ISPARTA SÜLEYMAN DEMİREL HAVA LİMANINI KULLANAN HAVAYOLU FİRMALARI PERFORMANSLARININ BWM VE MAIRCA İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Havayolu ile ulaşım, diğer ulaşım alternatiflerine göre daha hızlı olması ve zaman tasarrufu sağlamasından dolayı insanlar tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Her sektörde olduğu gibi havacılık sektöründe de havayolu firmaları arasında kıyasıya bir rekabet yaşanmaktadır. Bu yoğun rekabet ortamında yolcularının taleplerini yerine getiren, kaliteli hizmetler sunan havayolu firmaları rakiplerine karşı üstünlük sağlayacak, yolcu sayılarını artıracaklardır. Bu çalışmada Isparta - Süleyman Demirel Havalimanı’nı kullanarak yolcu taşıyan havayolu firmalarının performansları çok kriterli karar verme yöntemlerinden BWM ve MAIRCA yöntemleri ile değerlendirilmiştir. Değerlendirmede kullanılan 4 adet kriterin ağırlığı BWM yöntemi ile bulunmuş, 7 adet havayolu firması da MAIRCA yöntemi ile sıralanmıştır. Analizler Lingo ve Excel yazılımları ile yapılmıştır. Analiz sonucunda en önemli kriter “toplam yolcu sayısı” olarak belirlenmiş, “Alternatif 4” isimli havayolu firması ilk sırada yer almıştır.

EVALUATION OF AIRPORT COMPANIES PERFORMANCES USING ISPARTA - SÜLEYMAN DEMİREL AIRPORT WITH BWM AND MAIRCA

Air transportation is often preferred by people because it is faster than other transportation alternatives and saves time. As in every sector, there is a fierce competition among the airline companies in the aviation sector. In this intense competitive environment, airline companies that fulfill the demands of their passengers and provide quality services will gain superiority against their competitors and increase their number of passengers. In this study, the performances of airline companies carrying passengers using Isparta - Süleyman Demirel Airport were evaluated using BWM and MAIRCA methods, which are multi-criteria decision making methods. The weights of 4 evaluation criteria used in the assessment were found by the BWM method, and 7 airline companies were listed by the MAIRCA method. Analyzes were made with Lingo and Excel softwares. As a result of the analysis, the most important criterion was determined as the “total number of passengers” and the airline named “Alternative 4” ranked first

___

Ağaç, G. ve Baki, B. (2016). Sağlık Alanında Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri Kullanımı: Literatür İncelemesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(3), 343-363.

Ahmadi, H. B., Kusi-Sarpong, S. ve Rezaei, J. (2017). Assessing The Social Sustainability Of Supply Chains Using Best Worst Method. Resources, Conservation and Recycling, 126, 99-106.

Ayçin, E. ve Güçlü, P. (2020). BIST Ticaret Endeksinde Yer Alan İşletmelerin Finansal Performanslarının Entropi ve Maırca Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (85), 287-312.

Ayçin, E. ve Orçun, Ç. (2019). Mevduat Bankalarının Performanslarının Entropi ve Maırca Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (42), 175-194.

Badi, I. ve Ballem, M. (2018). Supplier Selection Using The Rough Bwm-Maırca Model: A Case Study In Pharmaceutical Supplying In Libya. Decision Making: Applications in Management and Engineering, 1(2), 16-33. Doi:10.31181/dmame1802016b.

Bakır, M., Bal, H. T. ve Akan, Ş. (2017). Türk Sivil Havacılık Sektörünün Değerlendirilmesinde Bütünleşik Swot-Ahs Yaklaşımı. Journal of Aviation, 1(2), 154-169.

Batur, İ.M. (2008). Hava Yolcu ve Kargo Taşımacılığı; Dünyada ve Türkiye’de Uygulamalar. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, Türkiye.

Boral, S., Howard, I., Chaturvedi, S. K., McKee, K. ve Naikan, V. N. A. (2020). An Integrated Approach For Fuzzy Failure Modes And Effects Analysis Using Fuzzy AHP And Fuzzy MAIRCA. Engineering Failure Analysis, 108, 104195. Doi:10.1016/j.engfailanal.2019.104195.

Boyacı, A. Ç., Durmaz, K. İ. ve Gencer, C. (2018). Uçak Seferlerindeki Rötarları Etkileyen Faktörlerin Analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Özel Sayı, 179-190.

Çakır, E. ve Can, M. (2019). Best-Worst Yöntemine Dayalı Aras Yöntemi ile Dış Kaynak Kullanım Tercihinin Belirlenmesi: Turizm Sektöründe Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), 1273-1300.

Çam, Ü. (2016). Havayolu Taşımacılığı Piyasasının Teorik Analizi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(14), 711-725.

Çelik, K. ve Eren, H. (2020). Hava Trafik Yönetimi Araştırma Alanlarının Sınıflandırılması. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 32(1), 225-234.

Çiftçi, H. (2017). Adıyaman Havalimanı’nın Örgütsel Sağlığı ve Çalışanlarının İş Tatmin Düzeylerinin Analizi. Akademik Bakış Dergisi, (64), 463 – 478.

Derici, S. ve Uygur, K. (2019). Türkiye’de Faaliyet Gösteren İki Havayolu Şirketinin Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(4), 1107-1118.

Ekinci, E. B. M. ve Can, G. F. (2018). Algılanan İş Yükü ve Çalışma Duruşları Dikkate Alınarak Operatörlerin Ergonomik Risk Düzeylerinin Çok Kriterli Karar Verme Yaklaşımı ile Değerlendirilmesi. Ergonomi, 1(2), 77-91.

Ergün, N. (2017). Havaalanı Güvenlik Süreçlerindeki Problemler ve Havaalanı Kullanıcıları: Havaalanı Güvenlik Görevlisi Perspektifinden Türkiye’deki Üç Havaalanında Bir Araştırma. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 15-29.

Guimera, R. ve Amaral, L.A.N. (2004). Modeling The World-Wide Airport Network. The European Physıcal Journal B, 38, 381–385. Doi:10.1140/epjb/e2004-00131-0.

Gupta, H. (2018). Assessing Organizations Performance On The Basis Of GHRM Practices Using BWM And Fuzzy TOPSIS. Journal of Environmental Management, 226, 201–216. Doi:10.1016/j.jenvman.2018.08.005.

Gupta, H. ve Barua, M. K. (2016). Identifying Enablers Of Technological İnnovation For Indian Msmes Using Best–Worst Multi Criteria Decision Making Method. Technological Forecasting and Social Change, 107, 69-79. Doi:10.1016/j.techfore.2016.03.028.

Hatipoğlu, S. ve Işık, E. S. (2015). Havayolu Ulaşımında Hizmet Kalitesinin Ölçülmesi: İç Hatlarda Bir Uygulama. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 293-312.

Khanmohammadi, E., Zandieh, M. ve Tayebi, T. (2019). Drawing A Strategy Canvas Using The Fuzzy Best–Worst Method. Global Journal of Flexible Systems Management, 20(1), 57-75. Doi:10.1007/s40171-018-0202-z.

Muravev, D. ve Mijic, N. (2020). A Novel Integrated Provider Selection Multicriteria Model: The BWM-MABAC Model. Decision Making: Applications in Management and Engineering, 3(1), 60-78. Doi:10.31181/dmame2003078m.

Nur, R. (2017). Havalimanında Sunulan Hizmetlerin Engelli Yolcular Tarafından Değerlendirilmesi: Ankara Esenboğa Havalimanı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir, Türkiye.

Ormani, H., Alizadeh, A. ve Naghizadeh, F. (2020). Incorporating Decision Makers’ Preferences İnto DEA And Common Weight DEA Models Based On The Best–Worst Method (BWM). Soft Computing, 24(6), 3989-4002. Doi:10.1007/s00500-019-04168-z.

Ömürbek, N. ve Urmak Akçakaya, E. D. (2018). Forbes 2OOO Listesinde Yeralan Havacılık Sektöründeki Şirketlerin Entropi, Maut, Copras ve Saw Yöntemleri ile Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 257-278.

Pamucar, D. S. ve Savin, L. M. (2020). Multiple-Criteria Model For Optimal Off-Road Vehicle Selection For Passenger Transportation: BWM-COPRAS Model. Vojnotehnički glasnik, 68(1), 28-64. Doi:10.5937/vojtehg68-22916.

Pamucar, D. S., Tarle, S. P., ve Parezanovic, T. (2018). New Hybrid Multi-Criteria Decision-Making Dematel Mairca Model: Sustainable Selection Of A Location For The Development Of Multimodal Logistics Centre. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 31 (1), 1641– 1665. Doi:10.1080/1331677X.2018.1506706.

Pishdar, M., Ghasemzadeh, F. ve Antuchevičienė, J. (2019). A Mixed İnterval Type-2 Fuzzy BestWorst Macbeth Approach To Choose Hub Airport İn Developing Countries: Case Of Iranian Passenger Airports. Transport, 34(6), 639-651.

Ren, J., Liang, H. ve Chan, F. T. (2017). Urban Sewage Sludge, Sustainability, And Transition For EcoCity: Multi-Criteria Sustainability Assessment Of Technologies Based On Best-Worst Method. Technological Forecasting and Social Change, 116, 29-39. Doi:10.1016/j.techfore.2016.10.070.

Salimi, N. ve Rezaei, J. (2016). Measuring Efficiency Of University-İndustry Ph. D. Projects Using Best Worst Method. Scientometrics, 109(3), 1911-1938. Doi:10.1007/s11192-016-2121-0. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü. Kurumsal Yayınlar. Yolcu Hizmetleri. Erişim tarihi: 07 Mart 2020, http://web.shgm.gov.tr/tr/kurumsal-yayinlar/4079-yolcu-hizmetleri

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü. Uçuş İzinleri. Uçuş İzinlerine İlişkin El Kitabı. Erişim tarihi: 12 Mart 2020, http://web.shgm.gov.tr/tr/ucus-izinleri/3893-index

Şahin, İ. E. (2019). Türkiye’deki Havalimanlarının Veri Zarflama Analizi ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Endeksleri ile Finansal Etkinliklerinin Analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (42), 33-47.

Şen, G. (2019). Üniversitede Havacılık Bölümlerinde Okuyan Öğrencilerin Meslek Seçiminde Etkili Olan Faktörlerin Analizi. Journal of Aviation, 3(2), 122-131.

Şenyiğit, E. ve Ünal, Z. (2019). Bwm-Mopa Yöntemi ile En İyi Rfıd Sisteminin Belirlenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Özel Sayı, 9-14.

Tesic, D. Z. ve Bozanic, D. I. (2018). Application Of The MAIRCA Method İn The Selection Of The Location For Crossing Tanks Under Water. Tehnika, 73(6), 860-867. Doi:10.5937/tehnika1806860860T.

Ulutaş, A. (2019). Swara ve Mairca Yöntemleri ile Catering Firması Seçimi. Busıness & Management Studıes: An Internatıonal Journal, 7(4), 1467-1479. doi: http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v7i4.1166

Van de Kaa, G., Rezaei, J., Taebi, B., Van de Poel, I. ve Kizhakenath, A. (2020). How To Weigh Values İn Value Sensitive Design: A Best Worst Method Approach For The Case Of Smart Metering. Science and Engineering Ethics, 26(1), 475-494. Doi:10.1007/s11948-019- 00105-3.

Windle, R. ve Dresner, M. (1995). Airport Choice İn Multiple-Airport Regions. Journal of transportation engineering, 121(4), 332-337.

Yılmaz, F. (2020). Türkiye’de Sivil Havacılık Sektörünün Tarihsel Gelişimi ve 2003-2018 Yılları Arasında Sektörün Değerlendirilmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(1), 113-129.

Zolfani, S. H., Ecer, F., Pamučar, D. ve Raslanas, S. (2020). Neighborhood Selection For A Newcomer Via A Novel BWM-Based Revised MAIRCA İntegrated Model: A Case From The CoquimboLa Serena Conurbation, Chile. International Journal of Strategic Property Management, 24(2), 102-118. Doi:10.3846/ijspm.2020.11543