YAZILI BASINDA ÇOCUK HAKLARININ TEMSİLİ: HÜRRİYET, CUMHURİYET, SABAH VE ZAMAN GAZETELERİ ÜZERİNDE YAPILAN BİR ARAŞTIRMA

Çocuk hakları birçok konuda sıklıkla gündeme gelmekte, basının bu konudaki duyarlılığı konusunda eleştiriler sürmektedir. Türkiye’de ana akım medyada da benzer örnekler söz konusudur. Haklar ve temsiliyet açısından kadınlar, çocuklar, engelliler, farklı cinsel ve kültürel kimlikler hala mağdur durumdadır. Çocukların medyada farklı toplumsal kategoriler içinde öteki olarak temsili, toplumun sürdürülebilirliği açısından dikkate alınması gereken bir konudur. Bu nedenle çocuk hakları konusunda toplumsal farkındalık geliştirilmesi ayrıcalıklı bir konuma yükselmektedir. Basın bu konudaki misyonundan giderek uzaklaşmaktadır. Çocuklar medyada temsil edilirken haber değeri ve haberin sansasyonel özelliklerinden dolayı, “çocuk hakları” konusuna duyarsızlaşma ve sosyal sorumlulukların yerine getirilmemesi gözlenmektedir. Bu çalışmada Türkiye ulusal basını içinde yer alan dört farklı gazetenin haberleri incelenmekte ve haberleri çocuk haklarına duyarlılıkları açısından karşılaştırılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

yazılı basın, hak haberciliği, çocuk hakları, temsiliyet, tematik analiz

REPRESENTATION OF CHILDREN’S RIGHTS ON PRINT MEDIA: A RESEARCH ON HÜRRİYET, CUMHURİYET, SABAH AND ZAMAN NEWSPAPERS

Children's rights become a current issue at many points and İt’s continued critics about the media approaches to this subject. In Turkey some similar examples come into question for the mainstream media. Rights and as representation of women, children, different sex and cultural identities are still suffered. Media presentations of children as “others” in difference social categories is notable question in regard to sustainable of society.For this reason developing a communal awareness about the children's rights enhanced those into a privileged position. The media is gradually whitdrawn from this mission. While the children are being represented on media, value of the news and for the news's sensational properties it has been monitored that there has been a desensitizationand not fulfiling the social responisibilities. This study analyses the four different newspapers included in Turkish natiaonal media and compares the news as the susceptibilitiesof those for the children's rights.

Keywords:

Print media, rights reporting, children’s rights, representation, thematic analysis,

PDF

___

Abercrombie, N.-Hill, S. and Turner, S. B. (2006), Dictionary of Sociology, Penguin Books, London Alankuş, S. (2007), İnsan Hakları Haberciliği (1. Basım), İstanbul: IPS İletişim Vakfı
Aries, P. (1962), Centuries of Childhood, Jonathan Cape Ltd.,Great Britain BİAnet Bağımsız İletişim Ağı “20 Kasım Dünya Çocuk Hakları” Günü http://bianet.org/bianet/bianet/134167-turkiye-de-cocuk-olmak-zor (28.04.2012) (parag.4-5- 6)
BİA Medya Gözlem Raporları 2011 İkinci Çeyrek Tam Metin http://bianet.org/bianet/ifadeozgurlugu/119085-bia-medya-gozlem-raporlari (28.04.2012) (13)
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirgesi http://www.cocukhaklari.gov.tr/tr/content/show/25/birlesmis_milletler_cocuk_haklari_bildirisi.htm l (18.05.2013)
Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/pdf01/137-160.pdf (18.05.2013) (s.139,142-143)
Burton, G. (1995), Görünenden Fazlası Medya Analizlerine Giriş (1. Basım), Alan Yayıncılık, İstanbul Calvert, S. L. (2008). Children as Consumers: Advertising and Marketing. The Future of Children, Vol. 18 No 1: 205-234 http://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ795864.pdf (21.03.2014)
Cangöz, İ. (2007). Gazetelerde Çocuk Haberleri: Malatya Çocuk Yuvası Örnek Olay Çalışması, Selda İçin Akçalı (Ed.), Çocuk ve Medya, Ankara: Ebabil Yayıncılık
Dijk, A. V. T. (2000), Ideology and Discourse A Multi Disciplinary Introduction, Open University Erbay, E. (2013). Çocukların Katılım Hakkı Üzerine Bir Türkiye Değerlendirmesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 1: 38-54 http://www.itobiad.com/upload/File/makale/1365402051.pdf (21.03.2014)
Erdem, N. M. (2008), Televizyon Reklamlarında Çocuk Bedeni Üzerinden Cinsel Kimlik Aktarımı, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
Erdoğan, G. T. Ve Kurt, H. (2007). Kamusal Alanda Çocuk Hakları ve Haber Değeri: Türk Yazılı Basını Üzerine Bir Değerlendirme. Selda İçin Akçalı (Ed.), Çocuk ve Medya, Ankara: Ebabil Yayıncılık
Ejder, Y. (2010), “Çocuk Hakları” Açısından: Çocuğun Davada Temsilinin ve İradesinin Önemi, D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 11, Özel S.2009, (s. 819-841)
Erdoğan, İ. (1995), Dünyanın Çarpık Düzeni Uluslararası İletişim (1.Basım), Kaynak Yayınları, İstanbul Erdoğan, İ. (1997), İletişim Egemenlik Mücadeleye Giriş (1. Basım), İmge Kitabevi, Ankara
Fazlıoğlu, Z. (2007), Çocuk Hakları Sözleşmesinde Yer Alan “Çocuk Hakları” Konusunda Öğretmenlerin ve Yöneticilerin Bilinç Düzeyleri, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
Field, E. A. ; Cheung, L.; Colditz, A. G. (1999). Exposure to the Mass Media and Weight Concerns Among Girls. Pediatrics, Vol. 103 No 3: 1-5 http://pediatrics.aappublications.org/content/103/3/e36.full.pdf (21.03.2014)
Güler, B. (2009), Televizyon Yayınlarında Çocuk ve Çocuk Sorunlarının İşlenişi: TRT’de Çocuk Temalı Yayınların Analizi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
Güneş, S. (2006), Enformasyon Toplumunun Putlar (1.Basım), Hece Yayınları, Ankara
Hwang, C. Philip- Lamb, E. Michael and Sigel, E. Irving (1996), Images of Childhood, Lawrence Erlbaum Associates Publishers, New Jersey
İrvan, S. (2002), Medya Kültür Siyaset (2.Basım), Ark Yayınları, Ankara Köker, E. (1998), Politikanın İletişimi İletişimin Politikası (1. Basım), Vadi Yayınları, Konya
Lau, J. Kenneth-Krase, Kathryn and Morse, H. Richard (2009), Mandated Reporting of Child Abuse and Neglect, Springer Publishing Company, New York (s.27-33)
Lippmann, W. (1998), Public Opinion, Transaction Publishers, New Brunswick U.S.A
Mazlumder 2010 Yılı Aralık Ayı İnsan Hakları İhlalleri Raporu http://eski.mazlumder.org/haber_detay.asp?haberID=10149 (26.12.2011) (s.37-40)
Onur, B. (1999), Cumhuriyet ve Çocuk 2. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi, Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları (s. 507) Öcel, N. (2002), İletişim ve Çocuk (İletişim Ortamlarında Çocuk Reklam ve Etkileşimi) (1.Basım), İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul
Öntaş, Ö. C. (2008). Çocuk Adalet Sistemi ve Çocuk-Polis İlişkisi, Toplum ve Sosyal Hizmet, Cilt 19 Sayı 2: 21-37 http://asosindex.com/journal-article-abstract?id=1669#.UzAnbvl_vhk (21.03.2014)
Özer, Ö. (2008), Liberal Basın Anlayışı: Objektif Habercilik İdeali, Haber Değerliliği ve Gazetecilik Etiği (1.Basım), Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir
Poyraz, B. (2002), Haber ve Haber Programlarında İdeoloji ve Gerçeklik (1.Basım), Ütopya Yayınevi, Ankara
Postman, N. (1995), Çocukluğun Yokoluşu (1. Basım), İmge Kitabevi, Ankara
Postman, N. (2004), Televizyon: Öldüren Eğlence (2. Basım), Ayrıntı Yayınları, İstanbul
Schiller, H. (1993), Zihin Yönlendirenler (1.Basım), Pınar Yayınları, İstanbul Sennett, R. (1996), Kamusal İnsanın Çöküşü (1.Basım), Ayrıntı Yayınları, İstanbul
Smith, P. (2005), Kültürel Kuram (1.Basım), Babil Yayınları, İstanbul Timisi, N. , Bianet “Medyada Hak Haberciliği” http://bianet.org/biamag/medya/124294-medyadahak-haberciligi (28.04.2012) (parag. 6)
Tokgöz, O. (2000), Temel Gazetecilik (4. Basım), İmge Kitabevi, Ankara Unicef Çocuk Hakları Yasal Çerçeve http://www.unicef.org.tr/tr/content/detail/68/legislativeframework-2.html (28.04.2012) (parag. 1-3-4-5)
Uçuş, Ş. (2009), Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin İlköğretim Programlarındaki Yeri ve Sözleşme’ye Yönelik Öğretmenlerin ve Okul Yöneticilerinin Görüşleri, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
Üşür, S. S. (1997), İdeolojinin Serüveni (1. Basım), İmge Kitabevi, Ankara 2008 Türkiye Çocuk Hakları Raporu, 2008 Ankara http://www.egitimdehaklarimizvar.org/pdf/5.pdf (28.04.2012) (s.21)
02.12.2011-16.12.2011 Tarihleri Arasında Yayımlanan Hürriyet, Cumhuriyet, Sabah ve Zaman gazeteler