Karaman bölgesinde halk elinde yetiştirilen kıl keçisi oğlaklarının büyüme ve yaşama gücü

Bu çalışma, Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi kapsamında, Karaman merkeze bağlı dağlık köylerde Kıl Keçisi yetiştiriciliği yapan kişilerin sürülerinde, 5 yıl süre ile elde edilen verilere göre, doğum-sütten kesim arası büyüme ve yaşama gücü özelliklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın hayvan materyali 2011-2016 yılları arasında doğan toplam 25881 baş oğlaktan oluşmuştur. Oğlaklar doğumda ve 120. günlük yaş civarında olmak üzere iki defa tartılmıştır. Bu tartımlarda alınan kayıtlara göre oğlakların büyüme hızı ve yaşama gücü hesaplanmıştır. Verilerin istatistik analizinde, büyüme verileri için genel doğrusal model kullanılmış, yaşama gücü verileri için Khi-kare testi yapılmıştır. Beş yıllık genel ortalama olarak, oğlakların doğum ağırlığı ortalaması erkeklerde 3.55, dişilerde 3.40 kg; 120. gün ağırlığı ortalamaları erkeklerde 23.57, dişilerde 21.72 kg; günlük canlı ağırlık artışı erkeklerde 166.8, dişilerde 151.4 g bulunmuştur. Oğlakların yaşama gücü, yıllara göre değişmiş ve genel olarak %89.3 bulunmuştur. Etkisi incelenen faktörlerden yıl, ana yaşı, doğum tipi ve cinsiyetin bütün özellikler özerine etkisi yüksek düzeyde (P<0.001) önemli bulunmuştur. Sonuç olarak, büyüme verilerinin literatüre göre yüksek, yaşama gücünün ise literatür ile uyumlu olduğu tespit edilmiştir. İlk yıllara göre sonraki yıllardaki büyüme verilerinin nispeten daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kıl keçisi, büyüme, yaşama gücü

The growth and survival rate of hair goat kids raised by public in Karaman region

The objective of this research, which was based on the data obtained during a five-year period between 2011-2016 from the Hair goat herds in mountainous areas of Karaman within the National Sheep and Goat Improvement Project, was to investigate growth and survival rate of Hair goat kids between birth and weaning.The animal material of the study was consisted of total 25714 Hair goat kids. The goats were weighed at birth and on 120th day. According to the data obtained from these measurements, the growth and survival rate of the goat kids were calculated. For the statistical analysis of the data, general linear model was used for growth and Khi-square test was used for survival rate analysis. For general average of five years, birth weight average was 3.55 kg for male kids, and 3.40 kg for females; the average weight on 120th day was 23.57 kg for male kids and 21.72 kg for female kids; the daily live weight gain for male and female kids were found as 166.8 g and 151.4 g respectively. The survival rate of the Hair goat kids showed changes according to years and the rate was generally found as 89.3%. Among the factors whose effects were analyzed, year, dam’s age, birth type and sex had significant effect on analyzed features (P<0.001). As a result, it was determined that growth rate was higher, while survival rate was consistent with the existing literature. It was also determined that the growth rate was higher in later years when compared to earlier years of the study

Keywords:

Growth, Hair Goat, Survival rate,

PDF

___

1. Akbaş AA, Saatçı M (2016): Growth, slaughter, and carcass characteristics of Honamlı, Hair, and Honamlı × Hair (F1) male goat kids bred under extensive conditions. Turk J Vet Anim Sci, 40, 459-467.
2. Atay O, Gökdal Ö, Eren V (2010): Reproductive characteristics and kid marketing weights of hair goat flocks in rural conditions in Turkey. Cuban Journal of Agricultural Science, 44, 353-358.
3. Gök B, Aktaş AH, Dursun Ş (2011): Honamlı goat: rısıng star of the taurus mountaıns. RBI 8th Global Conference on the Conservation of Animal Genetic Resources, Tekirdag, Turkey, Pp. 65-72.
4. IBM SPSS Statistics, Version 21.
5. Oral Toplu HD, Altinel A. (2008): Some production traits of indigenous Hair goats bred under extensive conditions in Turkey. 2nd communication: viability and growth performances of kids. Arch Tierz; 5, 507-514.
6. Sönmez R. (1976): Melezleme Yolu ile Kıl Keçilerinin Süt Keçisine Çevirme Olanakları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. No: 226. Ege Üniversitesi Matbaası, Bornova, İzmir.
7. Şengonca M, Taşkın T, Koşum N (2003): Simultaneous comparison of various production traits of Saanen × Hair crossbred and pure Hair goats. Turk J Vet Anim Sci, 27, 1319-1325.
8. Şimşek ÜG, Bayraktar M, Gürses M (2007): Investigation of growth and survival ability characteristics in Saanen × pure Hair goat crossbreeds F1 and B1. Fırat University Veterinary Journal of Health Sciences, 21, 21-26.
9. Tekin ME, (2010): Örneklerle Bilgisayarda İstatistik, Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya.
10. Tuncel E, Bayındır Ş. (1983): Türkiye’de Keçilerin Genetik Islahı. Avrupa Zootekni Federasyonu, Sempozyum’83. 17-21 Ekim, Ankara.
11. Yılmaz O, Küçük M, Bolcalı M, ve ark. (2013): Investıgatıon of survıval rate, growth performance and some body measurements of Saanen x Haır goat f1 crossbred and pure Haır goat kıds raısed ın semı-ıntensıve condıtıons. Bulg J Agric Sci, 19: 835-840.