Ünlü coğrafya bilgini Makdisî, Ahsenü’t-tekâsîm fî ma’rifeti’l-ekâlîm isimli eserinde sair İslami ilimlerle ilgili olduğu gibi fıkıh ilmi ve tarihi kapsamında değerlendirilebilecek pek çok izah ve açıklamada bulunmakta, tahlil ve tespitini paylaş- maktadır. Bu çerçevede dördüncü asır İslam dünyasında mezheplerin bölgelere göre nasıl bir dağılım arz ettiği, ibâdât ve muâmelât başta olmak üzere fıkhı ilgilendiren konularda muhtelif bölgelerde ne gibi uygulamaların yürürlük kazandığı hususlarındaki gözlemleri içeren bu tespitler, bir taraftan fıkhın pratik hayata nasıl yansıdığını gözler önüne sermekte iken, diğer taraftan literatürde ele alınan teorik izah ve açıklamaların sağlamasını yapma imkânı vermektedir. İşte bu yazı, fıkhî konularda doğrudan bir kaynak olma vasfı taşımayan Ahsenü’t-Tekâsîm’in tazammun ettiği fıkhî değerlendirmelerin keşfini amaçlamakta, bu yönüyle de muayyen bir konunun incelenmesinde, direkt kaynaklardan olduğu kadar endirekt kaynaklardan da yararlanmanın önemine, hatta bu ikincil kaynakların kimi zaman tahmin edilenin ötesinde orijinal tespitleri barındırabileceğine işareti istihdaf etmekte, bunu yaparken tasvirî/deskriptif bir anlatımı esas almaktadır.

In his book named Ahsan al-Taqsmf Marifati’l-Aqlm, the famous geographical scientist Maqdis shares his identifications and considerations about the Islamic jurisprudence known as al-Fıqh and its history. His explenations contains the knowledge about distribution of the fıqh sects within fourth century Islamic world. He also talks about the worships and the dealings concerning fıqh in various regions and reveals how life reflected in the practice of jurisprudence. All these explanations give the opportunity to check the theoretical explanations which appear in the literature. This article aims to describe the assessments of Islamic juriprudence that appears in Ahsanal-Taqâsîm, which is not considered as a direct source of Islamic jurisprudence, and to point to the importance of benefit from indirect sources, as well as from direct sources, in studying a particular topic. Moreover, it is to indicate that the secondary sources might include some original information beyond what can be expected.