PANSLAVİZMİN ÇARLIK RUSYASI’NIN VE SOVYETLER BİRLİĞİ’NİN BALKAN POLİTİKALARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Fikrî ve siyasi nitelikli bir kavram olan Panslavizm düşüncesiRus düşünce tarihinin önemli akımlarından birisidir. 18. yüzyılınsonlarından itibaren bu akım Rusya'nın Balkan politikasında çoğuzaman etkin bir şekilde kullanılmıştır. Panslavizm fikri ilk olarak tümSlavların birleşmesi amacı ile ortaya çıkmış, daha sonra siyasi hüviyetebürünerek farklı amaç ve hedefler doğrultusunda dönüşüm geçirmiştir.Bu çalışmada Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği dönemlerindePanslavizm akımının tarihsel gelişim süreci, dönüşümü, etki ve sonuçlarıele alınmıştır. Siyasi anlamda gerçekleşmesi imkânsız olan Panlsavizmdüşüncesi Rus İmparatorluğu sona erdikten sonra dış politikada zamanzaman kullanılan bir araç olma özelliğini devam ettirmiştir. GünümüzRus milletçiliğinin fikrî ve ideolojik altyapısının oluşmasındaPanslavizm akımı etkisini korumaktadır

THE INFLUENCE OF PANSLAVISM IN TSARIST RUSSIA’S AND SOVIET UNION’S BALKAN POLICIES

Panslavism, as an intellectual and political concept, is one ofthe influencial trends in Russian thought history. From the end of the18th century onwards, this ideology was mostly used effetively regardingthe Balkan politics. Panslavism emerged to serve fort he unification ofall Slavs. This study focus on the historicaL developmen, transformation,impact, and consequences of Panslavism during Russian Empire andSoviet era. Panslavism, altough an imposible ideology to come true, hadbeen continued to be used as a tool in the foreign policy after the demiseof Russian empire. Panslavism still keeps its impact on the constructionof intellectual and ideological infrastructure of Russian nationalism

___

Acar, Kezban. Rusya: Orta Çağ’dan Sovyet Devrimine. İstanbul: İletişim Yayınları, 2009.

Armaoğlu, Fahir. 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2003.

Asker Ali. “Birinci Dünya Savaşı’nda Rusya’daki Türk Esirleri Konusunda Bazı Tespitler”, 1914’ten 2014’e 100’üncü Yılında Birinci Dünya Savaşı’nı Anlamak. İstanbul: Uluslararası Sempozyum, 20-21 Kasım 2014, T.C. Harp Akademileri Komutanlığı Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, 2014: ss.543-576.

Türkaya, Ataöv. “Rus Devleti’nin Kuruluşu.” AÜSBF Dergisi Cilt. XXIII (4) (1968), ss. 215-243.

Aydın, Mithat. “19. Yüzyıl Ortalarında Panslavizm ve Rusya.” Pamukkale Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı.15 (2004): ss. 109-124. Erişim tarihi Ocak 17, 2017, http://pauegitimdergi.pau.edu.tr/Makaleler/1361249905_7-19.pdf.

Aydın, Mithat. “19-20. Yüzyıllarda Osmanlı Balkanlarında Rusya’nın Casusluk Faaliyetleri.” AÜD Cilt. 32 (53) (2013): ss. 18-54.

Bora, Tanıl. Yugoslavya/Milliyetçiliğin Provokasyonu. İstanbul: Birikim Yayınları, 1995.

Büyükbaş, Hakkı. “Kimlik, Güç ve Dış Politika: 1912-13 Yıllarında Rusya’nın Balkan Politikası Üzerine Bir Analiz.” Akademik İncelemeler Dergisi Cilt. 8 (1) (2013): ss. 245-486.

Carmichael, Cathie. Ethnic Cleansing in The Balkans Nationalism And The Destruction Of Tradition. London: Routledge, 2002.

Caşın, Mesut Hakkı. Rus İmparatorluk Stratejisi. Ankara: ASAM Yayınları, 1994.

Cohen, Ariel. Russian Imperialism: Development and Crisis. London: Praeger, 1996.

Çitçi, Selahattin. “Dostoyevski’nin Eserlerinde Türklere ve İslâma Bakışı.” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Sayı. 3(11) (2010): ss. 213-222.

Demirci, Selahattin. “Rusya’nın Balkanlar’daki Yeni Jeopolitik Çıkarları”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi Cilt. 1(1), ss. 45-60.

Demiroğlu, Hasan. Rus Kaynaklarına Göre Rusya’nın Balkan Siyaseti: Ortodoks Birliği ve Panslavizm (1857-1878). İstanbul: İstanbul Üniversitesi SBE Tarih Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2009.

Hochwächter, G. Von.. Balkan Savaşı Günlüğü: Türklerle Cephede. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2015.

İmanov, Vügar. Avrasyacılık, İstanbul: Küre Yayınları, 2008.

Kamalov, İlyas. “Soğuk Savaş Sonrasında Rusya’nın Balkanlar Politikası.” KARAM Sayı. 13 (2007): ss. 99-113.

Karal, Enver Ziya. Osmanlı Tarihi, Cilt: VII. Ankara: TTK Yayınları, 1977.

Kohn, Hans . Panslavizm ve Rus Milliyetçiliği. İstanbul, İlgi Yayınları, 2007.

Kostya, Sandor. Pan-Slavism: Danubian Press, 1981.

Köse, Osman. “Balkanlarda Rus Konsolosluklarının Kuruluşu ve Faaliyetleri.” Turkish Studies /Türkoloji Dergisi Sayı. 1 (2) (2006): ss. 154-171.

Kirchner, Walther. History of Russia, Newyork: College Outline Series, Barnes and Noble İnc.,1950, 2. Baskı,

Kurat, Akdes Nimet. Rusya Tarihi Başlangıçtan 1917’ye Kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1987.

Kurat, Akdes Nimet Türkiye ve Rusya. XVII. Yüzyıl Sonundan Kurtuluş Savaşına Kadar Türk-Rus İlişkileri (1789-1919). Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2011.

Kurat, Akdes Nimet “Panslavizm”, A.Ü. D.T.C.F. Dergisi Cilt. XI (2-3- 4) (1953): ss. 241-278.

Levine, Louis. “Pan-Slavism and European Politics.” Political Science Quarterly Cilt. 29 (4) (1914): ss. 664-686.

Lossky, Nikolay O.. History of Russian Philosophy. New York: International Universities Press, 1951.

McCarthy Justin. Sürgün ve Ölüm. İstanbul: İnkılap Kitapevi, 1995.

Onay, Yaşar. Rusya ve Değişim. Ankara: Nobel Yayınları, 2002.

Poliakov, Leon. Ari Miti: Avrupa’da Irkçı ve Milliyetçi Fikirlerin Tarihi. İstanbul: Epos Yayınları, 2011.

Robert, Geoffrey. Stalin’s Wars: From World War to Cold War. USA: Yale University Press, 2006.

Shvetsova, Tatyana. “USSR Foreing Policy Under Brezchnev”, https://sputniknews.com/voiceofrussia/2006/07/24/101781.html, 26.08.2006.

Sneider, Daniel. “The Origins of the Non-Aligned Movement in the American Independence Tradition.” IER Cilt. 10, 1983.

Şirokorad A.B.. Osmanlı-Rus Savaşları. İstanbul: Selenge, 2013.

Tanju, Izzet. Batı Karşısında Milli Düşünce. İstanbul: Ötüken Yayınları, 2007.

Todorova, Maria. Imagining The Balkans. New York: Oxford University Press, 2009.

Tuminez, Astarid. “Russian Nationalism and Vladimir Putin’s Russia”, PONARS Policy Memo:151, April 2010.

Üre P. A.. Russian Intellectual in the Ottoman Empire: Konstantin N. Leontiev (1831-1891) on the Eastern Question. Ankara: Departmanent of International Relations Bilkent University, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2008.

Volkan, Vamık , Norman Itzkowitz. Türkler ve Yunanlılar: Çatışan Komşular, İstanbul: Bağlam Yayıncılık, 2002.

Volkan, Vamık. “Herkesin Bir Çadırı Var.” (Erişim 28 Ocak 2009), http://www.vamikvolkan.com/Ekopolitik-org—28-Ocak-2009.php. )

Walicki Andrzej. Rus Düşünce Tarihi: Aydınlanma’dan Marksizme. İstanbul: İletişim Yayınları, 2013.

Бессчетнова, Елена Валерьевна “Константин Леонтьев: «одинокий мыслитель» о пути России”, Философия Язык Культура Выпуск 4. “Алетейя”, СПб. 2013 (ss. 358-365).

Гасанлы Дж. Русскаяреволюция и Азербайджан: Трудныйпуть к независимости (1917-1920). Изд. “Флинта”, Москва 2011.

Данилевский, Николай Яковлевич Россия и Европа (Составление и комментарии Ю. А. Белова, Отв. ред. О. Платонов), Изд. 2-е, Институт русской цивилизации, “Благословение”, Москва 2011.

Джурич Дж. “Влияние русской культуры на творчество Йована Раича, основателя сербской научной историографии”, Российско-сербские связи в области науки и образования: XIX – первая половина ХХ в. (Отв. ред. Э. И. Колчинский и А.

Петрович; ред.-сост. М. В. Лоскутова и М. В. Хартанович), “Нестор- История”, СПб. 2009 (ss. 20-25).

Елагин Н. А. “Материалы для биографии И. В. Киреевского”, И. В. Киреевский, Полное собрание сочинений, т. I , Типографія Императорскаго Московскаго Университета, 1911.

Кочуков Сергей Анатольевич “Отношение образованного общества России к русско-турецкой войне 1877-1878 гг.”, Власть, №:11, Москва 2011.

Лаптева Л. П. “Йозеф Добровский как родоначальник критического изучения источников чешской истории”, Петербургские славянские и балканские исследования, №1/2, СПб. 2007. (ss. 69- 86).

Лебедев Сергей. “Путь славянофила”, Русская народная линия, erişim: 11.01.2017, http://ruskline.ru/analitika/2008/07/24/put_slavyanofila/24.07.2008

Леонтьев Константин Н. “Письма о Восточных делах”. Константин Н. Леонтьев, Полное собрание сочинений и писем, Т.8. Кн.1, Изд. “Владимир Даль”, СПб 2007.

Ловягин А. М.“Хомяков, Алексей Степанович”, Русский биографический словарь, Т. 21, СПб. 1901.

Миллер Герард Фридрих. “О первом Летописателе Российском преп. Несторе, о его летописи и о продолжателях оныя”. Ежемесячные сочинения и известия о ученых делах, апрель 1755 г., (ss.299-324).

Миллер Герард Фридрих. Сочинения по истории России: Избранное (Сост. ст. А.Б.Каменского; Примеч.А.Б.Каменского и О.М.Медушевской), “Наука”, Москва 1996.

Пушкарев Лев. Н. Юрий Крижанич: Очерк жизни и творчества, “Наука”, Москва 1984.

Ромашов Ю.В. “Геополитика России на Балканах и идея Славянского единства”, Вестник СГТУ, № 4 (68), Саратов 2012 (ss. 258-262).

Седов Валентин В. Происхождение и ранняя история славян, “Наука”, Москва 1979.

Снегирёв И. Иосиф Добровский. Его жизнь, учено-литературные труды и заслуги для славяноведения, Типография Императорского Университета, Казань 1884 (2011 tıpkıbasım)

Степанова Юлия Анатольевна. Политическая концепция К.С. Аксакова, (диссерт.на соиск. канд. пол. наук., Московский государственный университет им. М.В. Ломоносова), Москва 2008.

Трубецкой, Сергей Николаевич “Разочарованный славянофил.” Константин Н. Леонтьев: pro et contra, Т.1. РХГИ, СПб. 1995.

Янов, Александр Львович “Славянофилы и внешняя политика России в ХIХ веке”, 1998, Электронная библиотека. Гражданское общество в России, (erişim: 01.12.2016). https://www.civisbook.ru/files/File/1998-6-16-Yanov.pdf