Farklı Dozlarda Hümik Asit Uygulamalarının Taze Soğan ve Marulda Bitki Gelişimi ve Kalite Üzerine Etkileri

Bu çalışma, ülkemizde yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan taze soğan ve marulda farklı dozlarda hümik asit uygulamalarının bitki gelişimi ve kalite özellikleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bitkisel materyal olarak Karacabey soğan ve İntfa Kırmızı Kıvırcık marul çeşitleri kullanılmıştır. Çalışmada TKİ Hümas isimli sıvı formda hümik asidin 0 (kontrol), 500, 1000, 1500 ve 2000 ppm dozları ele alınmıştır. Hümik asidin farklı uygulama dozlarının taze soğan ve marulun bazı bitki gelişim parametreleri ve kalite özellikleri üzerinde istatistiki bakımdan önemli etkilerde bulunduğu belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre hümik asidin taze soğanda bitki boyu, aks çapı, bitki yaş ağırlığı, bitki kuru ağırlığı, kök uzunluğu, kök yaş ağırlığı, kök kuru ağırlığı ve kuru madde oranını; marulda ise bitki boyu, bitki yaş ağırlığı, bitki kuru ağırlığı, kök boğazı çapı ve yaprak sayısını kontrole göre önemli oranda artırdığı tespit edilmiştir. Genel olarak hümik asit uygulamalarının her iki türde de bitki gelişim parametreleri ve kalite özellikleri üzerinde olumlu etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Taze soğan ve marulda bitki yaş ağırlığının hümik asit dozlarına bağlı olarak kontrole göre sırasıyla %7.07-28.82 ve %15.61-48.94 oranında arttığı bulunmuştur. Hümik asit dozları değerlendirildiğinde, taze soğanda özellikle 1000 ppm dozunun, marulda ise 500 ppm dozunun bitki gelişimi ve kalite üzerinde daha etkili olduğu saptanmıştır.

Effects of Humic Acid Applications at Different Doses on Plant Growth and Quality in Green Onion and Lettuce

This study was carried out to determine the effects of humic acid applications at different doses on plant growth and quality properties in green onion and lettuce, which are widely grown in our country. Karacabey onion variety and İntfa Red Curly lettuce variety were used as herbal material. In the study, 0 (control), 500, 1000, 1500 and 2000 ppm doses of humic acid in liquid form named TKİ Hümas were evaluated. It was determined that different application doses of humic acid had statistically significant effects on some plant growth parameters and quality properties of green onion and lettuce. According to the findings obtained from the research, it was detected that humic acid significantly increased plant height, axis diameter, plant fresh weight, plant dry weight, root length, root fresh weight, root dry weight and dry matter rate in green onion; plant height, plant fresh weight, plant dry weight, root collar diameter and number of leaves in lettuce compared to the control. In general, it was determined that humic acid applications had positive effects on plant growth parameters and quality properties in both species. When compared to the control, it was found that plant fresh weight in green onion and lettuce increased by 7.07-28.82% and 15.61-48.94%, respectively, depending on the humic acid doses. When the humic acid doses were evaluated, it was detected that especially 1000 ppm dose in green onion and 500 ppm dose in lettuce were more effective on plant growth and quality.

___

  • Akıncı, Ş. (2011). Hümik asitler, bitki büyümesi ve besleyici alımı. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 23(1), 46‐56.
  • Akıncı, İ. E., & Öngel, O. (2011). Nikelin fasulye (Phaseolus vulgaris) fide gelişimi üzerindeki toksisitesinin humik asit ile azaltılması. Ekoloji, 20(79), 29-37. https://doi.org/10.5053/ekoloii.2011.794
  • Atiyeh, R. M., Lee, S., Edwards, C. A., Arancon, N. Q., & Metzger, J. D. (2002). The influence of humic acids derived from earthworm-processed organic wastes on plant growth. Bioresource Technology, 84(1), 7-14. https://doi.org/10.1016/S0960-8524(02)00017-2
  • Aybak, H. Ç. (2002). Salata/Marul Yetiştiriciliği. Hasad Yayıncılılık, İstanbul.
  • Bandiera, M., Mosca, G., & Vamerali, T. (2009). Humic acids affect root characteristics of fodder radish (Raphanus sativus L. var. oleiformis Pers.) in metal-polluted wastes. Desalination, 246(1-3), 78-91. https://doi.org/10.1016/j.desal.2008.03.044
  • Baş Odabaş, M. (2019). Farklı humik asit uygulama dozları ve azotlu gübrelerin marulun gelişimi ile bazı toprak özellikleri üzerine etkisi [Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Benz, M., Schink, B., & Brune, A. (1998). Humic acid reduction by Propionibacterium freudenreichii and other fermenting bacteria. Applied and Environmental Microbiology, 64(11), 4507-4512. https://doi.org/10.1128/AEM.64.11.4507-4512.1998
  • Bozkurt, M. A., Türkmen, Ö., Yıldız, M., & Çimrin, K. M. (2004, June 7-10). The influence of humic acid application in high nitrogen levels on the yield, nitrate ve nutrient contents in lettuce. International Soil Congress, Erzurum, Turkey.
  • Brewster, J. L. (1994). Onions and Other Vegetable Alliums. CAB International, Wallingford, UK.
  • Candar, A. (2013). Soğan (Allium cepa L.) tohumu üretiminde kullanılan baş soğanların farklı dikim sistemlerinin tohum verimine etkileri [Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Demirtaş, E. I., Öktüren Asri, F., & Arı, N. (2014). Domatesin beslenme durumu, verimi ve kalite özelliklerine hümik asitin etkileri. Derim, 31(1), 1-16.
  • Eşiyok, D. (2012). Kışlık ve Yazlık Sebze Yetiştiriciliği. Meta Basım. Bornova/İzmir.
  • Eyüpoğlu, F. (1998). Türkiye Topraklarının Verimlilik Durumu. Toprak Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yayın No: 220.
  • Fallahi, E., Fallahi, B., & Seyedbagheri, M. (2006). Influence of humic substances and nitrogen on yield, fruit quality, and leaf mineral elements of `Early Spur Rome' apple. Journal of Plant Nutrition, 29(10), 1819-1833. https://doi.org/10.1080/01904160600899337
  • Fan, H. M., Li, T., Sun, X., Sun, X. Z., & Zheng, C. S. (2015). Effects of humic acid derived from sediments on the postharvest vase life extension in cut chrysanthemum flowers. Postharvest Biology and Technology, 101, 82-87. https://doi.org/10.1016/j.postharvbio.2014.09.019
  • Gerzabek, M. H., & Ullah, S. M. (1990). Influence of fulvic and humic acids on Cd and Ni-toxicity to Zea mays (L.). Bodenkultur, 41(2), 115-124.
  • Gezgin, S., Dursun, N., & Gökmen, F. (2008). Artan dozlarda uygulanan farklı humik asit kaynaklarının marulun verim ve besin elementleri içeriğine etkileri. TKİK Araştırmaları, Ankara.
  • Gezgin, S., Dursun, N., & Yılmaz, F. G. (2012). Bitki yetiştiriciliğinde humik ve fulvik asit kaynağı olan TKİ-Humas’ın kullanımı. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, 1, 159-163.
  • Günay, A. (2005). Sebze Yetiştiriciliği. Cilt II, İzmir.
  • Gürsoy, M., Nofouzi, F., & Başalma, D. (2016). Hümik asit uygulama zamanı ve dozlarının kışlık kolzada verim ve verim öğelerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25, 131-136. https://doi.org/10.21566/tarbitderg.281879
  • Haider, N., Alam, M., Muhammad, H., Gul, I., Haq, S. U., Hussain, S., & Rab, A. (2017). Effect of humic acid on growth and productivity of okra (Abelmoschus esculentus) cultivars. Pure and Applied Biology, 6(3), 932-941. http://dx.doi.org/10.19045/bspab.2017.60098
  • Kaptan, M. A., & Aydın, M. (2012). Humik asidin pamuk (Gossypium hirsutum L.) gelişimi ve kalite özellikleri üzerine etkileri. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, 1, 291-299.
  • Kazemi, M. (2014). Effect of foliar application of humic acid and calcium chloride on tomato growth. Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences, 3(3), 41-46.
  • Kıran, S., Özkay, F., Kuşvuran, Ş., & Ellialtıoğlu, Ş. (2014). Kurşun içeriği yüksek su ile sulanan kıvırcık salata (Lactuca sativa var. crispa) bitkilerinin bazı özellikleri üzerine hümik asit uygulamalarının etkisi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 7(1), 14-19.
  • Kirn, A., Kashif, S. R., & Yaseen, M. (2010). Using indigenous humic acid from lignite to increase growth and yield of okra (Abelmoschus esculentus L.). Soil & Environment, 29(2), 187-191.
  • Kocamanoğlu, Ç. (2018). Semizotunda (Portulaca oleracea L.) yetiştirme ortamı ve hümik asit uygulamalarının bazı verim özelliklerine etkisi [Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Köse, M. A. (2015). Humus ve hümik asit uygulamalarının marulda besin elementi alımı ve verim üzerine etkileri [Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Kunç, Ş. (2002). Humik asitlerin tarımda kullanımı. Hasad Dergisi, 7, 46-58.
  • Mac Carthy, P. (2001). The principles of humic substances. Soil Science, 166(11), 738-751.
  • Masciandaro, G., Ceccanti, B., Ronchi, V., Benedicto, S., & Howard, L. (2002). Humic substances to reduce salts effect on germination and growth of plants. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 33(3-4), 365-378. https://doi.org/10.1081/CSS-120002751
  • Mirdad, Z. M. (2016). Effect of N fertigation rates and humic acid on the productivity of crisphead lettuce (Lactuca sativa L.) grown in sandy soil. Journal of Agricultural Science, 8(8), 149-157. https://doi.org/10.5539/jas.v8n8p149
  • Nardi, S., Pizzeghello, D., Muscolo, A., & Vianello, A. (2002). Physiological effects of humic substances on higher plants. Soil Biology and Biochemistry, 34, 1527-1536. https://doi.org/10.1016/S0038-0717(02)00174-8
  • Obsuwan, K., Namchote, S., Sanmanee, N., Panishkan, K., & Dharmvanij, S. (2011). Effect of various concentrations of humic acid on growth and development of eggplant seedlings in tissue cultures at low nutrient level. World Academy of Science, Engineering and Technology, 56, 276-278. https://doi.org/10.5281/zenodo.1071646
  • Özdemir, Ö. (2019) Marulda (Lactuca sativa L. var. crispa) humik asit ve bor uygulamalarının verim ve kaliteye etkisi [Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Sabzevari, S., Khazaei, H. R., & Kafi, M. (2010). The effect of humic acid on germination of autumn wheat (Sabalan and Sauonez) spring wheat (Chamran and Pishtaz) varieties. Journal of Agronomy Research, 8(3), 473-480.
  • Sajid, M., Rab, A., Shah, S. T., Jan, I., Haq, I., Haleema, B., Zamin, M., Alam, R., & Zada, H. (2012). Humic acids affect the bulb production of onion cultivars. African Journal of Microbiology Research, 6(28), 5769-5776. https://doi.org/10.5897/AJMR11.1643
  • Sangeetha, M., & Singaram, P. (2007). Effect of lignite humic acid and inorganic fertilizers on growth and yield of onion. Asian Journal of Soil Science, 2(1), 108-110.
  • Savaştürk, Ö. (2008). Topraktan ve yapraktan fosfor ile birlikte uygulanan humik asidin patlıcan bitkisinin beslenmesi ve gelişimi üzerine etkisi [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Sparks, D. L. (2003) Environmental Soil Chemistry. Second Edition, Academic Press, San Diego.
  • Şalk, A., Arın, L., Deveci, M., & Polat, S. (2008). Özel Sebzecilik. Sevil Cilt Evi ve Matbaası, Tekirdağ.
  • Tejada, M., & Gonzalez, J. (2003). Effects of foliar application of a byproduct of the two-step olive oil mill process on maize yield. Agronomie, 23(7), 617-623. https://doi.org/10.1051/agro:2003041
  • Tüfenkçi, Ş., Türkmen, Ö., Sönmez, F., Erdinç, Ç., & Şensoy, S. (2006). Effects of humic acid doses and aplication times on the plant growth, nutrient and heavy metal contents of lettuce grown on sewage sludge-applied soils. Fresenius Environmental Bulletin, 15(4), 295-300.
  • TÜİK. (2021). Bitkisel üretim istatistikleri. http://www.tuik.gov.tr. [Erişim tarihi: 10 Ekim 2021].
  • Türkmen, Ö., Bozkurt, M. A., Yıldız, M., & Çimrin, K. M. (2004). Effects of nitrogen and humic acid applications on the head weight, nutrient and nitrate contents in lettuce. Advances in Food Sciences, 26(2), 59-63.
  • Uğur, A., Ekbiç, E., Zambi, O., Uyar, M., & Aksoy, R. (2014, Eylül 2-4). Azot ve humik asit uygulamalarının marulda verim ve kalite üzerine etkileri. 10. Sebze Tarımı Sempozyumu, Tekirdağ.
  • Uğur, A., Saka, A. K., Ekbiç, E., Aksoy, R., & Zambi, O. (2016a). Taze soğanda (Allium cepa) azot ve humik asit uygulamasının verim ve kalite üzerine etkisi. Bahçe, 45, 333-337.
  • Uğur, A., Ekbiç, E., Saka, A. K., Takak, M., & Zambi, O. (2016b). Azot ve humik asit uygulamalarının pazıda (Beta vulgaris subsp. L. var. cicla) verim ve kaliteye etkisi. Bahçe, 45, 338-343.
  • Ulukan, H. (2008). Tarla bitkileri tarımında hümik asit uygulaması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(2), 119-128.
  • Vural, H., Eşiyok, D., & Duman, İ. (2000). Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme). Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
  • Yıldırım, M., Bahar, E., & Demirel, K. (2015). Farklı sulama suyu seviyelerinin serada yetiştirilen kıvırcık marulun (Lactuca sativa var. campania) verimi ve gelişimi üzerine etkileri. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(1), 29-34.
  • Yılmaz, C. (2007). Hümik ve fülvik asit. Hasad Bitkisel Üretim, Ocak, 260: 74.
  • Yılmaz, T. (2014). Ispanakta değişen hümik asit dozlarının kurşun alımına ve bitki gelişimine etkisi [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Yünlü, S. (2011). Soğan (Allium cepa L.) ve sarımsaktaki (Allium sativum L.) fenolik bileşiklerin HPLC yöntemiyle tayin edilmesi [Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi-Cover
  • ISSN: 2149-8245
  • Başlangıç: 2015
  • Yayıncı: BOLU ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ > ZİRAAT VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler

Bazı Hibrit Kestane Genotip ve Çeşitlerinin Aşı Performanslarının Belirlenmesi

Ümit SERDAR, Burak AKYÜZ

Yozgat ili Buğday Alanlarında Ekin saparısı, [Cephus pygmeus L. (Hymenoptera: Cephidae)] Larva Bulaşıklığı ile Bazı Buğday Çeşitlerindeki Zararı

Ramazan CANHİLAL, Çetin MUTLU, Hasan Utku İNCE

Akkeçi Dişi Oğlaklarının Erken Damızlıkta Kullanılma Olanakları

Füsun COŞKUN, Mehmet ERTUĞRUL

Edirne ve Tekirdağ İllerinde Üreticilerin Toprak Analizi Yaptırma Kararlarını Etkileyen Faktörlerin Karşılaştırmalı Analizi

İlker KURŞUN, Başak AYDIN, Mehmet Ali GÜRBÜZ, Erol ÖZKAN, Emel KAYALI, Volkan ATAV, İhsan Engin KAYHAN

Eskişehir İli Kahverengi ve Kahverengi Orman Büyük Toprak Gruplarında Buğday Yetiştiriciliği Yapılan Toprakların Verimlilik Durumunun Belirlenmesi

İmren KUTLU, Gafur KÖZÜKARA, Nurdilek GÜLMEZOĞLU

Farklı Dozlarda Hümik Asit Uygulamalarının Taze Soğan ve Marulda Bitki Gelişimi ve Kalite Üzerine Etkileri

Beyhan KİBAR

Türkiye’de Sığır Yetiştiricilerinin Irk Tercihleri ve Nedenleri

İsa YILMAZ, Onur ŞAHİN, Ali KAYGISIZ

Kadmiyum Bulaştırılmış Yetiştirme Ortamda Mısır Fidesinin (Zea mays L.) Gelişimine, Kadmiyum İçeriğine ve Alımına Mikoriza ve Salisilik Asit Uygulamalarının Etkisi

Ferit SÖNMEZ, Füsun GÜLSER

Mısır Fidelerinin Morfo-Fizyolojik Özelliklerinin Verime Doğrudan ve Dolaylı Etkilerinin Yapısal Eşitlik Modellemesinin Kısmi En Küçük Kare (SEM-PLS) Yaklaşımıyla Değerlendirilmesi

Hasan AKAY, Elif ÖZTÜRK, İsmail SEZER, Mehmet Sait KİREMİT, Hakan ARSLAN, Bhaskara Anggarda Gathot SUBRATA

Serangium parcesetosum Sicard (Coleoptera: Coccinellidae)’un Domates Serasında Beyazsinek, Bemisia tabaci Genn. (Hemiptera: Aleyrodidae) Üzerinde Avcı Aktivitesi

Sadık Emre GÖRÜR, Ferda YARPUZLU, Bülent ALTAN, Doğancan KAHYA, Abdurrahman YİĞİT, Mehmet KARACAOĞLU, Halil KÜTÜK