BATI TRAKYA MÜSLÜMAN TÜRK AZINLIĞI: DÜNÜN SORUNLARI, BUGÜNÜN GELİŞMELERİ

Batı Trakya bölgesinde yaşayan Müslüman Türk azınlığ ının sorunları Türk-Yunan ilişkileri açısından geçmişten g ünümüze çeşitli gerilimlere sebep olmuştur. Türk ve Yunan taraf larının o bölgede yaşayan azın- lıkların haklarıyla ilg ili geçerli saydıkları antlaşmalar f arklıdır. Yunan taraf ı 1923 Lozan Antlaşması’nı azınlık hakları konusunda geçerli sa- yarken, Türk taraf ı daha önce yap ılmış olan 1920 Yunan Sevri ve 1913 Antlaşması’na bağlı III No’lu p rotokolün azınlıklar konusunda geçerli- liğ ini koruduğ unu iddia etmektedir. 2000’li yıllarda Türkiye, bölgeyle ilg ili daha aktif bir dış p olitika çizg isi izlemeye başlamıştır. 2015 Yu- nanistan Genel Seçimi sonuçları da bölgede yaşayan Müslüman Türk azınlık açısından olumlu karşılanmıştır. Bununla beraber eğ itim ala- nıyla birlikte toplumsal, siyasal ve ekonomik alanlarda kronikleşmiş birçok sorun bölgede hâlâ çözüm beklemektedir.

WESTERN THRACE’S TURKISH MUSLIM MINORI TY: YESTERDAY’S PROBLEMS, TODAY’S DE VELOPMEN TS

The p roblems of the Turkish Muslim minority in Western Thrace have led Turkish-Greek relations through a variety of tumultuous rup tures in the past. Today both countries still recognize diff erent treaties stip ulat- ing the rights of minorities living in the reg ion. While the Greek side cur- rently p oints to the articles of the 1923 Treaty of Lausanne on minority rights, the Turkish side, on the other hand, contends that the articles of the 1920 Treaty of Sevres and article no. 3 of the 1913 Ag reement remain valid. Such a dynamic has been inf luenced by Turkey’s develop ment of a more active f oreign p olicy towards the reg ion in the 2000s. This con- text also saw the 2015 General Election results in Greece welcomed by the Turkish Muslim minority living in Western Thrace. Nevertheless, educational, social, p olitical and economic p roblems are still awaiting resolutions in the reg ion.

___

  • Akgönül, Samim, Une Communauté, Deux Etats – La Minorité Turco-Musulmane de Thrace Occidentale, (İstanbul: Editions ISIS, 1999). Akgönül, Samim, Vers une Nouvelle Donne dans les Relations Gréco-Turques?, (İstan- bul: Institut Français d’Etudes Anatoliennes Georges du Mezil, 2001). Alternatif Politika “Azınlık Özel sayısı”, Cilt: 7, Sayı: 2, Haziran 2015, _____http://alternatif- politika.com/page/index.php?option=com_content&view=article&id=71&Itemid =41&lang=tr>, (Erişim Tarihi: 6 Ağustos 2015). “Azınlıklara İlişkin Sorunlar”, Türk-Yunan İlişkileri, _____http://www.turkishgreek.org/in- dex.php?option=com_content&view=article&id=50:azinliklara-lkn-sorunlar&cati d=36:azinliklar&Itemid=57#_ftn9>, (Erişim Tarihi: 13 Temmuz 2015). A Helsinki Watch Rep ort, Destroying Ethnic Identity – The Turks of Greece, New York, 1990. “ABTTF Anadilde Eğitim ve Çift Dilli Azınlık Anaokulları için Avrupa Parlamentosu’nda”, Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu, 14 Mart 2013, _____https:// abttf.org/html/index.php?link=detay&id=4750&grup=4&l=tr&arsiv=mugyfjntttt oc> (Erişim Tarihi: 13 Temmuz 2015). “Bakanlık 12 azınlık okulunun kapatılmasını kararlaştırdı”, Millet gazetesi, 1 Mart 2013, _____http://www.milletgazetesi.gr/view.php?nid=1468>, (Erişim Tarihi: 13 Temmuz 2015). Bal, İdris, 21. Yüzyıl Eşiğ inde Türk Dış Politikası, (İstanbul: Alfa Yayınları, 2001). “Batı Trakya Türkleri’nin Haklarını Düzenleyen Anlaşma, Sözleşme ve Belgeler”, Akademik Tarih, _____http://www.akademiktarih.com/yeni-eklenenler-makaleler- 128/193-batakya-terinin-haklardleyen-anlasve-belgeler.html>, (Erişim Tarihi: 10 Temmuz 2015). “Batı Trakya’daki Azınlık Vakıfları”, Azınlık Vakıfl arı, _____http://www.istanbulermeniva- kiflari.org/tr/azinlik-vakiflari/bati-trakyadaki-azinlik-vakiflari/7#3647>, (Erişim Tarihi: 16 Temmuz 2015). “Batı Trakya’nın Fethi”, _____http://unturen.tr.gg/Batitrakyanin-Fethi.htm>, (Erişim Tarihi: 4 Temmuz 2015). Batıbey, Kemal Şevket, Batı Trakya Türk Devleti 1919-1920, (İstanbul: Boğaziçi Yayın- ları, 1979). Bıyıklıoğlu, Tevfik, Trakya’da Milli Mücadele 1. ve 2. Cilt, (Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1956). Canatan, Kadir, Avrupa’da Müslüman Azınlıklar, (İstanbul: İnsan Yayınları, 1995). Cin, Turgay, “Türkiye ile Yunanistan’daki Azınlık Vakıflarının Hukuki Düzenlemele- rinin Karşılaştırılması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Derg isi, Cilt: 9, Özel Sayı, 2007. Çelik, Recep, “Batı Trakya Türklerinin Müftülük Sorunu ve Mehmet Emin AĞA”, Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı: 188, Ekim 2010. Dalègre, Joelle, La Thrace Grecque-Pop ulations et Territoire, (Paris: L’Harmattan, 1997). “Yunan Meclisi’nde 3 Türk”, DW, 26 Ocak 2015, _____http://www.dw.com/tr/yunan- meclisinde-%C3%BC%C3%A7-t%C3%BCrk/a-18215168>, (Erişim Tarihi: 20 Tem- muz 2015). “Etnik Kimlik Sorunu”, Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneğ i, _____http://www.bttdd. org.tr/sorunlarimiz/etnik-kimlik-sorunu.html>, (Erişim Tarihi: 13 Temmuz 2015). Gönlübol, Mehmet, Olaylarla Türk Dış Politikası Cilt:1, (Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 1982). Hatipoğlu, Murat, Yunanistan’da Etnik Gruplar ve Azınlıklar, (Ankara: SAEMK, 1999). “Hukuki Statüsü”, Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu, _____https://www.abttf.org/ html/index.php?link=detay&id=16&arsiv=1&typ=2>, (Erişim Tarihi: 10 Temmuz 2015). “Kurumlarımızın Kontrol Sorunu”, Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneğ i, _____http:// www.bttdd.org.tr/sorunlarimiz/kurumlarimizin-kontrolu-sorunu.html>, (Erişim Tarihi: 13 Temmuz 2015). Lory, Bernard, L’Europ e Balkanique de 1945 à Nos Jours, (Paris: Ellipses, 1996). Moustakis, Fotios, The Greek-Turkish Relationship and NATO, (Londra: Frank Cass, 2003). “Müftülükler Sorunu”, Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneğ i, _____http://www.bttdd. org.tr/sorunlarimiz/muftulukler-sorunu.html>, (Erişim Tarihi: 16 Temmuz 2015). Oran, Baskın, Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu, (Ankara: Bilgi Yayınevi, 1991). Oran, Baskın, Türk Dış Politikası-Kurtuluş Savaşından Bug üne Olaylar, Belgeler, Yo- rumlar Cilt 1-2, (İstanbul: İletişim Yayınları, 2001). Öksüz, Hikmet, Batı Trakya Türkleri, (Çorum: KaraM yayınları, 2006). Perin, Celal, Batı Trakya’nın Bitmeyen Çilesi, (İstanbul: Arma Yayınları, 2000). Sander, Oral, Siyasi Tarih 1918-1994, (Ankara: İmge Kitabevi, 2005). “Syriza: Türk azınlık yıllarca komünist diye korktu, şimdi de destekliyor”, BBC Türkçe, (27 Ocak 2015), _____http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/01/150127_yunanis- tan_turkler>, (Erişim Tarihi: 20 Temmuz 2015). “Tarihimiz”, Batı Trakya Haber Ajansı, _____http://www.batitrakya.org/bati-trakya/bati- trakya-turk-cumhuriyeti/tarihimiz.html>, (Erişim Tarihi: 4 Temmuz 2015). “Türkiye-Yunanistan İlişkilerinde SYRIZA-ANEL dönemi”, Batı Trakya Haber Ajansı, _____http://www.batitrakya.org/yazar/gozde-kilic-yasin/turkiye-yunanistan-iliskile- rinde-syriza-anel-donemi.html>, (Erişim Tarihi: 20 Temmuz 2015). “Yunan Sevr’i 10 Ağustos 1920”, Batı Trakya Haber Ajansı, _____http://www.batitrakya. org/bati-trakya/hukuki-statu/yunan-sevri-10-agustos-1920.html>, (Erişim Tarihi: 10 Temmuz 2015). “Yunanistan’daki Seçimleri Kazanan SYRIZA, Koalisyon için ANEL’le Anlaştı”, Hür- riyet Dünya, 26 Ocak 2015, _____http://www.hurriyet.com.tr/dunya/28049053.asp>, (Erişim Tarihi: 13 Temmuz 2015). “Yunanistan’daki Türk Varlığı”, TC Dışişleri Bakanlığ ı, _____http://www.mfa.gov.tr/bati- trakya-turk-azinligi.tr.mfa>, (Erişim Tarihi: 13 Temmuz 2015). Western Thrace Map, _____http://mapcarta.com/Western_Thrace>, (Erişim Tarihi: 4 Tem- muz 2015). “1830 Londra Protokolü”, Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu, _____https://www.abttf. org/html/index.php?link=detay&id=50&arsiv=1&typ=1>, (Erişim Tarihi: 4 Tem- muz 2015). “1913 Atina Antlaşması ve III No’lu Protokol”, Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu,_____https://www.abttf.org/html/index.php?link=detay&id=52&arsiv=1 &typ=1>, (Erişim Tarihi: 4 Temmuz 2015). “25 yıllık müftü sorunu bitiyor”, Batı Trakya Haber Ajansı, _____http://www.batitrakya. org/kose-yazilari/stelyo-berberakis/25-yillik-muftu-sorunu-bitiyor.html>, (Erişim Tarihi: 16 Temmuz 2015).