Kıbrısta Olası Bir Federal Hükümetin Görev ve Yetkileri

Bu araştırmada, Kıbrıs’ta kurulması tasarlanan federal hükümetin görev ve yetkileri ele alınmıştır. Bundan hareketle araştırmadaki temel amaç, yürütme organlarından Bakanlar Kurulu’nun ve özellikle Dışişleri gibi bakanlıkların genel durumunu belirtmektir. Aslında yürütme erki, siyasal mekanizmayı işletenden başka bir şey değildir. Dolayısıyla Kıbrıs’taki federal devletin bozulup dağılması iki yolla olabilecektir: Birincisi, Cumhurbaşkanı’nın hükümeti ve devleti yasalara göre yönetememesi ve egemen gücü zorla ele geçirmeye çalışmasıdır. İkincisi ise hükümet üyelerinin eşgüdüm içinde çalışamaması ve yasalara uymamasıdır. O zaman federal devlette önemli değişiklikler olacak ve Kıbrıs’taki toplumsal uzlaşma bozulacaktır. Dolayısıyla bu durum, federal hükümetin, bir başka deyişle federal devletin yıkılmasına neden olacaktır. Bundan hareketle Bakanlar Kurulu’yla ilgili gerek tarafların, gerekse BM’nin bugüne kadar önerdiği unsurlar, karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve bunun olumlu ve olumsuz yönleri ele alınmıştır. Bununla ilgili olarak özellikle Gali Fikirler Dizisi’nde (1992) ve Annan Plânı’nda (2004) önerilen hususlar dikkate alınmıştır. Elinizdeki araştırma, iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Kıbrıs’ta kurulmak istenen federal hükümetin görev ve yetkileri incelenmiştir. İkinci ve son bölümde ise Kıbrıs’taki federal yürütme ve yasama organı arasındaki ilişkiler irdelenmiştir.

Tasks and Powers of the Federal Government that is Considered to be Established in Cyprus

Abstract: In this research, tasks and powers of the federal government planned to be founded in Cyprus are examined. The main aim of the research is to determine the general state of the administrative powers such as Cabinet and some Ministries especially the Ministry of Foreign Affairs. In fact, administrative power is nothing else than the one which carries out the political mechanism. So, federal state in Cyprus can fall apart in 2 ways-, first one is that President of the Republic cannot run the country in accordance with the laws and he/she tries to confiscate the sovereign power by force. The second way is that government members cannot work cooperatively and do not obey the laws. Then, significant changes will happen in the federal state and social agreement will be destroyed. Therefore, this will cause the federal government, in other words federal state to collapse. The elements offered by the parties and the UN until today, were comparatively analyzed and its negative and positive effects were handled. Especially the cases included in Gali's Set of Ideas (1992) and Annan Plan (2004) were taken into consideration. The research is composed of 2 main sections. In the first section tasks and powers of the federal government wanted to be founded in Cyprus were analyzed. In the second and the last section the relations between the federal legislative and administrative power in Cyprus were examined.

PDF

___

Akpınar, Mehmet Ali, 'Birleşmiş Milletler Çözüm Plânının Tam Metnini Açıklıyoruz', KKTC Başbakanlık Enformasyon Müdürlüğü Arşivi, Dosya: Gali Önerileri, Tarih: 1992.
Alkan, Hüseyin, "Kıbrıs'a Arap Saçı Modeli', Hürriyet Gazetesi, 30 Ağustos 2001, No: 50012, s. 14.
Alkan, Necmettin, 'Dayton Anlaşması Bölgesinde Bosna-Hersek', Avrasya Etütleri Dergisi, (Bahar 2002) 22, 31-76.
Almond, Gabriel A, and Jr. Bingham Powell, Comparative Politics-. System - Process and Policy, Little Brown Press, Boston, 1978.
Anayasa Mahkemesi Kararları İndeksi (1970-1993), Haz. Talat Derviş Refiker, Lefkoşa, 1994.
Annan Plan (or Cyprus Settlement - Full Text 10 December 2002 - 10 Aralık 2002 Tarihli Kıbrıs Sorununun Kapsamlı Çözümü İçin Anlaşma Temeli.
Annan Plan for Cyprus Settlement - Full Text 24 March 2002 - 24 Mart 2004 Tarihli Kıbrıs Sorununun Kapsamlı Çözümü İçin Anlaşma Temeli.
Aydoğdu, Ahmet Kıbrıs Sorunu Çözüm Arayışları-Annan Plânı ve Referandum Süreci, Asil Yayınları, Ankara, 2005.
Background on The Cyprus Problem, Directorate General of Press and Information, (Ankara, Ünal Ofset Matbaacılık, 1991.)
Banks, Arthur, Political Handbook of The World 1976, (New York: McGrawill, 1976.)
Batur, Nur, 'KKTC'de İç Çekişme-3', Milliyet Gazetesi, 3 Mart 1993, No: 88071, s. 15.
Bilge, N., Hukuk Başlangıcı Dersleri, 5. Baskı, (Ankara: 1966.)
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 789 (1992) Sayılı Kararının Işığında Kıbrıs Sorunu ve Türkiye, Siyasî ve Sosyal Araştırmaları Vakfı - SİSAV, İstanbul, 1993.
"BM'nin Çözüm Formülü', Haravgi Gazetesi, 4 Mayıs 1992, No: 3669, s. 1.
Burnazovic, Tufik, 'Dayton Sonrası Bosna-Hersek'te Güven Çerçevesi - Hukukî Hususlar', Avrasya Etütleri Dergisi, (Bahar 2002) 22, 3-29.
Cerrahoğlu, Zehra Yalçınkaya, Birleşmiş Milletler Gözetiminde Kıbrıs Sorunu İlke İlgili Olarak Yapılan Toplumlararası Görüşmeler (1968-1990), (İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998.)
Conference on Cyprus, Documents Signed and Initialled at Lancaster House on February 19, 1959. (H.M. Majesty's Stationary Office, Cmnd. 679) / 11 Şubat 1959 Tarihinde Zürih'te imzalanan Zürih Anlaşması: Harold Macmillan - C. Karamanlis - Adnan Menderes, Dosya: Zürih Tutanakları, Tarih: 1959.
Deliceırmak, Orbay, Yerinden Yeller Esen Anayasa, (Lefkoşa: 1999.)
Denker, M. Sami, Kıbrıs Sorunu - Bir Millet ve Devletin Yaşama Hakkı, (Ankara: Türk Metal Sendikası Araştırma Bürosu Yayınları, 2001.)
'Denktaş ve Genel Oylama', Fileleftheros Gazetesi, 26 Mayıs 1992, No: 1002, s. 3-4.
'Denktaş'ın Hedefi', Fileleftheros Gazetesi, 20 Eylül 1992, No: 5023, s. 1.
'Dionisi Dionısiu: Klerides, New York Görüşmelerini Değerlendirdi', Selides Dergisi, 27 Ağustos 1992, s. 1-13.
Dodd, Clemenet H., The Cyprus Issue - A Current Perspective, 2. Edition, (England: The Eothen Press, 1995.)
"Dönüşümlü Başkanlık', Kıbrıs Gazetesi, 25 Eylül 2000, No: 23, s. 1.
Efegil, Ertan, Temel Konular Işığında Annan Belgesi'nin Analizi, (Ankara: Gündoğan Yayınları,2003.)
Erim, Nihat. Bildiğim ve Gördüğüm Ölçüler içinde Kıbrıs, Ajans-Türk Matbaası, Ankara, t.y.
Ersoy, Hülya, Kıbrıs Sorunu (1571-1960) ve 1960 Çözümü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1989.
Ertegun, Necati Münir, Ih Search of A Negotiated Cyprus Settlement, (Nicosia: 1981.)
'Eşit Sayıda Bakanlık', Eleftherotipia Gazetesi, 19 Haziran 1992, No: 629, s. 2.
Federal Yasalar ve Yönetişim Komitesi Raporu, DAÜ Avrupa Araştırmaları ve Enformasyon Merkezi, Mağosa, 2004.
Fırat, Melek M, 1960-1971 Arası Türk Dış Politikası ve Kıbrıs Sorunu, (Ankara: Siyasal Kitapevi, 1997.)
Galenter, George A, Eugene and Karl H. PRİBRAM, Plans and Structure of Behaviour, (New York: Holt Co., 1960.)
Gazioğlu, Ahmet C, 'Fikirler Dizisinde Neler Var, Neler Yok? - II', Kıbrıs Mektubu, Cilt 10, No 4, 1997, s. 14-19.
......................................'Yeni Bir Politika Gereksinimi-3', Yeni Kıbrıs, Cilt 5, No 7, 1988, s.19-24.
......................................ingiliz Yönetiminde Kıbrıs Son İki Yıl (1958-1960) ENOSİS Çemberinden Kıbrıs Cumhuriyeti'ne - 3, (Ankara: Kıbrıs Araştırma ve Yayın Merkezi Yayınları, 2000.)
Gobbi, Hugo J, Contemporary Cyprus, (Tel Aviv: Editorial Aurora, 1999.)
Göğer, Erdoğan, Hukuk Başlangıcı Dersleri, (Ankara: Şenyuva Matbaacılık, 1971.)
Göktuğ, Güner, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni Hazırlayan Siyasal Nedenler, (İstanbul: 1990.)
Gönlübol, Mehmet, Uluslararası Politika ilkeler - Kavramlar - Kurumlar, 4. Baskı, (Ankara: Attila Kitabevi, 1993.)
Greek Cypriot Anti-Federation Statements, Ministry of Foreign Affairs and Defence Turkish Republic of Northern Cyprus, September 1998.
Gürel, Şükrü S., Tarihsel Boyut İçinde Türk-Yunan İlişkileri (1821-1993), (Ankara: Ümit Yayıncılık, 1993.)
'Güvenlik Konseyi Gali Raporu'nu Ele Alıyor', Kıbrıs Gazetesi, 10 Nisan 1992, s. 8.
Herman, Valentine and Françoise Mendel, Inter-Parliamentary Union-Parliaments of The World, (London, Macmillan, 1976.)
Ismail, Sabahattin, 150 Sorunda Kıbrıs Sorunu, (İstanbul: Kastaş Yayınları, 1998a.)
................................. Kıbrıs Üzerine Bildiriler, Kıbrıs Araştırma ve Yayın Merkezi (Lefkoşa: (CYREP) Yayınları, 1998b.)
İşte Belge', Kıbrıs Gazetesi, 13 Kasım 2002, No: 883, s. 11.
Keesing's Con temporary Archives, New York, 1960.
Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası, (Lefkoşa: Kıbrıs Hükümeti Matbaası, 1960.)
Kıbrıs Sorunu, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, (Ankara: Sevinç Matbaaları, 1975.)
, Kıbrıs Sorunu:Gelişmeler ve Görüşmeler, SİSAV Dışişleri ve Savunma Araştırma Grubu,(İstanbul: SİSAV Yayınları, 1990.)
Kıbrıs'in Dünü-Bugünü-Yarını, (İstanbul: Harp Akademileri Komutanlığı Yayınları, 1995.) •KKTC'de Nasıl Bir Çözüm', Hürriyet Gazetesi, 8 Aralık 1992, No: 63328, s. 22.
KKTC Başbakanlık Enformasyon Müdürlüğü Arşivi, "Güvenlik Konseyi Gali Raporu'nu Ele Alıyor', Dosya: Gali Raporu, Tarih: 10 Nisan 1992.
KKTC Cumhurbaşkanı Arşivi, '1990 Yılında Sunulan 27 Sayfalık Türk Önerileri', Dosya: Türk Önerileri, Tarih: 1990.
KKTC Cumhurbaşkanı Arşivi, 'Olası Bir Federal Çözümün Ekonomik Yönleri ve Etkileri', Kıbrıs Türk Tanıtma Vakfı, Dosya: Atatürk Kültür Merkezi Toplantıları, Tarih: 18 Eylül 1991.
KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, 'Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın New York Zirvesinde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Perez De Cuellar'a Verdiği Belge', Dosya: Türk Önerileri, Tarih: 1981.
KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Viyana Çalışma Noktaları', Dosya-. Viyana Çalışma Noktaları, Tarih: Ağustos 1984.
KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Dosya: Görüşme Tutanağı, Tarih: 19 Mart 1998.
KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Rum Basın Özetleri, 14 Eylül 1992, s. 1.
KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Rum Liderlerinin Demeçleri Klerides - 2 (1978-1993), Dosya: Rum Liderlerinin Demeçleri, Tarih: 1994.
KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanlığı Arşivi, Set of Ideas on an Overall Framework Agreement on Cyprus (İ992), Dosya-. Fikirler Dizisi, Tarih: 1992.
KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanlığı Arşivi, "Birleşmiş Milletler Çözüm Plânının Tam Metnini Açıklıyoruz', Dosya-. Gali Önerileri, Tarih: 1992.
KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanlığı Arşivi, "Entegre Bütünün Bir Parçası Olarak Federal Yürütme Konusundaki Kıbrıs Türk Yaklaşımı - 9 Ocak 1989', Dosya-. Türk Önerileri, Tarih: 9 Ocak 1989.
KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanlığı Arşivi, 'Kıbrıs Rum Tarafının Kıbrıs Sorununun Çözümü ve Federal Cumhuriyetin Kurulmasına İlişkin Genel Mahiyetteki Önerileri - 30 Ocak 1989', Dosya-. Rum Önerileri, Tarih: 30 Ocak 1989.
KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanlığı Arşivi, BM Güvenlik Konseyi'nin 11 Ekim 1991 Tarih ve 716/1991 Sayılı Karar, Dosya-, BM Kararları, Tarih: 1991.
'Klerides ve Siyasal Eşitlik', Agon Gazetesi, 21 Temmuz 1991, No: 258, s. 3.
'Ledsky Karşılıklı Tavizler Öneriyor', Fileleftfıeros Gazetesi, 14 Eylül 1992, No: 6554, s. 1.
Loewenburg, Gerhad and Samuel Patterson, Comparing Legislatures, (Boston: Little Brown Press, 1979.)
Mavratsas, Caesar V., "Kıbrıs Rum Kimliği ve Kıbrıs Sorunu Hakkındaki İhtilaflar', Kıbrıs'ın Turuncusu, Ed. Mehmet Hasgüler ve Ümit İnatçı, (İstanbul: Anka Yayınları, 2003.)
Mayes, Stanley, Makarios-. A Bibliography, (London: Macmillan Press, 1981.)
Mezay, Michael, Comparative Legislatures, (Durham: Duke University Press, 1980.)
Moran, Michael, Sovereignty Divided Essays on The International Dimensions of The Cyprus Problem, (Nicosia: CYREP, 1998.)
Necatigil, Zaim M., Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde Anayasa ve Yönetim Hukuku, (İstanbul: Rüstem Kitapevi Hukuk Yayınları, 1988.)
...................................... The Cyprus Question and The Turkish Position in International Law, Revised 2. Edition, Biddies Ltd Guildford and King's Lynn, (London: Oxford University Press, 1998.)
Oberling, Pierre, The Road to Bellapais-. The Turkish Cypriot Exodus to Northern Cyprus, (New York: Columbia University Press, 1982.)
Padelford, Norman J. and George A. Lincoln, The Dynamics of International Politics, (New York: 1962)
Papadakis, Yiannis, '1960'tan Sonra Lefkoşa: Bir Nehir, Bir Köprü ve Bir Ölü Bölge', Kıbrıs'ın Turuncusu, Ed. Mehmet Hasgüler.ve Ümit İnatçı, (İstanbul: Anka Yayınları, 2003), s. 187-217.
Pazarcı, Hüseyin, Doğu Ege Malarının Askerden Arındırılması Statüsü, 2. Baskı, (Ankara: Turhan Kitapevi, 1992.)
Peristianis, Nicos, 'Left-Right, Hellencentrism-Cyprocentrism: Pendulum of Collective Identifications After 1974', In Nicos Peristianis and George Tsangaras, Anatomy of A Metamorphosis, Cyprus After 1974-Soceity, Economy, Politics, Culture, (Nicosia: Intercollege Pres, 1995).
Plümer, Fazıl, Anılar - Toplum Hizmetinde Bir Ömür, Der. Ahmet C. Gazioğlu, (İstanbul: CYREP Yayınları, 2001.)
Powell, Jr. G. Bingham, Contemporary Democracies: Participation, Stability and Violence, (USA: Harvard University Press, 1982.)
Purcell, Hugo. D., Cyprus, (New York: Praeger Press, 1968.)
Referandum Öncesi Arama ve Değerlendirme Konferansı Final Raporu, Kıbrıs Forumu, Mağosa, 2004.
Rousseau, Jean Jacques, Toplumsal Sözleşme, Ter. Alpagut Erenuluğ, 3. Baskı, (Ankara: 1999.)
Stamatakis, Nicos, 'History and Nationalism: The Cultural Reconstruction of Modern Greek Cypriots Identity', The Cyprus Review, Vol. 3, No. 1, 1991.
Soysal, Mümtaz, Dış, Politik ve Parlamento, (Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 1964.)
'Speech Made by Dr. Küçük, While He Was Assistant to President, to Foreign Press Members on 28 December 1963', Kıbrıs Mektubu, II (1989) 3.
Tümerkan, Mete, 'Kıbrıs'ın AB Üyeliği Sürecinde Türkiye Göz Ardı Edilemez',
Kıbrıs Mektubu, Cilt: 15 (Şubat - Mart 2002) No:2, s. 12.
Türk Ajansı Kıbrıs [TAK] Arşivi,Rum Basın Bülteni, 20 Eylül 1992.
Türk Ajansı Kıbrıs (TAK) Arşivi, Rum Basın Bülteni, 26 Mayıs 1992.
Türk Ajansı Kıbrıs [TAK] Arşivi, Rum Basın Bülteni, 4 Mayıs 1992.
Türk Ajansı Kıbrıs (TAK] Arşivi, Rum Basını Özetleri, 21 Temmuz 1991.
Türk Ajansı Kıbrıs [TAK) Arşivi, Rum Basını Özetleri, Selides Dergisi, 27 Ağustos 1992.
'Türkler, Dışişlerini Neden İstiyorlar?', Filelefthews Gazetesi, 22 Haziran 1991, No: 7441.
United Nations Security Council Resolutions on Cyprus 716 (1991) - 11 October 1991.
Uslu, Nasuh, 'Kıbrıs Sorunu ve ABD', Avrupa Birliği Kıskacında Kıbrıs Meselesi - Bugün ve Yarın, Editörler: İrfan Kaya ÜLGER ve Ertan EFEGİL, (Ankara: HD Yayıncılık ve Matbaacılık, 2001.)
Varoluş Yolumuz, 2. Baskı, (Lefkoşa: CTP Yayınları, 2001.)
Why Independence - Our Republic is The Symbol of Our Sovereignty, Public Relations Department of The Ministry of Ministry of Foreign Affairs and Defence, Nicosia, 1997.
Yolak, Seyit, 1571'den Günümüze Kıbrıs Türk Yönetimle'ri, (Lefkoşa: KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları, 1989.)