Murat Bürkan SERBEST, Naira IRISKELDİEVA

BELARUS SOVYET CUMHURİYETİ İÇ SİYASETİ VE BELARUS’UN BAĞIMSIZLIĞI SÜRECİ

Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği’nin kurucu devletlerinden biridir. Belarus, kurucu komünist liderler tarafından Sovyetler Birliği ve Polonya arasında bir tampon bölge olarak düşünülmekteydi. Bununla birlikte Belarus kimliği, ulusal kimlikten ziyade kültürel bir kimlik olarak gelişmiştir. Sovyetler Birliği döneminde de Belarus kimliği değişim göstermiştir. Kuruluş dönemlerinde Sovyet merkezi iktidarı, Belarus ulusal kimliğinin oluşturulup güçlenmesini amaçlayan politikaları hayata geçirmiştir. Fakat 1930’dan sonra merkezi iktidar “Halkların Dostluğu” politikası çerçevesinde Belarus kimliğini, sosyalist yönü ağır basan ve Rus kimliğine yakın biçimde takdim etmeye başlamıştır. Zaman içerisinde Rus yönelimli bir Sovyet Belarus kimliği ortaya çıkmıştır. Buna karşın, 1980’lere gelindiğinde ülkede ulusçu muhalif hareketler ortaya çıkarak ülkenin iç politikasını etkilemeye başlamıştır. Çalışmada, Belarus ulusal kimliğinin farklı dönemlerdeki gelişimi ve dönüşümü, Sovyetler Birliği’nin çöküş döneminde ortaya çıkan muhalefetin ulusçu yaklaşımları ve Belarus iç politikasına etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sovyetler Birliği, Belarus Ulusal Kimliği, Belarus İç Politikası, Muhalif Hareketler, Belarus Halk Cephesi

PDF

___

Bağımsız Devletler Topluluğu Kuruluş Antlaşması. (1991). https://doc.histrf.ru/20/soglashenie-o-sozdanii-sodruzhestva-nezavisimykh-gosudarstv/, Erişim tarihi: 4.04.2022
Bekus, Nelly. (2010). Struggle Over Identity. The Officialand the Alternative “Belarussianness”. Budapest: Central EuropeanUniversityPress.
Bolşaya Rossiyskaya Entsiklopediya. Narodnıy Komissariat Vnutrennih Del. https://bigenc.ru/military_science/text/2249863, Erişim tarihi: 21.03.2022.
Draçev, Viktor. Shushkevich Stanislav Stanislavovich. TASS. https://tass.ru/encyclopedia/person/shushkevich-stanislav-stanislavovich, Erişim tarihi: 20.01.2022.
Eggert, Konstantin. (2021, 7 Aralık). Kommentarii: Belovejskaya Godovşina I Predçuvstviye Novoy Voynı. Deutsche Welle. https://www.dw.com/ru/kommentarij-belovezhskaja-godovshhina-i-predchuvstvie-novoj-vojny/a-60038559, Erişim tarihi: 25.03.2022.
Feduta, Aleksandr, Oleg Bogutskiy ve Viktor Martinoviç. (2003). Politiçeskiye Partii Belarusi-Neobhodimaya Çast’ Grajdanskogo Obşestva. Minsk: Friedrich Ebert Foundation.
Kartaslov.ru. Znaçeniye Slova “Martirolog”. https://kartaslov.ru/значение-слова/мартиролог, Erişim tarihi: 15.11.2021.
Kerem, Sonat. (2020, 26 Nisan). Çernobil Nükleer Felaketi: 35 Yıl Önce Neler Yaşandı, Riskler Sürüyor mu? BBC. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52426424, Erişim tarihi: 26.02. 2022.
Konstantinov, Gennadiy. (2009, 7 Eylül).BNF: İstoriya Pobed I Porajeniy.DeutscheWelle. https://www.dw.com/ru/бнф-история-побед-и-поражений/a-4645239, Erişim tarihi: 16.11.2021.
Kuznetsov, İgor. (2008, 21 Haziran). Kuropatskoye Delo: 20 Let Spustya. Tut. By. http://web.archive.org/web/20180802223654/https://news.tut.by/society/111490.html?crnd=62785, Erişim tarihi: 16.11.2021.
Leshchenko, Natalia. (2006). The National Foundations of Postcommunist Transitions. Doktora Tezi, London School of Economics and Political Science London.
Marples, David R. (2012). Belarus: A Denationalized Nation. New York: Routledge.
Natsionalnaya Entsiklopediçeskaya Slujba Rossii. Litvinstvo. https://politike.ru/termin/litvinstvo.html, Erişim tarihi: 21.03.2022.
Partiya BNF. (2010, 6 Ocak). Gistoriya Partıi BNF. https://web.archive.org/web/20111011123720/http://narodny.org/bnf/partyja/historyja.shtml, Erişim tarihi: 17.11.2021.
Radov, Nikolay. (2016, 6 Mayıs). Kak Konstruirovalas Belorusskaya İdentiçnost. Regnum. https://regnum.ru/news/polit/2129031.html, Erişim tarihi: 16.11.2021.
Ratkeviç, Marina. (2018). Natsionalno-yazıkovaya Politika v BSSR (1920-ye-naçalo 1930-h gg.) Vliyaniyena Status Polskogo Yazıka, İnstitut Pograniçnoy Slujbı Respubliki Belarus,63(3), 338-347.
Silitski, Vitali ve Jan Zaprudnik. (2010). The A to Z of Belarus. Maryland: The Scarecrow Press, Inc.
Slovariki. Dzyadı. http://slovariki.org/enciklopedia-mifologii/1890, Erişim tarihi: 14.12.2021.
Vslovarike. Adradjenne-çtooznaçayet? Opredeleniye, znaçeniye, primerıupotrbeleniya. https://vslovarike.ru/значение-слова/адраджэнне, Erişim tarihi: 13.12.2021.
Vakar, Nicholas. (1956). Belorussia: TheMaking of a Nation: A Case Study, Cambridge: Harvard University Press.
Way, Lucan Ahmad. (2020). Belarus Uprising: How a Dictator Became Vulnerable, Journal of Democracy,31(4), 17-27.
Yurçak, Denis. (2017). Referendum 17 Marta 1991 Goda v SSSR v Usloviyah Protivostoyaniya Tsentra i Respublik, Aktualnıye Problemı Mejdunarodnıh Otnoşeniy i Globalnogo Razvitiya,5, 135-153.
Zenkoviç, Nikolay. (2002). Samıye Zakrıtıye Lyudi. Ot Lenina do Gorbaçova: Entsiklopediya Biografiy, Moskova: Olma Press.