Üniv. İşletme Fak. İletme İktisadı Enst.
Sayıdaki Diğer Makaleler
Input/Output Yöntemiyle Türkiye Ekonomisinin Bir Analizi
Aralık Katsayılı Lineer Programlama ve Duyarlılık Analizine İlşkin Eletronik Tablo Çözüm Önerisi
Denison Örgüt Kültürü Ölçme Aracının Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması: Ampirik Bir Uygulama
Entellektüel Sermaye Yönetimi Yaklaşımı ve Entellektüel Varlıkların Korunmasına Yönelik Öneriler