Türkiye’nin Meyve ve Sebze İhracatı: Bir Çekim Modeli Uygulaması

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin meyve ve sebze ihracatını Poisson Pseudo Maksimum Olabilirlik (PPML) yöntemi ile tahmin etmektir. Bu amaç doğrultusunda 2004-2014 dönemini kapsayan ve Türkiye’nin ihracat yaptığı 63 ülkeye ait yıllık panel veriler çekim modelinde kullanılmıştır. Yapılan tahminin sonuçlarına göre, Türkiye’nin sebze ve meyve ihracatı yaptığı ülkelerin ekonomik büyüklükleri ve kişi başına düşen gelirleri, sebze ve meyve ihracatı ile pozitif ilişkiliyken, ülkelerin birbirlerine olan uzaklığı meyve ve sebze ihracatı ile negatif ilişkilidir. Ayrıca, kukla değişkenler olarak kullanılan sınır komşusu ülke olma durumu meyve ve sebze ihracatını olumlu yönde etkilerken, AB üyesi ülke olma durumu, 2008 küresel finansal krizi ve 2010 arap baharı siyasi krizinden olumsuz yönde etkilendiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, politika yapıcıları meyve ve sebze ihracat stratejisinde söz konusu tespitleri dikkate almaları önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

-

Keywords:

Turkey's Fruit and vegetable Exports, Gravity Model Panel Data,

PDF

___

AKİB, 2015. Akdeniz İhracatçı Birlikleri, Türkiye Geneli Yaş Meyve Sebze Değerlendirme Raporları, Erişim Tarihi:14.08.2015.http://www.akib.org.tr/tr/ihracat-arastirma-raporlari-yas-meyve-sebze-ihracatcilari-birligi.html
Anderson, J.E. (1979). Error Components and Seemingly Unrelated Regressions. Econometrica, 45 (1):199-209.
Anderson, J. E. ve Wincoop, E. (2003). Gravity with Gravitas: A Solution to the Border Puzzle. American Economic Review, 93: 170-192.
Atici, C. ve Guloglu, B. (2006). Gravity Model of Turkey's Fresh and Processed Fruit and Vegetable Export to the EU. Journal of International Food & Agribusiness Marketing, 18:3-4, 7-21.
Baltagi, H. B., Egger, P. ve Pfaffermayr, M. (2014). Panel Data Gravity Models of International Trade. CESifo Working Paper, No. 4616.
Bergstrand, J.H. (1985). The Gravity Equation in International Trade: Some Microeconomic Foundations and Empirical Evidence. The Review of Economics and Statistics, 67: 474-481.
Breuss, F. ve Egger, P. (1999). How Reliable are Estimations of East-West Trade Potentials Based on Cross-Section Gravity Analyses?. Empirica , 26 (2): 81-95.
Buguk, C., M. Isik, I. Polat, ve A. Allen. (2003). The Impact of Exchange Rate Variability on Agricultural Exports of Developing Countries: The Case of Turkey. Journal of International Food and Agribusiness Marketing, 13: 83-105.
Cho, G., Sheldon, I. ve McCorriston S. (2002). Exchange Rate Uncertainty and Agricultural Trade. American Journal of Agricultural Economics, 84(4): 931-942.
Demirel, B. ve. Erdem, C. (2004). Döviz Kurlarındaki Dalgalanmaların İhracata Etkileri: Türkiye Örneği. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 19 (223): 116-127.
Egger, P. (2000). A Note on the Proper Econometric Specification of the Gravity Equation. Economics Letters, 66: 25-31.
Egger, P., Larch, M., Staub, K. E. ve Winkelmann, R. (2010). The Trade Effects of Endogenous Preferential Trade Agreements. Working Paper, Socioeconomic Institute, University of Zurich, 1013.
Ekrem E. ve Nazlioglu, S. (2008). Gravity Model of Turkish Agricultural Exports to the European Union. International Trade and Finance Association Working Papers, 21.
Fidan, H. (2006). Impact of the Real Effective Exchange Rate (Reer) on Turkish Agricultural Trade. International Journal of Human and Social Sciences, 1(2): 70-82.
Fogarasi, J. (2008). The Effect of Exchange Rate Volatility upon ForeignTrade of Romanian Agricultural Products. Cerge-Ei Working Paper, 1-16.
Hatab, A.A., Romstad, E. ve Huo, X. (2010) “Determinants of Egyptian Agricultural Exports: A Gravity Model Approach” Modern Economy, 1:134-143.
Helpman, E. (1987) “Imperfect Competition and International Trade: Evidence from Fourteen Industrial Countries” Journal of the Japanese and International Economies, 1, 62-81.
Herrera, E. G. ve Baleix, J. M. (2012). EMU Impact of on Third countries’ Exports. A Gravity Approach. The Working Papers, Department of Economic Theory and Economic History of the University of Granada, 10/26.
Kandilov, T. I. (2008). The Effects of Exchange Rate Volatility on Agricultural Trade. American Journal of Agricultural Economics, 90(4): 1028- 1043.
Karagöz, K. ve Karagöz, M. (2009) “Türkiye’nin Küresel Ticaret Potansiyeli: Çekim Modeli Yaklaşımı”, Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(2): 127-144.
Linnemann, H. (1966). An Econometric Study of International Trade Flows. Amsterdam, North Holland Press.
Martin, W. ve Pham, S.C. (2008). Estimating the Gravity Equation when Zero Trade Flows are Frequent. MPRA Working Paper, 9453.
Nowak-Lehmann F, Herzer D, Martinez-Zarzoso, I. ve Vollmer. S. (2007). The Impact of a Customs Union Between Turkey and the EU on Turkey’s Exports to the EU. JCMS. J Common Market S, 45(3): 719-743.
Poyhonen, P. (1963). A Tentative Model for the Volume of Trade between Countries. Weltwirtschaftliches Archiv, 90, 93-99.
Sever, E. (2012). Döviz Kuru Dalgalanmalarının Tarımsal Dış Ticarete Etkisi: Türkiye Örneği. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 4(7): 17-35.
Sheldon, I. M. , Mishra, S. K. , Pick , D. ve Thompson, S. (2013). Exchange Rate Uncertainty and US Bilateral Fresh Fruit and Fresh Vegetable Trade: An Application of the Gravity Model. Applied Economics, 45(15): 2067-2082.
Silva, J. M. C. S. ve Tenreyro, S. (2006). The Log of Gravity. Review of Economics & Statistics, 88(4): 641-658.
Silva, J. M. C. S. ve Tenreyro, S. (2011). Further Simulation Evidence on the Performance of The Poisson Pseudo-Maximum Likelihood Estimator. Economics Letters, 112(2): 220-222.
Soloaga, I. ve Winters, A. (2001). Regionalism in the Nineties: What Effects on Trade?. The North American Journal of Economics and Finance, 12 (1): 1–29.
Tinbergen, J. (1962). Shaping the World Economy. New York, Twentieth Century.
Wei, S.-J. (1996). Intra-National Versus International Trade: How Stubborn are Nations in Global Integration?. NBER, Working Paper, 5531.
Westerlund, J. ve Wilhelmsson, F. (2011). Estimating the Gravity Model Without Gravity Using Panel Data. Applied Economics, 43(6): 641–649.