CORONA GÜNLERİNDE REKABET HUKUKU

Orhan Pamuk, romanına bir kitap okudum hayatım değişti diye başlıyordu. Biz bir kitap okuyunca hayatımız değişmedi gerçi ama bir virüs sadece bizim değil bütün dünyanın hayatını değiştirdi. Gerçekten Pandemi nedeniyle bütün dünyada alışkanlıklar değişti, iş yapma biçimi değişti, eğitimlerimiz hatta sempozyumlarımız değişti ve hukukun kuralları da değişmeye başladı. Eski, özlediğimiz hayata dönüş için henüz net bir tarih verilemiyor. Hukukun değiştiği, mahkemelerin online mahkemeye dönüşmeye başladığı, hak düşürücü sürelerle zamanaşımı sürelerinin durduğu, şirketlerin kar dağıtımlarının engellendiği olağanüstü bir dönem yaşıyoruz. Bütün kuralların değiştiği yerde rekabet hukuku kurallarının değişmesi de kaçınılmazdır. Özdemir Asaf diyor ya: “Bütün renkler aynı hızla kirleniyordu, /Birinciliği beyaza verdiler”. Rekabet hukuku kuralları şairin dediği kadar değişmeyecek belki ama nihayetinde ana kurallar olan temel üç kurala bazı istisnalar gelmesi bile ciddi bir değişime işaret sayılmalıdır. Bu çalışmada bu değişimler anlatılacaktır. Rekabet hukuku, rekabetin bizatihi kendini koruyan ve piyasada eksiksiz bir rekabetin varlığını amaçlayan kurallar bütünüdür. Bu nedenle piyasadaki şartların piyasa dışında oluşmasını, rakipler arasındaki anlaşma ve uyumlu eylemleri, hakimiyet oluşturacak şekilde birleşme ve devralmaları ve nihayet hakim durumun kötüye kullanılmasını yasaklamaktadır. Rekabet hukuku, yasaklayıcı kurallarla piyasada var olan rekabetin devamlılığını sağlamayı amaçlamaktadır. Rekabet hukuku kurallarının -diğer hukuk kurallarında olduğu gibi- her zaman aynı şekilde uygulanması ve yorumlanması sakıncalara yol açabilmektedir. Her durumda, özellikle de kriz dönemlerinde saf, pür rekabet kurallarının uygulanması istenen yararı sağlamamaktadır. Bu nedenle rekabet hukukunun yasaklayıcı hükümleri, bazı istisnai hükümlerle esnetilmekte, yumuşatılmaktadır. Örneğin 4054 sayılı Kanun’un 4. Maddesine 5. Madde ile grup muafiyetleri istisnası getirilmektedir. Yine 7. Maddede düzenlenen birleşmeye ilişkin kurallara rekabet otoriteleri, “batmakta olan işletme” gibi istisnaları düzenleyebilmektedir.
Anahtar Kelimeler:

Corona, Covid-19, Rekabet

___

  • Christian Burholdt/Katrin Kurz: Kartellrecht in Zeiten von cavid-19, PharR. 2020
  • Maxim Kleine/Tim Schaper/David Fila/Noby Criac/Norton Rose: Covid-19-Krise-Wie retten wir den Wettbewerb?, Newdienst Compliance 2020