Arap Milliyetçiliği ve 1967 Arap-İsrail Savaşı

On sekizinci yüzyıldan itibaren Avrupa’da siyasi ve askeri alandaki gelişmeler, İslam dünyasının ilgisini çekmiştir. Osmanlı Devleti, askeri ve siyasi konularda bilgi edinmek amacıyla Avrupa’ya öğrenci göndermeye başladı. Bu durum, Batı kaynaklı bilginin yayılmasına yol açtı. Avrupa toplumu ve yönetimine doğrudan maruz kaldıktan sonra üstünlüğün sadece askeri ve ekonomik alanlardaki ilerlemelerden kaynaklanmadığı, farklı bir dünya görüşü ve zihniyetten kaynaklandığı anlaşıldı. Bu farkındalık, giderek benimsenen bir inancın oluşmasına yol açtı: modernleşme ancak Avrupalılaşmakla elde edilebilir. Aynı dönemde, Arap dünyasında da Avrupa’dan ithal edilen milliyetçilik ve ulus-devlet gibi fikirlerin etkisi görülmeye başlandı. 19. Yüzyıla gelindiğinde, Avrupa sömürgeciliği İslam dünyasının yarısından fazlasına yayılmıştı. Birinci Dünya Savaşı sonrasında ise Araplar, kendilerini Avrupa sömürgeciliği altında buldular. Bu çalışma, Arap milliyetçiliğini ve dönüşümünü incelemekte ve Arap milliyetçiliğinin bir ideoloji olarak uygulanabilirliği sorusunu gündeme getirmektedir. Çalışma, Arap milliyetçiği konusunda mevcut literatürü inceleyerek, “vataniye” ve “kavmiye” kavramlarından hareketle bu ideolojinin Ortadoğu coğrafyasının ulus-devletler bağlamında yapısal dönüşümündeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır.

Arab Nationalism and 1967 War

Since the 18. Century, the developments in Europe have attracted the attention of the Islamic world. The Ottoman Empire sent students to Europe to learn about military and political developments. This led to the spread of Western knowledge in educated Ottoman circles. After direct exposure to Europe, it became clear that the superiority of the West was not only in military and economic fields, but also to a different worldview. This led to a belief that modernization could only be achieved through Europeanization. Arab world also began to see the influence of European ideas, such as nationalism and nation-state. By the 19th century, European colonization had spread to more than half of the Islamic world. After the First World War, Arabs found themselves under European colonialism. This study examines Arab nationalism and its transformation, and the viability of Arab nationalism. In this context, the study aims to examine the impact of this ideology on the structural transformation of the Middle Eastern geography in the context of nation-states, based on the concepts of “wataniya” and “qawmiya”.

___

  • Antonius, G. (2015). The Arab awakening: The story of the Arab national movement. Pickle Partners Publishing.
  • Ashton, N. (1996). Eisenhower, Macmillan and the problem of Nasser: Anglo-American relations and Arab nationalism, 1955-59. Springer.
  • Ay, H. U. (2018). Arap Birliğini doğuran temel ideoloji üzerine bir değerlendirme: Arap Milliyetçiliği. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 3(1), 32-49.
  • Barnett, M. N. (1998). Dialogues in Arab politics: negotiations in regional order. Columbia University Press.
  • Bilgenoğlu, A. (2007). Osmanlı devleti'nde Arap milliyetçi cemiyetleri. Müdafaa-i Hukuk Yayinlari.
  • Cleveland, W. L. (1979). Sources of Arab Nationalism-Overview. Middle East Review, 11(3), 25-33.
  • Cleveland, W. L.,& Bunton, M. (2016). A history of the modern Middle East. Hachette UK.
  • Çimen, A. (2013). Tarihi değiştiren liderler. Timaş Yayınları.
  • Dawisha, A. (2016). Arab Nationalism in the Twentieth Century: From Triumph to Despair-New Edition with a new chapter on the twenty-first-century Arab world. Princeton University Press.
  • Farid, A. M. (1996). Nasser: the final years. ISBS.
  • Gürbüz, E. (2020). Suriye'de ulus inşa çabaları ve BAAS Partisi'nin rolü.
  • Haim, S. G. (1962). Arab Nationalism: An Anthology (Berkeley, CA, 1962).
  • Hinnebusch, R. (2004). Syria: Revolution from above. Routledge.
  • Joffe, E. G. H. (1983). Arab nationalism and Palestine. Journal of Peace research, 20(2), 157-170.
  • Hourani, A. (1983). Arabic thought in the liberal age 1798-1939. Cambridge University Press.
  • Karaman, M. Lütfullah. Uluslararası İlişkiler Çıkmazında Filistin Sorunu, İstanbul: İz Yayınları, 1991.
  • Katsari, C. (2006). Money and proto-national identities in the Greco-Roman cities of the first and second centuries AD. National Identities, 8(1), 1-20.
  • Kalın, İ.,& Uçgan, N. (2016). Ben, Öteki ve Ötesi: İslam-Batı İlişkileri Tarihine Giriş, 39.
  • Kanovsky, E. (1968). The Economic Aftermath of the Six Day War: Uar, Jordan and Syria, Part II. Middle East Journal, 22(3), 278-296.
  • Kemiksiz, N. (2016). Filistin Sorunu. Akademik Ortadoğu, 11(1), 133-179.
  • Khadduri, M. (1970). Political trends in the Arab world: The role of ideas and ideals in politics (S. 199). Johns Hopkins Press.
  • Khalidi, R. (Ed.). (1991). The origins of Arab nationalism. Columbia University Press.
  • Kienle, E. (1995). Arab unity schemes revisited: Interest, identity, and policy in Syria and Egypt. International Journal of Middle East Studies, 27(1), 53-71.
  • Koraş, F., (2012). Suriye’de Baas Hareketi. Küçük Orta Doğu Ankara: Kripto Yayınları.
  • Kramer, M. (1993). Arab nationalism: mistaken identity. Daedalus, 171-206.
  • Kurun, I. (2017). Arab Nationalism from a Historical Perspective: A Gradual Demise?
  • Lawson, F. H. (1996). Why Syria goes to war: Thirty years of confrontation. Cornell University Press. Özalkan, S. (2018). Tarihsel Perspektiften Arap Milliyetçiliği. İnsamer,(2018 Ocak).
  • Roberts, T. (2014). The Roman nation: Rethinking ancient nationalism.
  • Roshwald, A. (2013). Nationalism in the Middle East, 1876–1945. In (Ed.), The Oxford Handbook of the History of Nationalism: Oxford University Press.
  • http://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/9780199209194.001.0001/oxfordhb-9780199209194-e-11. Erişim Tarihi: 14 Jan. 2019.
  • Rouleau, E. (1967). The Syrian Enigma: What is the Baath? New Left Review, (45).
  • Seale, P. (1990). Asad: the struggle for the Middle East. Univ of California Press.
  • Shlaim A. (2003). The Rise and Fall of Arab Nationalism: Review of Arab Nationalism in the Twentieth Century: From Triumph to Despair, by Adeed Dawisha, 340, Princeton University Press, 2002. The Guardian, 2003.
  • Smith, A. D. (1989). The origins of nations. Ethnic and racial studies, 12(3), 340-367.
  • Tibi, B. (1997). Arab nationalism: between Islam and the nation-state. Springer.
  • Wolf, A. B. (2015). The Arab Street: Effects of the Six‐Day War. Middle East Policy, 22(2), 156-167.
  • Zeine, Z., N. (1989). Arap Milliyetçiliği, çev. Kemal Kahraman, İstanbul: Hikmet Yayınları.