Fotoğraf Sanatsallığının İnşasında Işık ve Görsel Algı İlişkisi

Fotoğraf, etimolojik bir perspektiften bakılırsa ışıkla yazma, ışıkla çizme sanatı olarak tanımlanır. Bu sanat (ya da uğraşı) varoluşunu ışığa borçludur. Bir nesnenin, duyusal olarak görülebilmesi için ya kendisinin bir ışık kaynağı olması gerekir, ya da üzerine düşen ışığı yansıtması gerekir. Işığın fotoğrafın sanatsallığının inşa sürecindeki algısal biçimlenişini irdeleyen/tartışan bu çalışmada, görsel algının yapısını, insan gözünün görebildiği spektrumun fotoğraftaki biçimsel etkisini ve kavramsal algının somut ışıkla kurduğu sembolik ilişkisini okumayı amaçlayan bir değerlendirme yapılmıştır. Amerikalı öncü sanat fotoğrafçısı Alfred Stieglitz’in dediği gibi ‘Nerede ışık varsa orada fotoğraf çekilebilir’. Ancak görüntüleri sadece ışık ve makineler üretmez. Fotoğrafik ışık ve görüntüleri yaratmak için, algının kaynaklarını, algısal inşanın ışığa yeniden biçim veren yönelimlerini, fenomenolojik ışığın özünü iyice kavramak gerekir. Bu çalışma, fotoğrafın sanatsallığının sanatçı tarafından yeniden yaratımında, ışığın görsel algı sürecindeki tasarlanma süreçlerine ilişkin betimleyici, tarihsel ve eleştirel bir okuma yapmayı amaçlamakta ve ışığın yalnızca teknik olarak tartışılmasını sorunlu bularak bilimsel tartışmalara algı odaklı yeni bir argüman sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Fotoğraf, Sanat, Işık, Görsel Algı, fenomenoloji

The Relationship between Light and Visual Perception in the Construction of Photography Artistic

From an etymological perspective, photography is defined as the art of writing with light and drawing with light. This art (or pursuit) owes its existence to the light. In order for an object to be seen sensually, it must either have a light source itself or reflect the light falling on it. This study which examines and discusses the perceptual formation of light in the construction process of the art of photography, is an evaluation that is aimed at reading the structure of visual perception, the formal effect of the spectrum visible to the human eye on photography, and the symbolic relationship of conceptual perception with concrete light. As pioneering American art photographer Alfred Stieglitz said, ‘You can take pictures wherever there is light’. But the images are not just produced by light and machines. In order to create photographic light and images, it is necessary to grasp the sources of perception, the orientations of perceptual construction that reshapes the light, and the essence of phenomenological light. This study aims to make a descriptive, historical and critical reading of the design processes of light in the process of visual perception in the artist's re-creation of the art of photography and offers a new perception-oriented argument to scientific debates.

Keywords:

Photography, art, light, visual perception, phenomenology.,

PDF

___

Altunay, A. (2009). Görsel estetik. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Aviv, V. (2014). What does the brain tell us about abstract art? Frontiers in Human Neuroscience, 85(8), 1-4.
Barthes, R. (2008). Camera lucida: Fotoğraf üzerine düşünceler (R. Akçakaya, Çev.). İstanbul: Altıkırkbeş.
Böhme, G. (2014). Light and space. On the phenomenology of light. Dialogue and Universalism, 24(4), 62-73.
Brash, E. (1983). The art of photography. Virginia: Time-Life.
Clark, J. & Paivio, A. (1991). Dual coding theory and education. Educational Psychology Review, 3(3), 149-210.
Colebrook, C. (2013). Gilles Deleuze (C. Soydemir, Çev.) [3. Baskı]. Ankara: Doğu Batı.
Derman, İ. (2010). Fotoğraf ve gerçeklik. İstanbul: Hayalbaz.
Eco, U. (1989). The open work (A. Concogni, Trans.). USA: Harvard University.
Flusser, V. (2008). Bir Fotoğraf Felsefesine Doğru (İhsan Derman, Çev.). İstanbul: Hayalbaz Kitaplığı.
Foucault, M. (1994). Kelimeler ve şeyler (M. A. Kılıçbay, Çev.). Ankara: İmge.
Gamboni, D. (2002). Potential images: ambiguity and indeterminacy in modern art. London: Reaktion.
Gertz, N. (2010). On the possibility of a phenomenology of light. PhaenEx, 5(1), 41-58.
Gombrich, E. H. (2014). İmge ve göz. Görsel temsil psikolojisi üzerine yeni incelemeler (K. Atakay, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi.
Habermas, J. (1993). İdeoloji olarak teknik ve bilim (M. Tüzel, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi.
Hall, S. (1997). The work of representation: cultural representations and signifying. London: Sage.
Hall, S. (1999). İdeolojinin keşfi: Medya çalışmalarında baskı altında tutulanın geri dönüşü. M. Küçük (Der.), Medya, İktidar, İdeoloji içinde (s. 77-126), Ankara: Bilim ve Sanat.
Hançerlioğlu, O. (1994). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Remzi.
İkizler, E. (2003). Temel fotoğraf. İstanbul: Fotoğrafevi.
International Commission On Illumination. (2020, 12 Aralık). CIE publications – premium source for knowledge on light and lighting. Erişim adresi: http://cie.co.at/publications/international-standards
Kanburoğlu, Ö. (2012). Fotoğrafın büyüsü: Işık. İstanbul: Say.
Karavit, C. (2006). Işık gölge. İstanbul: Telos.
Krausse, A. C. (2005). Rönesastan günümüze resim sanatının öyküsü. İstanbul: Literatür.
Levoy, M. S. (2011, 8 Mart). History of photography as art. Erişim adresi: https://graphics.stanford.edu/courses/cs178/lectures/history3-art-06may14.pdf
Mead, G. H. (1934) Mind, self and society. Chicago: University of Chicago.
Nedjadrasul, D. (2017). Abstract and concrete consepts according to word association (Master’s thesis). University of Western Ontario, Canada.
Paivio, A. & Csapo, K. (1969). Concrete image and verbal memory codes. Journal of Experimental Psychology, 80(2), 279-285.
Parsons, T & Gale, I. (1992). Post-impressionism, the rise of modern art 1880–1920. London: Studio.
Pepperell, R. (2011). Connecting art and the brain: An artist’s perspective on visual indeterminacy. Frontiers in Human Neuroscience, 84(5), 1-12.
Snyder, J. & Allen, N. W. (1975). Photography, vision and representation. Chicago Journals, 2(1), 143-169.
Sontag, S. (1993). Fotoğraf üzerine (R. Akçakaya, Çev.). İstanbul: Altıkırkbeş.
Storr, R. (2003). Gerhard Richter: Doubt and belief in painting. New York: Museum of Modern Art.
Turan, E. (2013). Fotoğraf tarihi, fotoğrafın tarih öncesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Uzun, İ. (2019). Fotoğraf sanatında soyutun inşası (Sanatta Yeterlik Tezi). Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Üniversitesi, Erzurum.
Wicks, R. (1989). Photography as a representational art. British Journal of Aesthetics, 29(1), 1-9.
Wright, J. (1768). Experiment on a bird in an air pump [Resim]. The National Gallery, London. Erişim adresi: https://www.nationalgallery.org.uk/paintings/joseph-wright-of-derby-an-experiment-on-a-bird-in-the-air-pump
Worringer, W. (2017). Soyutlama ve özdeşleyim (İ. Tunalı, Çev.). İstanbul: Hayalperest.