Doğu Anadolu Bölgesi Pyrus elaeagrifolia Pall. Ekotiplerinin Morfolojik Çeşitliliği

Türkiye’de pazarlarda son yıllarda rağbet gören yabani meyve türlerinden birisi ahlattır (Pyrus elaeagrifolia). Türkiye'de özellikle kurak bölgelerde yaygın olarak bulunan bu tür, geniş bir morfolojik çeşitlilik ile temsil edilmektedir. Ahlat genel olarak kırsal alanlarda ve bu alanlarda yaşayan insanlar tarafından toplanan ve değer verilen meyvelerden birisidir. Bu çalışmada ön seleksiyonla belirlenen ümitvar 8 ahlat (Pyrus elaeagrifolia) ekotipinin fenolojik (hasat zamanı) ve bazı önemli morfolojik parametreleri incelenmiştir. Ekotiplerin olgunlaşma tarihleri 25 Ekim ile 12 Kasım arasında gözlemlenmiştir. Ekotiplerde meyve ağırlığı 8.36-16.11 g aralığında olup, meyve ağırlığı en düşük olan ekotip ile en yüksek meyve ağırlığına sahip ekotip arasında meyve ağırlığı bakımından 2 kat fark olduğu ortaya çıkmıştır. Şekil indeksi 0.87 ile 1.07 arasında değişmiştir. Meyve sapı uzunluğu ve meyve sertliği sırasıyla 9.13-16.32 mm ve 4.47-7.89 kg cm-2 arasında bulunmuştur. Çalışma sonunda S1, S4 ve S6 ekotipleri ticari yetiştiricilik için önemli bulunmuş ve diğer ekotiplerinde ıslah materyali olarak kullanılabileceği ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Pyrus elaeagrifolia, kuraklığa dayanım, morfolojik çeşitlilik, pomoloji

Morphological Diversity of Pyrus elaeagrifolia Pall. Ecotypes in Eastern Anatolia Region

One of the wild fruit species that has been in demand in the markets in Turkey in recent years is oleaster-leafed pear (Pyrus elaeagrifolia). This species, which is widespread especially in arid areas in Turkey, is represented by a wide morphological diversity. It is found in general rural areas and its fruits collected and valued by rural people. In this study it was determined phenological (including ripening period) and some important morphological parameters of eight pre-selected promising oleaster-leafed pear (Pyrus elaeagrifolia) ecotypes. Ripening dates of ecotypes were observed between 25 October and 12 November. Fruit mass were in range of 8.36 to 16.11 g indicates a 2-fold difference between the ecotype with the lowest fruit weight and the ecotype with the highest fruit weight. Shape index were changed from 0.87 to 1.07. Fruit pedicel length and fruit firmness were found between 9.13 to 16.32 mm and 4.47 to 7.89 kg cm-2, respectively. The ecotypes S1, S4 and S6 can be advanced for commercial cultivation; furthermore, other ecotypes can be used as source of breeding lines for genetic improvement of oleaster-leafed pear.

Keywords:

Pyrus elaeagrifolia, drought resistant, morphological diversity, pomology,

PDF

___

Bozhuyuk, M. R., & Aslantas, R. (2020). Molecular characterization of Turkey's Coruh Valley pears by SSR. Acta Horticulturae, 1297, 367-376.
Cansaran, A., Kaya, O. F., & Yildirim, C. (2007). An ethnobotany study on Ovabasi, Akpinar, Gulluce and Koseler villages (Gumushacikoy/Amasya). Fırat University Science and Engineering Journal, 19, 243-257.
Ercisli, S., & Sagbas, H. I. (2017). Wild Edible Fruits: A Rich Source of Biodiversity. Anadolu, 27(2), 116-122.
Gercekcioglu, R., Ozluk, A., & Atasever, O. (2016). Selection of Pyrus elaeagnifolia L. from Merzifon district. Bahce, 2, 69-73.
Karatas, N., & Ercisli, S. (2021). Fruit characteristics of Pyrus elaeagrifolia Pall. genotypes in Eastern Turkey. Proceedings of X International Symposium on Agricultural Sciences, 24-32.
Kececi, L. D. (2017). Determination of some horticultural characteristics of Pyrus elaeagrifolia L. genotypes from Hakkari region. (Master of Science, Adnan Menderes University, Graduate School of Natural and Applied Sciences, Aydin, Turkey.
Sagbas, H. I., Ilhan, G., Ercisli, S., Anjum, M. A., & Holubec, V. (2021). Characterization of Oleaster-Leafed Pear (Pyrus elaeagrifolia Pall. subsp. elaeagrifolia) fruits in Turkey. Agronomy, 11, 430.
Sezen, I., Ercisli, S., Cakir, O., Koc, A., Temim, E., & Hadziabulic, A. (2015). Biodiversity and Landscape Use of Sea Buckthorn (Hippophae rhamnoides L.) in the Coruh Valley of Turkey. Erwerbs-Obstbau, 57, 23–28.
Tetik, N., Turhan, I., Oziyci, H. R., Gubbuk, H., Karhan, M., & Ercisli, S. (2011). Physical and chemical characterization of Ceratonia siliqua L. germplasm in Turkey. Scientia Horticulturae, 129, 583-589.
Yerliturk F. U., Arslan, O., Sinan, S., Gencer, N., & Ozensoy, O. G. (2008). Characterization of polyphenol oxidase from wild pear (Pyrus elaegnifolia). Journal of Food Biochemistry, 32, 368-383.
Yildiz, H., Sengul, M., Celik, F., Hegedus, A., Ercisli, S., & Tosun, M. (2010). Some phytochemical and antioxidant characteristics of wild and cultivated blackberry (Rubus caucasicus) fruits. Journal Food Agriculture and Environment, 8 (3-4), 156-159.
Yilmaz, K. U., Uzun, A., Cam, M., & Ercisli, S. (2015). Some morphological and fruit characteristics of naturally grown Pyrus elaeagnifolia Pall. of Kayseri province (Central Anatolia, Turkey). Genetic Resources and Crop Evolution, 62, 711-720.