Turist Rehberlerinin Teknoloji Kullanımına Yönelik Algıların Belirlenmesi Üzerine Nitel Bir Araştırma

Teknolojik gelişmeler birçok endüstri gibi turizm endüstrisini de etkilemektedir. Turizm endüstrisinin önemli mesleklerinden biri olan turist rehberliği de bu gelişmelerden etkilenen meslekler arasında yer almaktadır. Günümüzde mobil rehber, robot turist rehberi, audio-guide (sesli rehber sistemi) gibi teknolojik rehberler turistlere hizmet vermektedir. Bu çalışmada Teknoloji Kabul Modeli (TKM) kapsamında turist rehberlerinin teknoloji kullanımına yönelik algılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın amacına uygun olarak Türkiye’de turizm sektöründe rehber olarak çalışan yirmi katılımcı ile derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında rehberlerin turizm sektöründe teknoloji kullanımına ilişkin görüşleri ve bu konudaki önerileri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda katılımcılardan elde edilen veriler Maxqda Analytics Pro 2020 programında analiz edilmiştir. Araştırma bulgularında ilk olarak rehberlerin teknoloji kullanımının turizm sektörü, turist ve aynı zamanda rehberler için önemli sonuçları olduğu ortaya konmuştur. İkinci olarak, rehberlerin teknoloji kullanımına yönelik tutumları ve gerçekleşen davranışları arasındaki ilişki ortaya konmaya çalışılmıştır. Son olarak çalışmada, katılımcıların yeni nesil rehberlere teknoloji kullanımı konusundaki önerilerine yer verilerek, bu alanda çalışmak isteyen bireylere de teknoloji kullanımı konusunda bir perspektif sunulmaya çalışılmıştır.

A Qualitative Research on Determining the Perceptions of Tourist Guides on the Use of Technology

Developing technology affects the tourism industry as well as many industries. Tourist guiding, which is one of the important professions of the sector, is also among the professions affected by these developments. Today, technological guides such as mobile guide, robot tourist guide, and audio-guide serve tourists. In this study, it is aimed to determine the perceptions of tourist guides towards the use of technology within the scope of Technology Acceptance Model (TAM). In accordance with the purpose of the study, in-depth interviews were conducted with twenty participants working as guides in the tourism sector in Turkey. Within the scope of the research, it has been tried to determine the opinions of the guides on the use of technology in the tourism sector and their suggestions on this subject. In this context, the data obtained from the participants were analyzed in the Maxqda Analytics Pro 2020 program. In the research findings, firstly it was revealed that the use of technology by guides has important consequences for the tourism sector, tourists and also guides. Secondly, the relationship between the attitudes of the guides towards the use of technology and their actual behaviors was tried to be revealed. Finally, in the study, it was tried to present a perspective on the use of technology to individuals who want to work in this field by giving place to the new generation guides and the suggestions of the participants on the use of technology.

___

  • Aktaş, S. (2007). Teknoloji Kabul Modeli ile Muhasebecilerin Bilgi Teknolojisi Kullanımına Yönelik Bir Uygulama. (Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • Bayraktar, Ş. (2019). Bilgi Uzmanlarının Bilgi Teknolojisi Kullanımının Teknoloji Kabul Modeli ile İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • Corbin, J. M., & Strauss, A. (1990). Grounded theory research: Procedures, canons, and evaluative criteria. Qualitative sociology, 13(1), 3-21.
  • Çakar, M. M. (2018). Girişimcilerin bilgi teknolojilerini kullanma nedenlerinin teknoloji kabul modeli kapsamında analizi: Manisa İli örneği (Yüksek Lisans Tezi, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • Çakmak, T. F., & Demirkol, Ş. (2017). Teknolojik gelişmelerin turist rehberliği mesleğine etkileri üzerine bir swot analizi. Journal of Social Sciences Institute/Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7.
  • Çınar, B., & Yenipınar, U. (2019). Turizm rehberliği bölümü öğrencilerinde genel öz yeterlilik algısı, mesleki kaygı ve mesleği yapma niyeti ilişkisi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 30(3), 153-162.
  • Davis, F. D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology, MIS Quarterly, 13(3): 319-339.
  • Davis, F. D., Bagozzi, R. P. & Warshaw, P. R. (1989). User Acceptance of Computer Technology: A Comparison of Theoretical Models. Management Science, 35(8), 982-1003
  • Eser, S., Çakıcı, C. A., Babat, D., & Kızılırmak, İ. (2019). Turlarda teknoloji kullanımı: Turistler ve turist rehberleri gözüyle bir değerlendirme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(41).
  • Eser, S., & Erler, Z. (2020). Audio-Guide Kullanımı: Dolmabahçe Sarayı Örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2232-2243.
  • Fettahlıoğlu, H. S., Birin, C., & Yıltay, S. (2018). Teknoloji Kabul Modeline Göre Kuşaklar Arası Farklılığın İncelenmesi: Akıllı Telefon Uygulamaları Kullananlara Yönelik Bir Araştırma. Journal of Social And Humanities Sciences Research, 5(29), 3904-3915.
  • Göçmen, Z. G. (2021). Turist Deneyimi Yaratmada Mobil Artırılmış Gerçeklik (AR) Uygulamasının Rolü: Efes Ören Yeri Uygulaması. (Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • Harmankaya, M. B. (2010). Müzelerde Elektronik Rehberlik Uygulamaları. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, İstanbul.
  • İşçen, M. & Işık, B. (2020). Turist Rehberlerinin Kullandıkları Mobil Uygulamaların Algılanan Fayda ve Kullanım Kolaylığına Yönelik Nicel Bir Araştırma. Journal of Business in The Digital Age, 3(1), 11-23.
  • Kömürcü, S., İşevcan Ertamay, S. & Güler, M.E. (2021). Impacts of Technological Development on Employment Structure of Tourism Industry. Journal of Management and Economics Research, 19 (1): 146-165.
  • Okşar, G. (2021). Sürdürülebilir Tüketim Davranışı ve Teknoloji Kabul Modeli: Letgo ve Dolap Uygulamaları Örneği. (Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü)
  • Öncül, U. (2020). Müzelerde Teknolojik Uygulamaların Benimsenme Niyetinin Genişletilmiş Teknoloji Kabul Modeli ile İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • Öter, Z. & Sarıbaş, Ö. (2021). Turist Rehberlerinin Görevleri ve Rolleri. İçinde: Turist Rehberliği, 2. Baskı, Edt. Seçkin Eser, Seda Şahin, Celil Çakıcı (101-116). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Serçemeli, M., & Kurnaz, E. (2016). Denetimde bilgi teknoloji ürünleri kullanımının teknoloji kabul modeli (TKM) ile araştırılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45(1), 43-52.
  • Sarıbaş, Ö., Kömürcü, S. & Güler, M.E. (2017). Visual Sense of The Cities and the Impact on Tourism: Case of Izmir. International Journal of Social Sciences and Humanity Studies, 9 (1), 202-214.
  • Şalk, S., & Köroğlu, Ö. Turist Rehberlerinin Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarına Yönelik Algılarının Belirlenmesi. Journal of Yaşar University, 15(58), 313-328.
  • Tekin, Ö., Bideci, M., & Aydın, A. (2015). Kültürel Mirasın Aktarımında Mobil Rehber Uygulamaları ile Profesyonel Turist Rehberlerinin Yetkinliğinin Karşılaştırması (Konya Mevlana Müzesi Örneği). In Eurasia International Tourism Congress: Current Issues, Trends, and Indicators (EITOC-2015) (pp. 679-686).
  • Toraman, Y. (2021). Tüketicilerin Salgın Hastalık (Covid-19) Dönemlerinde Yeni Teknolojileri Benimsemelerinin Teknoloji Kabul Modeli Çerçevesinde İncelenmesi: Hızlı Tüketim Malları Özelinde, Mobil Uygulamalar Üzerine Bir Araştırma (Master’s Thesis İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü)
  • Türker, A., & Türker, Ö. G. (2013). Turistik ürün satın alma davranışının teknoloji kabul modeli ile incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 281-312.
  • Uğur, N. G., & Turan, A. H. (2016). Mobil uygulama kabul modeli: Bir ölçek geliştirme çalişmasi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(4), 97-126.
  • Ünüvar, Ş. (2008). Turizm Sektöründe Bilgi İletişim Teknolojileri Kullanımı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 10(1-2), 597-618.
  • Yıldız, S. (2018). Profesyonel Turist Rehberlerinin Teknolojik Rehber Algısını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: İstanbul Örneği. Journal of Social and Humanities Scıences Research, 5(31), 4686-4697.
  • Yıldız, S. (2018). Turist rehberliği mesleğinde robot rehberlerin yükselişi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(23), 164-177.
  • Zengin, B., Eker, N., & Bayram, G. E. (2017). Turist rehberliği meslek kanununun profesyonel turist rehberlerince değerlendirilmesi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), 142-156.