Burak UZ, Mehmet ÖZDEN, Bülent KARAKAYA, Meral DEMİROL, Hasan ATLI, Deccane DÜZENCİ, ERHAN ÖNALAN, Meral ŞAMAT, Sina HAROĞLU

2013 Yılında Fırat Üniversitesi tıp fakültesi hastanesi kan merkezi'ne başvuran gönüllü kan bağışçılarında geçici ret nedenlerinin araştır ılması

Giri ş : Kan ve kan ürünlerinin tek kayna ğ ı insand ı r ve temin edilemediğ i durumlarda ba şka bir alternatifi bulunmamaktad ı r. Ülkemizdeki kan ba ğ ı şı oran ı (%1,5) geliş miş ülkelere k ı yasla (%5) oldukça dü şük olup, ba şvuran gönüllü kan ba ğ ı ş çı lar ı n ı n da bir k ı sm ı çe şitli nedenlerden dolayı reddedilmektedir. Materyal ve Metot: F ı rat Üniversitesi Hastanesi Kan Merkezine 01 Ocak-31 Aral ı k 2013 tarihleri arası nda kan ba ğ ı ş ı amacı yla ba ş vuran 8685 donörün geçici ret sayı ve nedenleri retrospektif olarak incelenmiş tir. Geçici ret nedenleri 12 ana ba şl ı k altı nda toplanm ı şt ı r. Bulgular: Kan ba ğ ı ş çı s ı oranlar ı aylara göre de ğ erlen- dirildiğ inde 2013 yı l ı içerisinde en yüksek ba ğ ı ş ı n s ı ras ı yla Mayı s (881 kan ba ğ ı şı , %10,14) ve Ocak (870 kan ba ğ ı ş ı , %10,02) aylar ı nda, en dü ş ük ba ğ ı şı n ise s ı ras ı yla Haziran (607 kan ba ğ ı şı , %6,99) ve Kas ı m (615 kan ba ğ ı ş ı , %7,08) aylar ı nda al ı nd ı ğ ı anla şı lm ı ş tı r. Donörlerin %19,2si (1668/8685) geçici olarak reddedil- miştir. Geçici ret nedenleri aras ı nda ilk 3 s ı rayı beyaz küre anormallikleri (%5,82), çe şitli sa ğ l ı k sorunlar ı (%1,91) ve hemoglobin ve platelet de ğ erlerindeki anor- malliklerin (%1,89) payla ştı ğ ı saptanm ı şt ı r. Sonuçlar: Geçici ret oran ı m ı z %19,2 olup önde gelen nedenleri arası nda kan sayı m ı anormallikleri ve çe ş itli sa ğ l ı k sorunlar ı bulunmaktad ı r. Bu nedenlere yönelik erken tan ı ve tedavi yöntemlerinin geliş tirilmesi ile zaten dü şük olan kan ba ğ ı ş ı oran ı m ı z istenen seviyelere yakla şt ı rı labilir.

Researching temporary reasons of volunteer blood donor deferrals whom applied to blood center of Fırat University Faculty of Medicine Hospital in 2013

Background: The only source of blood and its components is human, and there is no alternative modality when it can not be provided. In developed countries, while the volunteer blood donations rate for general population is reaching 5%, this ratio is about 1,5% in Turkey due to deferral of donors because of various reasons. Material and Methods: In the present retrospective study 8685 volunteer blood donors admitted to F ı rat University Hospital Blood Center between 01 January31 December 2013 were examined in terms of number of donors deferred temporarily from blood donation and the causes of deferral. The causes of temporary deferral are classified into 12 main groups. Results: The highest blood donation was taken in May (881 blood donations, 10.14%) and January (870 blood donations, 10.02%), while the lowest blood donation was taken in June (607 blood donations, 6.99%) and November (615 blood donations, 7.08%). 19.2% of donors (1668/8685) were deferred temporarily from blood donation. The three uppermost reasons for temporary deferral were anomalies of white blood cells (5.82%), various health problems (1.91%), and problems of hemoglobin and platelets (1.89%). Conclusions: The temporary deferral rate of our center is 19.2%, and the anomalies of blood count and various health problems are the leading causes. Early diagnosis and treatment of these causes may increase already low blood donation rates to desired levels.

PDF

___

1. Çilem Y, Gürol E, Arzu K, et al. Neden Kan Ba ğı şlamı yoruz. Mersin İ linde Ya şayanlarda Kan Bağ ı şı na Genel Bak ı ş: Anket Çal ı şması . İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection) 2006;20:41-55.
2. Cevizci S, Erginöz E, Yüceokura A. Gönüllü Kan ba ğ ı ş çı l ı ğ ı ve Kan Verme Davran ı şı n ı Etkileyen Faktörler. Türkiye Klinikleri J Cardiovasc Sci 2010;22: 85-92.
3. Çetin AT. Donör seçimi ve donasyon öncesi testler. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci 2007;3:23-6.
4. Özcebe O. Allojeneik kan donörü seçim kriterleri. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon T ı bb ı Kursu (VI) kurs kitab ı , Antalya, 2002.p.37-54.
5. Özet G. Donör seçimi. Kan bankacı l ı ğı ve transfüzyon tı bbı nda standartlar ve kalite 2005;239-42.
6. Blood Donor Selection: Guidelines on Assessing Donor Suitability for Blood Donation. Geneva: World Health Organization; 2012.
7. Birgili F, Khorshid L. Kan Ba ğ ı şı Yapan Donörlerde Kan Alma S ı rası nda Görülen Olumsuz Belirti ve Bulguları n İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2011;27:11-7.
8. Ulusal Kan ve Kan Ürünleri Rehberi 2011.
9. Bilgen H. Kan Ba ğı şçı ları n ı n Donörlerin Seçimi, İ.Ü. Cerrahpa şa T ı p Fakültesi Sürekli T ı p E ğ itim Etkinlikleri. Herkes İ çin Transfüzyon T ı bb ı Sempozyum Dizisi 2005;44:15-42.
10. Resmi Gazete, Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeli ğ i. Kan Ba ğ ı şçı ları n ı n Uygunluk Kriterleri. EK-5. 4.12.2008- Say ı : 27074.
11. Aksoy A. Donör seçim kriterleri. Türk Kı zı layı Kan Hizmetleri Yönetimi 2005:4-17. 12. http://www.kizilay.org.tr/Haber/KurumsalHaberDetay/1083
13. Arslan O. Whole blood donor deferral rate and characteristics of the Turkish population. Transfus Med 2007;17:379-83.
14. Smith GA, Fisher SA, Doree C, Di Angelantonio E, Roberts DJ. Oral or parenteral iron supplementation to reduce deferral, iron deficiency and/or anaemia in blood donors. Cochrane Database Syst Rev 2014;7:CD009532.
15. Custer B, Bravo M, Bruhn R, Land K, Tomasulo P, Kamel H. Predictors of hemoglobin recovery or deferral in blood donors with an initial successful donation. Transfusion. 2014 Apr 4. doi: 10.1111/trf.12628. [Epub ahead of print]
16. Rios JA, Fang J, Tu Y, et al. The potential impact of selective donor deferrals based on estimated blood volume on vasovagal reactions and donor deferral rates. Transfusion 2010;50:1265-75.
17. Dunbar N, Katz J, Nambiar A. The potential impact of new donor height and weight criteria on young donor eligibility and faint or prefaint reaction rates. Transfusion 2011;51:737-41.
18. Lieshout-Krikke RW, Oei W, Habets K, Pasker-de Jong PC. Travel behavior and deferral of Dutch blood donors: consequences for donor availability. Transfusion. 2014 Jul 22. doi: 10.1111/trf.12783. [Epub ahead of print]
19. Lucky TT, Keller AJ, Seed CR, et al. A refined method for estimating the size of the potential blood donor pool in Australia. Transfusion. 2014 May 4. doi: 10.1111/trf.12649. [Epub ahead of print]
20. Sojka BN, Sojka P. The blood donation experience: self-reported motives and obstacles for donating blood. Vox Sang 2008;94:56-63.