Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (Kıbrıs Cumhuriyeti’nin) Avrupa Birliği Üyeliğinin Kıbrıs Sorununa Etkisi

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi olarak Avrupa Birliği’ne üye olan ve Kıbrıs Cumhuriyeti olarak tanınan, Akdeniz’de oldukça stratejik bir öneme sahip ada, 1950’li yıllardan itibaren uluslararası ilişkilerin en önemli gündem maddelerinden biri haline gelmiştir. “Kıbrıs Sorunu” olarak isimlendirilecek olan bu problem önce Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık arasında çözümlenmeye çalışılmış, ancak 1960’lı yılların başından itibaren Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun Kıbrıs Sorununa dahil olmaya başlaması sonucu problem boyut değiştirmiştir. Yunanistan’ın, Kıbrıs Sorununu Türkiye’nin önce Avrupa Birliği’ne adaylık, daha sonra da üyelik sürecinde “Avrupalılaştırması”, üyelik sürecinde Türkiye ile Avrupa Birliği arasında Kıbrıs’ın aşılamaz bir engel olarak kalmasına neden olmuştur. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Avrupa Birliği’ne üye olması ile birlikte üyeliğin getirmiş olduğu avantajlara sahip olan yönetim, Kıbrıs Sorununa yönelik olarak uluslararası alanda ülkelerin çoğunun desteğini elde etmiştir. Çalışmanın amacı, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Avrupa Birliği’ne üyeliğinin Kıbrıs Sorunu üzerindeki etkisini değerlendirmek ve analiz etmektir. Bu bağlamda öncelikle “Kıbrıs Sorunu” olarak adlandırılan kavram tartışılmış, daha sonra ise Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile Avrupa Birliği arasındaki ilişki üyelik süreci bağlamında ele alınmış, son olarak ise Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Avrupa Birliği üyeliğinin Kıbrıs Sorunu üzerindeki etkilerinin betimsel analiz yöntemi ile ele alınmasına gayret gösterilerek, elde edilen veriler, oluşturulan başlıklar içerisinde incelenmiştir. Sonuç olarak Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Avrupa Birliği’ne üye olmasının Kıbrıs Sorununun boyutunu değiştirerek, bugün problemin çok aktörlü, oldukça karmaşık ve bir o kadar da çözümsüzlüğe mahkûm edildiği bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kıbrıs, Türkiye, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Yunanistan

The Effect of EU Membership of the Southern Cyprus (Republic of Cyprus) on the Cyprus Question

The island, which is a full member of the European Union as the Greek Cypriot Administration, is recognized as the Republic of Cyprus and has very strategic importance in the Mediterranean, has become the most important agenda item of international relations since the 1950s. There were initial attempts to solve the problem, which will be called the “Cyprus Question”, by Greece, Turkey and the United Kingdom, but the dimension of the problem changed after the involvement of the European Economic Community in the early 1960s. The Europeanization of the Cyprus Question by Greece in the process of candidateship and membership of Turkey created for Cyprus an insurmountable obstacle in the process of Turkey’s accession negotiations with the European Union. With the full membership of Southern Cyprus to the European Union, the government has gained the support of most of the countries in the international arena for the Cyprus Question. The aim of the study is to evaluate and analyze the impact of Southern Cyprus’s full membership to the European Union on the Cyprus Question. In this context, the concept of the “Cyprus Question” was firstly discussed, and then the relationship between the Greek Cypriot Administration and the European Union was discussed in the context of the full membership process, and finally, an attempt was made to conduct a descriptive analysis of the effects of the European Union Membership of the Greek Cypriot Administration on the Cyprus Question and the data obtained were examined under the titles created. As a result, the full membership of the Greek Cypriot Administration to the European Union has changed the size of the Cyprus Question, and today, it has been found that the problem is highly complicated with multi-actors and is sentenced to deadlock.

Keywords:

Cyprus, Turkey, Southern Cyprus, Greece,

PDF

___

Borowiec, Andrew: Cyprus: A Troubled Island, London, Greenwood Publishing Group, 2000.
Casaglia,Anne: “Northern Cyprus as an inner neighbour: A Critical Analysis of European Union Enlargement in Cyprus”, European Urban and Regional Studies, C.XXVI, No: 1, 2019, ss. 37-49.
Christos P. Ioannides: Cyprus under British Conolonial Rule: Culture, Politics, and the Movement toward Union with Greece 1878-1954, United Kingdom, Lexington Books, 2018.
Comfort, Anthony: Turkey and the problem of the recognition of Cyprus, Brussels, European Parliament, 2005.
Çağrı, Erhan, Tuğrul Arat: “Avrupa Topluluklarıyla İlişkiler”, Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt II 1980-2001 ed. Baskın Oran, 6. Baskı, İstanbul, İletişim Yayınları, 2002.
Demir, Nesrin: “Avrupa Birliği Türkiye İlişkilerinde Kıbrıs Sorunu”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.XV, No: 1, 2005, ss. 347-364.
Doğan, Nejat: “Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği Kararlarında Kıbrıs Sorunu”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, C.II. No: 4, 2002 ss. 84-106.
Featherstone, Kevin: “Cyprus and the Onset of Europeanization: Strategic Usage, Structural Transformation and Institutional Adaptation”, South European Society and Politics, C.V, No: 2, 2000, ss. 141-164.
Fırat, Melek: “Helsinki Zirvesinden Günümüze AB-Türkiye İlişkileri Çerçevesinde Kıbrıs Gelişmeleri” Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, C.IV, No:1, 2004, ss. 47-79.
Günar, Altuğ: “Kıbrıs’ın Avrupa Birliği’ne Katılım Süreci”, Avrupa Birliği’nin Doğu Avrupa ve Batı Balkanlar Genişlemesi, ed. Ercüment Tezcan, İlhan Aras, Altuğ Günar, İstanbul, Sentez Yayınları, 2014.
Heraclides, Alexis: “The Cyprus Problem: An Open and Shut Case? Probing the GreekCypriot Rejection of the Annan Plan”, Cyprus Review, C.XVI, No: 2, 2004, ss. 37.54.
Ker-Lindsay, James, Hubert Fasutman, Fiona Mullen: An Island in Europe The EU and the Transformation of Cyprus, London-New York, I.B. Tauris, 2011.
Kramer, Heinz: “The Cyprus Problem and European Security”, Survival, C.XXXIX, No: 3, 1997, ss.16-32.
Kyriacou, Andreas P.: “A Just and Lasting Solution to the Cyprus Problem: In Search of Institutional Viability”, Mediteranean Politics, C.V, No: 3, 2000, ss. 54-75.
Larrabee, F. Stephen: “The EU Needs to Rethink its Cyprus Policy”, Survival, C.XL, No: 3, 1998, ss.25-29.
Mirbagheri, Farid: Historical Dictionary of Cyprus, The United States of America, Scarecrow Press, 2009.
Mor, Hasan: “Kıbrıs Sorununun Türkiye – AB İlişkilerine Endekslenme Süreci”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.XII, No: 1-2, 2008, ss. 983-1026.
Müftüler-Bac, Meltem, Aylin Güney: “The European Union and the Cyprus Problem 1961-2003, Middle Eastern Studies, C.XLI, No: 2, 2005, ss. 281-293.
Nugent, Neill: “Cyprus and the European Union: The Significance of its Smallness, Both as an Applicant and a Member”, European Integration, C.XXVII, No: 1, 2006, ss. 51-71.
Özcan, Mehmet, Ercüment Tezcan ve Fatma Yılmaz: “Kıbrıs Sorununa Alternatif Yaklaşımlar: Çok Bileşenli Adım Modeli”, USAK Raporları No: 08-02, Ankara, Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu, 2008.
Ramming, Saskia: “Cyprus’s Accession Negotiations to the European Union: Conditional Carrots, Good Faith, and Miscalculations”, International Negotiation A Journal of Theory and Practice, 2008, C.XIII, No: 3, 2008, s. 365-386.
Sepos, Angelos: The Europeanisation of the Cyprus central governmen administration: the impact of the EU membership negotiations, Journal of Southern Europe and the Balkans, C.VII, No:3, 2005, ss. 367-385.
Sepos, Angelos: The Europeanization of Cyprus Polity, Policies and Politics, United Kingdom, Palgrave Macmillan, 2008.
Sertoğlu, Kamil, İlhan Öztürk: “Applications of Cyprus to the European Union and the Cyprus Problem”, Emerging Markets Finance & Trade, C.XXXIX, No: 6, 2003, ss. 54-70.
Souter, David: “An island Apart: A Review of the Cyprus Problem”, Third World Quarterly, C.VI, No: 3, s.657-674.
Suvarierol, Semin: “The Cyprus Obstacle on Turkey’s Road to Membership in the European Union”, Turkish Studies, C.IV, No: 1, 2003, s. 55-78.
Şahin, İsmail: “Doğu Akdeniz’de Enerji Çatışması ve İş birliği”, ORSAM Rapor No:3, 2019.
Ulusoy, Kıvanç: “The Europeanization of Turkey and its impact on the Cyprus Problem”, Journal of Southern Europe and Balkans, C.X No: 3, 2008, ss. 309-329.
Yılmaz, Gözde: “From EU-phoria to EU-phoria? Changing Turkish Narratives in EUTurkey Relations”, Baltic Journal of European Studies, C.IX, No: 1, 2019, ss. 20-32.
Avrupa Komisyonu Kıbrıs Temsilciliği: “Kıbrıs Türk Toplumu”, (Çevrimiçi) https:// ec.europa.eu/cyprus/about-us/turkish-cypriots_tr, 22 Mart 2020.
DW: “VERHEUGEN Feels ‘Cheated’ by Greek Cypriot Government”, Nisan 21, 2004, (Çevrimiçi) https://www.dw.com/en/verheugen-feels-cheated-by-greek-cypriotgovernment/a-1176506, 18 Mart 2020.
EUR-LEX: “Act concerning the conditions of accession of the Czech Republic, the Republic of Estonia, the Republic of Cyprus, the Republic of Latvia, the Republic of Lithuania, the Republic of Hungary, the Republic of Malta, the Republic of Poland, the Republic of Slovenia and the Slovak Republic and the adjustments to the Treaties on which the European Union is founded - Protocol No 10 on Cyprus”, Eylül 23, 2003, (Çevrimiçi),https://eurlex.europa.eu/legalcontent/EN/TXT/ HTML/?uri=CELEX:12003T/PRO/10&from=EN, 18 Mart 2020.
EUR-LEX: “C1 COUNCIL REGULATION (EC) No 866/2004 of 29 April 2004 on a regime under Article 2 of Protocol 10 to the Act of Accession”, Ağustos 8, 2013, (Çevrimiçi),https://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ. do?uri=CONSLEG:2004R0866:20130808:EN:PDF, 17 Mart 2020.
European Communities: “Commission Opinion on the application by the Republic of Cyprus for Membership”, (Çevrimiçi) https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/ publication/99cd34a4-e06a-4e6f-a957-b8f562034cdc, 18 Mart 2020.
European Union: “Cyprus”, (Çevrimiçi) https://europa.eu/european-union/about-eu/ countries/member-countries/cyprus_en, 18 Mart 2020.
Official Journal of the European Union: “Council”, (Çevrimiçi) https://www.ab.gov.tr/ files/AB_Iliskileri/Tur_En_Realitons/protokol_2005.pdf, 21 Mart 2020.
Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs: “Cyprus”, (Çevrimiçi) http://www.mfa. gov.tr/sub.en.mfa?55806b36-748e-4504-bab5-4ca952070a1c, 15 Mart 2020.
Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs: “Cyprus-The Cyprus Issue”, (Çevrimiçi) http://www.mfa.gov.tr/the-cyprus-issue-overview.en.mfa, 19 Mart 2020.
Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs: “EU and Cyprus: An Expert View Opinion of Professor M.H. Mendelson Q.C on the Apllication of “the Republic of Cyprus” to Join the European Union”, (Çevrimiçi) http://www.mfa.gov.tr/eu-andcyprus_an-expert-view.en.mfa, 26 Mart 2020.
Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs: “EU and Cyprus: An Expert View Opinion of Professor M.H. Mendelson Q.C on the Application of “the Republic of Cyprus” to Join the European Union Page1 The Facts”, (Çevrimiçi) http://www.mfa. gov.tr/page1-the-facts.en.mfa, 26 Mart 2020.
Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs: “Declaration by Turkey on Cyprus”, 29 July 2005”, (Çevrimiçi) http://www.mfa.gov.tr/declaration-by-turkey-on-cyprus_29-july-2005.en.mfa, Erişim Tarihi: 15 Mart 2020.
Spiteri, Sharon: “Verheugen feels ‘cheated’ by Greek Cypriot government”, euobserver, Nisan 21, 2004, (Çevrimiçi) https://euobserver.com/enlargement/15270, 18 Mart 2020.
Şahin, İsmail: “Türkiye Güney Kıbrıs’ı Libya’dan Vurdu”, Kasım 29, 2019 (Çevrimiçi) https://www.dirilispostasi.com/makale/turkiye-guney-kibrisi-libyadan-vurdu, 11 Mart 2020.
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı: “Başlıca BM Güvenlik Konseyi Kararları (İngilizce)”, (Çevrimiçi) http://www.mfa.gov.tr/__baslica-bm-guvenlik-konseyikararlari-_ingilizce_.tr.mfa, 17 Mart 2020.
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı: “No: 123-29 Temmuz 2005, 1963 Ankara Anlaşması’nı Tüm AB Üyelerine Genişleten Uyum Protokolü hk”, http://www.mfa. gov.tr/no_123---29-temmuz-2005_-1963-ankara-anlasmasi_ni-tum-ab-uyelerinegenisleten-uyum-protokolu-hk_.tr.mfa, 21 Mart 2020.
United Nations Peace Keeping Force in Cyprus (UNFICYP): “About”, (Çevrimiçi) https://unficyp.unmissions.org/about, 18 Mart 2020.
United Nations: “Resolution 353 (1974) of 20 July 1974”, http://unscr.com/ files/1974/00353.pdf, 15 Mart 2020.
United Nations: “Resolution 360 (1974) of 16 August 1974”, (Çevrimiçi) http://unscr. com/files/1974/00360.pdf 15 Mart 2020.