MUSTAFA NECATİ SEPETÇİOĞLU’NUN SABIR AĞACI ROMAN SERİSİNDE KÜLT VE SEMBOL OLARAK AĞAÇ

Çalışmamızın amacı millî kültürümüzün önemli bir alt ögesi olan ağaç kültünün günümüze Türk edebiyatına simgesel değer olarak yansımasının tespiti olacaktır. Araştırma yöntemi olarak da doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Kült kavramı; Türk kültüründe saygı gösterme, kutsallık atfetme anlamlarında kullanılmıştır. Fakat zaman içerisinde bu anlamlardan esinlenerek kültler yeni sembolik değerler kazanmıştır. Çalışmamızda tabiata ait bir nesne olan ağaç kültünün kazandığı yeni sembolik değerler bir roman dizisi üzerinden tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmacıların çoğu mit, destan ve modern edebiyatın birbirini izleyen aşamalar olduğuna dikkat çekmişlerdir. Bundan dolayı mitsel arketipler modern romanlarda da varlığını devam ettirmişlerdir. Bu iddianın doğruluğu Sabır Ağacı roman dizisi üzerinde irdelenmiştir. Ağacın sembolik değerleri için Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun  “Sabır Ağacı” adlı roman dizisi incelenmiştir.  Eser sekiz ayrı kitaptan oluşmaktadır: “Zaman Sahibi ve Toprak”, “Sahibini Arayan Toprak”, “Zaman Dar Bir Kapıda”, “Zaman Sarkacı”, “Zaman Dönümü”, “Zaman Yok”, “Zaman Uyanışı”, “Zaman Yürüyüşü”, “Sabır Ağacı” adlı eseri oluşturan sekiz ayrı eser taranarak ağaç kültünün simgesel değeri alıntılar yapılarak ortaya konmuş ve yorumlanmıştır. Ağaç kültünün sadece saygı gösterdiğimiz ve kutsallık atfettiğimiz bir kültten daha fazlası olduğu ortaya çıkarılmıştır. 

___

  • Banarlı, N. S. (1971). Resimli Türk edebiyatı tarihi. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
  • Bonnefoy, Y. (2000). Antik dünya ve geleneksel toplumlarda dinler ve mitolojiler sözlüğü. C I. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
  • Eliade, M. (2003). Dinler tarihine giriş. (çev. Lale Arslan). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
  • Eliade, M. (2017). Mitler, rüyalar ve gizemler. (çev. Cem Soydemir). Ankara: Doğubatı Yayınları.
  • Ergun, P. (2012). Türk kültüründe ağaç kültü. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
  • Eröz, M. (1991). Yörükler. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
  • Gökyay, O. Ş. (1976). Dede Korkut hikâyeleri. İstanbul: Arkadaş Basımevi.
  • Kabak, T. (2018). Toplumsal ekoloji bağlamında Türklerin doğa ile ilişkilerine genel bir bakış: Mandıra Filozofu filminin düşündürdükleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Eğitim (TEKE) Kültür Dergisi, 7(1), 276-291.
  • Kaya, D. (2007). Ansiklopedik Türk halk edebiyatı terimleri sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Öksüz, G. (2014). Rus mitolojisi. İstanbul: Çeviribilim Yayınları.
  • Sepetçioğlu, M. N. (2006a). Sahibini arayan toprak. İstanbul: İrfan Yayıncılık.
  • Sepetçioğlu, M. N. (2006b). Zaman sahibi ve toprak. İstanbul: İrfan Yayıncılık.
  • Sepetçioğlu, M. N. (2006c). Zaman yürüyüşü. İstanbul: İrfan Yayıncılık.
  • Sepetçioğlu, M. N. (2006d). Zaman dar bir kapıda. İstanbul: İrfan Yayıncılık.
  • Sepetçioğlu, M. N. (2006e). Zaman sarkacı. İstanbul: İrfan Yayıncılık.
  • Tanyu, İ. (2004). Ağaç. Türkiye Diyanet Vakfı İslam ansiklopedisi. C 1). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınevi. s. 456-457.
  • Yalman, A. R. (1993). Cenupta Türkmen oymakları. Ankara: Kültür Bakanlığı.
  • Yapıcıoğlu, İ. (2004). Kuzey Kıbrıs ağaç ve ağaççıkları. İzmir: Ege Üniversitesi Matbaası.