Ve İslam biliminin duraklamaya başlaması 1500-1800. “Bilimsel faaliyetler, te- mel şartlarının ortadan kalkmaya yüz tutması neticesinde önce durağanlaşmış, sonra da çökmüştür”. (s. 123) “Bilimsel ilerleme için bilgisel şartlar mevcut olmalı- dır. Ancak bu şartları da doğuran asıl bağlamsal şart “ahlak”tır”. (s. 10) Buradan hareketle İslam medeniyetinde ahlakın zayıflamaya yüz tuttuğu dönemler, aynı zamanda bilimsel durağanlaşmanın başladığı dönemlerdir”. (s. 132) O halde bilimin ve bilimsel ilerlemenin ahlakla doğrudan ilişkisi vardır. Hatta denebilir ki, “İslam bilim geleneğinin baş düşmanı “zındık”, “fasık” ve “kâfir” şeklindeki nite- lendirmelerdir”. (s. 135) “Bilimsel durağanlaşma, ahlakî durağanlaşma demektir” (s. 140) Fikrî cihadın terk edilmesi ise İslam bilim geleneğinin aslında bilgisel açıdan çöküş tarihidir. (s. 142) “Ahlakî cihad olmadan fikrî cihad olmaz” (s. 162)