ÇALIŞANLARIN YARATICILIĞINA MOTİVASYON ARAÇLARININ ETKİSİ: KUŞADASI’NDAKİ BEŞ YILDIZLI OTEL İŞLETMELERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Otel işletmelerinin en önemli değeri olarak kabul edilen çalışanların başta yaratıcılık olmak üzere tüm yeteneklerinden yararlanabilmek için uygun motivasyon araçları ile yönlendirilmeleri gerekmektedir. Bu çalışmada otel işletmelerinde çalışanların yaratıcılığına motivasyon araçlarının etkisinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla Yaratıcılık Envanteri ile Motivasyon Araçları Ölçeğinden yararlanılarak bir anket oluşturulmuştur. Anket kolayda örnekleme yöntemi ile Kuşadası’nda bulunan 5 yıldızlı otel çalışanlarına yüz yüze anket toplama tekniği kullanılarak 2012 yılı Haziran-Temmuz aylarında uygulanmıştır. Araştırmaya 184 otel çalışanı katılmıştır. Yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonucunda otel çalışanlarının yaratıcılığını içsel motivasyon araçlarının ve dışsal motivasyon araçları kapsamında değerlendirilen statüye bağlı unsurların etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Otel İşletmeleri, Yaratıcılık, Motivasyon

EFFECT OF MOTIVATION TOOLS ON EMPLOYEES’ CREATIVITY: A RESEARCH ON FIVE STAR HOTELS IN KUŞADASI

Employees, accepted as the most important agent for the hotel companies, should be orientated by the proper motivation tools to for harnessing all of their abilities, particularly creativity. Hence, investigating the effect of motivation tools on hotel employees’ creativity is determined as the main aim of this study. In accordance with this purpose, a questionnaire based on Creativity Inventory and Motivation Tools Scale was formed. The questionnaire was administered face to face to a sample made up of employees of five star hotels in Kuşadası, selected through convenience sampling between June and July 2012. 184 hotel employees participated in the research. Data analysis through hierarchical regressions analysis revealed that internal motivation tools and agents related to status within the scope of external motivation tools affect the creativity of hotel employees

Keywords:

Hotel Companies, Creativity, Motivation,

PDF

___

Ağca, V., & Ertan, H. (2008). Duygusal bağlılık içsel motivasyon ilişkisi: Antalya’da beş yıldızlı otellerde bir inceleme. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi,10(2), 135-156.
Ağırbaş, İ., Çelik, Y., & Büyükkayıkçı, H. (2005). Motivasyon araçları ve iş tatmini: sosyal sigortalar kurumu başkanlığı hastane başhekim yardımcıları üzerinde bir araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8, 326-350.
Alkış, H., & Öztürk, Y. (2009). Otel işletmelerinde motivasyon faktörleri üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 212-236.
Amabile, T. M. (1988). A model of creativity and innovation in organizations. Research in Organizational Behavior, 10, 123–167.
Amabile, T. M. (1993). Motivational synergy: toward new conceptualizations of intrinsic and extrinsic motivation in the workplace. Human Resource Management Review, 3(3), 185–201.
Amabile, T. M. (1996a). Creativity in context. Boulder, CO: Westview
Amabile, T. M. (1996b). Unlimited genius. success, 43(7), 36–37.
Amabile, T.M. (1996c). Managing for creativity. Harvard Business School Publishing, 9, 396- 271, 1–13.
Brislin, R. W., Kabigting, F., Macnab, B., Zukis, B., & Worthley, R. (2005). Evolving perceitions of Japanese workplace motivation. International Journal of Cross Cultural Management, 5(1), 87-103.
Burleson, W. (2005). Developing creativity, motivation, and self-actualization with learning systems. Int. J. Human-Computer Studies, 63, 436-451.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Byrd, R. E. (1971). The creatrix ınventory. Pfeiffer and Company Limited.
Chiang, C. F., & Jang, S. C. (2008). An expectancy theory model for hotel employee motivation. International Journal of Hospitality Management, 27, 313-322.
Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: the psychology of optimal experience. NY: Harper Perennial.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determinaton in human behaviour. New York: Plenum.
Deci, E. L., Ryan, R. M., & Williams, G. C. (1996). Need satisfaction and the self-regulation of learning. Learning and Individual Differences, 8, 165-183.
Dündar, S., Özutku, H., & Taşpınar, F. (2007). İçsel ve dışsal motivasyon araçlarının işgörenlerin motivasyonu üzerindeki etkisi: ampirik bir inceleme. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 105-119.
Eisenberger, R., & Rhoades, L. (2001). Incremental effects of reward on creativity. Journal of Personality and Social Psychology, 81(4), 728–741.
Eisenberger, R., Rhoades, L., & Cameron, J. (1999). Does pay for performance increase or decrease perceived self-determination and intrinsic motivation? Journal of Personality and Social Psychology, 77(5), 1026–1040.
Guilford, J. P. (1950). Creativity. American Psychologist, 5, 444–454.
Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. C. (1998). Multivariate data analysis. New Jersey: Prentice Hall.
Kaplan, M. (2007). Motivasyon teorileri kapsamında uygulanan özendirme araçlarının işgören performansına etkisi ve bir uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Karatepe, O. M., & Uludağ, O. (2007). Conflict, exhaustion, and motivation: A study of frontline employees in Northern Cyprus hotels. Hospitality Management, 26, 645-665.
Kart, M. E., & Güldü, Ö. (2008). Self-determination scale: the adaptation study. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 41(2), 187-207.
Kaya, E. Ü., & Düşükcan, M. (2007). İşgörenlerin yaratıcılığını etkileyen bireysel ve mesleksel faktörler: sağlık sektöründe bir uygulama. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 201-224.
Kinnear, P. R., & Gray, C. D. (2004). SPSS 12 made simple. USA: Taylor & Francis.
Koçel, T. (2003). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Basın Yayım Dağıtım A.Ş.
Kowal, J., & Fortier, M. S. (1999). Motivational determinants of flow: Contributions from self- determination theory. The Journal of SocialPsychology, 139 (3), 355–368.
Luthans, F. (1992). Organizational behavior. McGraw-Hill International Editions.
Mahaney C. R., & Lederer A. L. (2006). The effect of intrinsic and extrinsic rewards for developers on information systems project success. Project Management Journal, 37(4), 42-54.
Mottaz J. C. (1985). The relative importance of ıntrinsic and extrinsic rewards as determinants of wok satisfaction. The Sociological Quarterly, 26(3), 365-385.
Mumford, M. D., & Gustafson, S. B. (1988). Creativity syndrome: Integration, application, and innovation. Psychological Bulletin, 103: 27-43.
Nelson, D. L., & Quick, J. C. (2003). Organizational behaviour: foundation, realities and challenges. Australia: Thomson South-Western
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Theory. New York: McGraw-Hill.
Oldham, G. R., & Cummings, A. (1996). Employee creativity: personal and contextual factors at work. Academy of Management Journal, 39(3), 607-634.
Ölçer, F. (2005). Departmanlı mağazalarda motivasyon üzerine bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25, 1-26.
Örücü, E., & Kanbur, A. (2008). Örgütsel-yönetsel motivasyon faktörlerinin çalışanların performans ve verimliliğine etkilerini incelemeye yönelik ampirik bir çalışma: hizmet ve endüstri işletmesi örneği. Yönetim ve Ekonomi, 15(1), 85-97.
Pelit, E., & Öztürk, Y. (2011). Otel işletmeleri işgörenlerinin davranışsal ve psikolojik güçlendirme algılamalarındaki farklılıklar. Ekonomik ve Sosyal Arastırmalar Dergisi, 7(1), 1-28.
Preacher, K. J., & MacCallum, R. C. (2002). Exploratory factor analysis in behavior genetics research: Factor recovery with smallsample size. Behavior Genetics, 32(2), 153-161.
Putwain, D.W., Kearsley, R., & Symes, W. (2012). Do creativity self-beliefs predict literacy achievement and motivation? Learning and Individual Differences, 22, 370–374.
Rigby, C. S., Deci, E. L., Patrick, B. C., & Ryan, R. M. (1992). Beyond the intrinsic-extrinsic dichotomy: Selfdetermination in motivation and learning. Motivationand emotion, 16, 165-185.
Robbins, S. P. (2003) Organizational behavior: concepts, controversies, applications. Englewood Cliffs. NJ: Pearson Education Inc.
Ryan, R. M., & Deci, E.L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68–78.
Sapnas, K.G. (2004). Letters to the editor: determining adequate sample size. Journal of Nursing Scholarship, 36(1), 4.
Sekaran, U. (2000). Research methods for business: A skill building approach. New York: Wiley and Sons.
Sternberg, R. J., & Lubart, T. I. (1999). The concepts of creativity: prospects and paradigms. In: Sternberg, R. J. (Ed.), The handbook of creativity (pp. 3–15). Cambridge University Press.
Şenol, F. (2010). Motivasyon araçlarının algılanmasında işgüvencesinin etkisi: otel işletmelerinde bir araştırma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Tarakçıoğlu, S., Sökmen, A., & Boylu, Y. (2010). Motivasyon araçlarının değerlendirilmesi: Ankara’da bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(1), 3-20.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayınevi.
Toker, B. (2008). Motivasyonda kullanılan özendirme araçlarının iş doyumuna etkileri: beş ve dört yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama. Ege Akademik Bakış, 8(1), 69-91.
Uçkun, G., & Çelte, E. (2004). Emniyet mensuplarının motivasyon araçlarının tespitine yönelik bir araştırma. Kişisel Gelişimde Çağdaş Yönelimler Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 27- 28 Nisan, Ankara, 1-16.
Williams, F. (1980). Creativity assessment packet, examiner’s manual. Texas:Pro-Ed Publishing.
Wong, C. K. S., & Pang, L. (2003a). Barriers to creativity in the hotel industry—perspectives from supervisor and managerial employees. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 15(1), 29–37.
Wong, C. K. S., & Pang, L., (2003b). Motivators to creativity in the Hong Kong hotel industry. Tourism Management, 24(5), 551–559.
Wong, S. C. & Ladkin, A. (2008). Exploring the relationship between employee creativity and job-related motivators in the Hong Kong hotel industry. International Journal of Hospitality Management, 27, 426–437.
Zhou, J., & Shalley, C. E. (2003). Research on employee creativity: A critical review and directions for future research. In J. Martocchio (Ed.), Research In personnel and human resource management: 165–217. Oxford, England: Elsevier.