NATO ve Türkiye: Dönüşen İttifakın Sorgulayan Üyesi

Bu çalışma Türkiye’nin NATO ittifakının dönüşüm sürecine ilişkin benimsemekte olduğu tutumu ve politikaları incelemektedir. Çalışmanın temel savı Türkiye’nin tutumunun kimlik kaygılarından çok ulusal çıkarları daha fazla yansıtmaya başladığı ve Türkiye’nin bu süreçte gündeme gelen konulara ilişkin olarak daha çok eleştirel ve sorgulayıcı bir tavır takındığıdır. İttifakın politikaları tarafından tuzağa düşürülmek kaygısı, ittifak tarafından yalnız bırakılma endişesinin önüne geçmeye başlamıştır. Türkiye’nin bu tutumunun şekillenmesinde üç farklı gelişme etkili olmuştur. Birincisi, uluslararası sistemin yapısında ortaya çıkan gelişmeler, ikincisi NATO’nun kendi içinde yaşamakta olduğu kimliksel ve kurumsal kriz, üçüncüsü ise 2002’den bu yana ülkeyi yönetmekte olan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin benimsemiş olduğu milli kimlik ile dış ve güvenlik politikası anlayışıdır. Bu çalışma, bu açıklayıcı faktörlerin etkisini NATO’nun dönüşümü sürecinde gündeme gelen bazı olaylar bağlamında göstermeye çalışacaktır. Bunlar, NATO’nun genişlemesi ve Rusya ile olan ilişkiler, NATO’nun alan-dışı görevleri, NATO’nun küreselleşmesi, NATO-Avrupa Birliği ilişkileri, füze savunma sistemi ve NATO Genel Sekreteri’nin atanmasıdır.

Turkey and NATO: An Ambivalent Ally in a Changing Alliance

This study tries to examine Turkey’s evolving approach towards NATO over the last two decades. The main argument is that throughout this process Turkey has adopted a more interests-based than identity-based approach towards the Alliance and that Turkey’s positions on the main issues occupying NATO’s transformation agenda have become more crtical and questionizing than ever. The concern of being entrapped has become more pronounced than the concern of being abandoned. There are three main reasons of such a shift in Turkey’s attitude towards the Alliance. The first pertains to the changes occuring at the systemic and international level. The second relates to the institutional/identity crisis within the Alliance and the last one concerns the particular national identity and foreign and security policy vision of the Justice and Development Party, which has been ruling Turkey since late 2002. This study tries to highlight the explanatory value of these variables in terms of Turkey’s views on NATO’s enlargement, relations with Russia, NATO’s out-of-area missions, NATO’s globalization, NATO-EU relationship, missile defence system and the appointment of NATO’s Secretary General