Ahmet Mithat Efendi'nin karı koca masalı adlı eserinde evlilikurumu

Ahmet Mithat Efendinin meddah hikâyesi tarzında ve monolog şeklinde kaleme aldığı anlatıda evlilik kurumu ele alınmakta; kadın-erkek ilişkilerinde etkili olan güzellik, çirkinlik, sevgi, kıskançlık, eşitlik ve sadakat gibi kavramlar işlenmektedir. Kendini yazar olarak anlatıya dâhil eden Ahmet Mithat, masal anlatma vaadi ile başladığı anlatıyı üstkurmaca bir yöntemle sürdürür. Anlatının temel karakterleri olan ve karşımıza ancak anlatının sonuna yaklaşırken çıkan Mahcemal Hanım ile Cemal Bey, anlatının karı koca tipleridir ve özellikleri çirkin ama mutlu bir çift olmalarından ibarettir. Ahmet Mithatın 1875te yayınlanan ilk eserlerinden olan Karı Koca Masalı; yazarın evlilik kurumuna verdiği önemi, kadın-erkek ilişkilerinde eşitlik anlayışını, Tanzimat döneminde erkeklerin ve toplumun kadına bakışını yansıtması bakımından önemli bir eser; yazar, anlatıcı, okuyucu ve metin arasında eğlenceli bir ilişki kurmayı başarması noktasında da incelemeye değer bir anlatıdır.

Masalı, tanzimat, kadın-erkek ilişkileri. The institution of marriage in Ahmet Mithat Efendis novel tale of wife and husband

In Ahmet Mithat Efendis narration which was indited as a story teller tale and monolog, the institution of marriage was discussed; concepts such as beauty, ugliness, love, envy, equity and loyalty that affect women-men relationships were handled. Ahmet Mithat who included himself in the narration as a writer, started out promising to tell a tale at the beginning but continued with the meta fiction method. Mrs Mahcemal and Mr Cemal who are the major characters of the narration and who appear towards the end of the narration are an ugly but a happy husband and wife. Ahmet Mithats one of the first novels, Tale of Wife and Husband which was published in 1875 is an important work in terms of reflecting the writers appreciation of the institution of marriage, the sense of equity in women-men relationships, mens and societys perspective of women in Reform Era; and it is also worth studying since the writer can relate the narrator, readers and the text in an amusing relation.

PDF

___

ABDULAH, S. (2013). Karı Koca Masalı ve Puslu Kıtalar Atlası: Bir Üstkurmaca İncelemesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

AHMET MİTHAT (1999).Karı Koca Masalı ve Ahmet Mithat Bibliyografyası. (haz. ve çev. Nüket Esen). İstanbul: Kaf Yayıncılık.

AKDENİZ, S. (2008).Tanzimat Dönemi Edebiyatçılarının Kadın Problemine Yaklaşım Biçimleri. cws.emu.edu.tr/en/conferences/2nd_int/pdf/safiye%20akdeniz.pdf adresinden 06.05.2014 tarihinde edinilmiştir.

DİLBER, C. K. ve ÇAĞLAYAN, N. (2010). Ahmet Mithat Efendinin Karı Koca Masalında Anlatı Araçlarının Tespiti ve İncelenmesi, Turkish Studies, 5(1), 930-953.

DURGUN, H. H. (2008). Ahmet Mithat Efendinin Edebiyat Teorisi, Tarihi ve Eleştirisine Dair Görüşleri Üzerinde Bir İnceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

ENGİNÜN, İ. (2006). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimattan Cumhuriyete (1839-1923). İstanbul: Dergâh Yayınları.

ESEN, N. (2012). Ahmet Mithatın Okuyucusu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 47, 97-104.

ESEN, N. (2014). Hikâye Anlatan Adam: Ahmet Mithat. İstanbul: İletişim Yayınları.

GÖKÇEK, F. (2008). Bir Postmodern Anlatı Örneği Olarak Fehmi K.nın Acayip Serüvenlerinin Karı Koca Masalı ile İlişkisi Üzerine, Hikâyenin Bugünü Bugünün Hikâyesi; 80 Sonrası Türk Hikâyesi Sempozyumu, İstanbul: Ümraniye Belediyesi Yayınları, s. 266-273. https://www.yumpu.com/tr/document/view/10487607/80-sonrasi- turk-hikayesi-sempozyumu-19-20-ekim adresinden 25.07.2014 tarihinde edinilmiştir.

KARA, H. (2012). Anlatıda Bir Cevelan: Karı Koca Masalında İstitrâtî-Anlatı ve İşlevi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 47, s. 105-126.

http://dergipark.ulakbim.gov.tr/iutded/article/viewFile/1023022346/1023020882 adresinden 06.05.2014 tarihinde edinilmiştir.

KARABULUT, M. (2013). Tanzimat Dönemi Türk Romanında Kadın Üzerine Tematik Bir İnceleme, Erdem Dergisi, S. 64, s. 49-69. http://turkoloji.cu.edu.tr/pdf/mustafa_karabulut_tanzimat_donemi_roman_kadin.pdf adresinden 06.05.2014 tarihinde edinilmiştir.

MORAN, B. (2003). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.

NAMLI, T. (2010). Tanzimat Devri Türk Romanında Sosyal Tenkit. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

OKAY, O. (1991). Batı Medeniyeti Karşısında Ahmed Midhat Efendi. İstanbul: MEB.

ÖZDEMİR, M. (2008). II. Meşrutiyetten Cumhuriyete Divan Edebiyatı Tartışmaları. İstanbul: Timaş Yayınları.

ÖZÖN, M. N. (1985). Türkçede Roman. İstanbul: İletişim Yayınları.

PARLA, J. (2001). Don Kişottan Bugüne Roman. (3. basım). İstanbul: İletişim Yayınları.