İNSANİ GELİŞME KAVRAMI VE SAĞLIKLI YAŞAM HAKKI
II.Dünya Savaşı’ndan sonra sanayileşme ve yatırımların öneminin anlaşılmasıyla birlikte hızlı bir büyüme sayesinde gelişme başarısının elde edileceğine inanılmıştır. Fakat, sermaye birikimi ve yatırımların aşırı önemsendiği ancak insan boyutunun göz ardı edildiği bir gelişme isteği toplumları istenilen hedeflere ulaştırabilecek midir? Günümüzde gelişme göstergesi olarak insani gelişme kavramı ve insani gelişme endeksi ile gelişmenin nitel boyutu toplumların gündemine oturmuştur. İnsani gelişme endeksinin oluşturulmasında sağlık düzeyi önemli bir bileşendir. Bu çalışmada, Türkiye’nin sağlıkla ilgili göstergeleri nedeniyle, insani gelişme açısından benzer ülkelere oranla dezavantajlı duruma düştüğü saptanmış ve sağlık politikalarının gözden geçirilmesi gereksinimine dikkat çekilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Ekonomik Gelişme, İnsani Gelişme, İnsani Gelişme Endeksi, İnsan Sağlığı, Yaşam Beklentisi.
THE HUMAN DEVELOPMENT CONCEPT AND THE RIGHT OF HEALTY LIFE
Following to the World War II, after the comprehension of industrialization and investment importance’s, it has been believed that a growth achievement could be reached by a rapid development. However, could the determined targets be reached by the societies while aiming to a development by excluding the human being factor even if the importance to the capital formation and investments has been more focused on? Nowadays, as the development index, the concept and the index of the human development and the qualitative dimension of the development are being placed on the agenda of the societies. The health level is an important component in the constitution of the human development index. In this paper, through the health indices of Turkey of which the disadvantage has been determined in the subject of the human development as in comparison to the similar countries and underlined that the health policies must be revised in Turkey
Keywords:
Economic Development, Human Development, Human Development Index, Human Health, Life Expectation,
___
- Aktan, C. C. (1998); Türkiye Dünyanın Neresinde?, Ege Genç İşadamları Derneği, Yıllık Raporu.
- Akder, H. (1992); İnsanca Gelişme Raporu ve Türkiye Ülke Profili, İnsanca Gelişme Birinci Türkiye Konferansı (Rapor), 7-8 Eylül 1992, UNDP, Ankara.
- Akalın, G. (1981); Kamu Ekonomisi, Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, No:486, Ankara.
- Anand, S. ve Ravallion, M. (1993); “Human Development In Poor Countries: On The Role of Private Incomes and Public Services”, Journal of Economic Perspec- tives, 7(1), s.133-150.
- DPT, (2001); Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Sağlık Hizmetlerinde Etkinlik Özel İhtisas Komisyon Raporu, http://ekutup.dpt.gov.tr/saglik/oik577, (5.02.2003).
- Griffin, K. ve Knight, J. (1992); “Human Development: The Case for Renewed Empha- sis”, The Political Economy of Development and Under Development, içinde, Mc Graw Hill, Inc.
- Güloğlu, B. ve Yılmazer, M. (2002); “Ekonomik Büyüme ve İnsani Kalkınma: Panel Veriler, Ekonomisi Neler Getiriyor?”, I. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kon- gresi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli, 10-11 Mayıs, s. 429-440. http:// bilgiyone- timi.org/cm/ pages /mkl_gos.php?nt=177 (10.02.2003).
- Güvenen, O. (1992); “Bir İstatistikçi Gözüyle: İnsanca Gelişme Raporu”, İnsanca Gel- işme Birinci Türkiye Konferansı (Rapor), UNDP, Ankara, 7-8 Eylül.
- Günsoy, G. (2001); “İnsani Gelişme Kavramı Çerçevesinde Türkiye Üzerine Bir Değer- lendirme” Afyon Kocatepe İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (III)1, s.215-227.
- Günsoy, G. ve Günsoy B. (2002); “Sustainable Development and Human Development: The Case of Balkan Countries” Globalization and Sustainable Development, In- ternational Scientific Conference Varna, 1-3 July.
- Han, E. ve Kaya, A. A. (1999); Kalkınma Ekonomisi Teori ve Politikası, 2. Baskı, Bir- lik Ofset, Eskişehir.
- Hicks, A. D., (1997), “The Inequality-Adjusted Human Development Index: A Con- structive Proposal”, World Development, Vol: 25, No.8, s.1283-1298
- Ishikawa, T., (1997), “Growth, Human Development and Economic Policies in Japan: 1955-1993”, Occasional Papers 23, s.1-10, http://undp.org/hdro/oc23.htm, (15.02.2002).
- Kosai, Y. ve Saito, J. ve Yashiro, N. (1998); “Declining Population and Sustained Eco- momic Growth: Can They Coexist?” The American Economic Review, 88(2), Papers and Proceedings of the Hundred and Tenth Annual Meeting of the American Association, s. 412-416, http://jstor.org, (16.04.2003).
- Mazgit, İ. (2002); “Bilgi Toplumu ve Sağlığın Artan Önemi” I. Ulusal Bilgi ve Yönetim Kongresi, Kocaeli, 10-11 Mayıs. http://bilgiyonetimi.org/cm/pages/mklgos. php?nt= 194, (12.05.2003).
- Neumayer, E. (2001); “The Human Development Index and Sustainability a Construc- tive Proposal”, Ecological Economics, 39, s.101-114.
- Noorbakhsh, Farhad (1998); “A Modified Human Development Index”, World Devel- opment, (26) 3, s. 517-528.
- Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri (1996 ve 1997), Ankara.
- Todaro, M.P., (2000), Economic Development, Seventh Edition, Addison Wesley Longman Inc.
- Tuna, Y. ve Yumuşak, İ.G. (2002a); “Beşeri Kalkınma İndeksi Ve Türkiye Analizi” I. Ulusal Bilgi ve Yönetim Kongresi, Kocaeli, 10-11 Mayıs. http://bilgiyonetimi. org/ cm/pages/mklgos.php?nt=194, (10.6.2003).
- Yumuşak, İ. G. ve Tuna, Y. (2002b); “Kalkınmışlık Göstergesi olarak Beşeri Kalkınma İndeksi Ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”. İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt 52, Sayı.1,s.1-26, http://bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt =172.
- UNDP (1995); Human Development Report, Oxford University Press, NY.
- UNDP (1997a); İnsani Gelişme Raporu: Türkiye, Ankara.
- UNDP (1997b); “Analytical Tools for Human Development”, Human Development Report, http://undp.org/hdro/anatols.htm ,(13.02.2002).
- UNDP (1998); İnsani Gelişme Raporu: Türkiye, Ankara
- UNDP (2000); Human Development Report, Oxford University Press, NY. http://hdr.undp.org ,( 10.04.2003).
- UNDP (2001a); Human Development Report, Oxford University Press, NY. http://hdr.undp.org, (15.02.2002).
- UNDP (2001b); İnsani Gelişme Raporu: Türkiye, Ankara.
- UNDP (2002); Human Development Report, Oxford University Press, NY. http://hdr.undp.org, (6.02.2003).
- UNDP (2003a); “Yeni Bin Yılın Kalkınma Hedeflerine 2015 Yılına Kadar Ulaşılması: İlerleme için Önerilen Tablolar”, İnsani Gelişme Raporu-2003, http://undp.org.tr, (14.07.2003).
- UNDP (2003b); Human Development Report, Oxford University Press, NY. http://hdr.undp.org/reports/global/2003/ ,(17.02.2004).
- WHO (2002a); WHO Estimates Of Health Personel, http:// who.int/whosis/health- personnel (2.02.2003).
- WHO (2002b); The World Health Report 2002, WHO Publications, center. USA. http://who.int/whr/2002annex/en/,(4.05.2003).
- WHO (2003); Shaping The Future, The World Health Report 2003, WHO Publications Center, USA, http://who.int/whr/2003annex/en/, (10.03.2004).
- WORLD BANK, (2001); World Development Report, (2000-2001); Attacking Poverty, Introduction to the Selected World Development Indicators, Oxford University Press, NY.
- ISSN: 2147-9208
- Başlangıç: 2005
- Yayıncı: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi