566 NUMARALI ŞER’İYYE SİCİL DEFTERİNE GÖRE KARAFERYE KAZASI’NIN İDARİ, SOSYAL VE EKONOMİK YAPISI (H.1196-1197/M.1782-1783
Karaferye (Béroia/Véria) kazasının sosyal, ekonomik ve idari hayatına ışık tutan 566 Numaralı Karaferye kazası şer’iyye sicili, 1782-1783 (1196-1197) yıllarını kapsamaktadır. Vergiler ve vergilerin toplanmasında meydana gelen aksaklıklar, sicilin önemli bir kısımını oluşturmaktadır. 96 hükümden oluşan şer’iyye sicilinde şehir hayatına ayna tutan başlıca konular şunlardır; vergiler, tayinler, miras kayıtları, vakfiye kayıtları, zahire, et ve kalyoncu ihtiyaçları, borç-alacak meseleleri, arazi mülkiyeti, eşkiyalık, darp etme, hırsızlık ve gasp. Sicil, bize aynı zamanda yargıç, ve yerel yönetici olarak görev yapan kadının Osmanlı şehir hayatındaki kilit konumunu da göstermektedir.
___
- 566 Numaralı Karaferye Şer’iyye Sicil Defteri (K.Ş.S.)
- Akkuş, Y. (2017). Osmanli Maliyesi Literatüründe İhmal Edilmiş Bir Tartişma: Tevzi ‘Defterlerinden Vergi-i Mahsûsa’ya Geçiş. Tarih Dergisi, (65), 29-61.
- Baran, B.ve Gördegir, E. (2019). XIX. Asrın İlk Yarısında Menteşe Yöresinde Gayrimüslim Nüfus Hakkında Bir Değerlendirme, Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 2(11): 826-843.
- Barkan, O. L. (1966). Edirne Askerî Kassamı'na Âit Tereke Defterleri:(1545-1659). Türk Tarih Kurumu Basimevi, Ankara.
- Berki, A. H. (1965). Vakfa Dair Yazılan Eserlerle Vakfiye ve Benzeri Eserlerde Geçen Istılah ve Tâbirler, Ankara.
- Biçici, M. (2014). 569 No’lu Şer’iyye Siciline Göre Afyonkarahisar Şehrinin Siyasi, Sosyal
ve Ekonomik Durumu, Asia Minor Studies Dergisi (4).
- Çatal, H. (2012). Karaferye Kazası Hicri 1201-1202(Miladi 1781-1788)) Tarihli Şer’iyye Sicili (Transkripsiyon ve İnceleme), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler, İzmir
- Çelik, S. (2020). 566 Numaralı (H.1196-1197/M.1782-1783) Karaferye Kazası Şer’iyye Sicili Transkripsiyon ve Değerlendirmesi. Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Batman.
- Duman, A. (2007). Kadı Defterleri (Şer'iyye Sicilleri) Mahiyetleri Muhtevaları ve İslam Hukuku Açısından İncelenmeleri'nin Önemi. Ekev Akademi Dergisi, 33.
- Erken, İ. (2018). Şer’iyye Sicillerinin Şehir Tarihi ve İdari Taksimat Çalışmalarında Kullanılması: Berat Kazası Örneği (1840-1913). Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 61.
- Gara, E. ve Kiel, M. (2001). “Karaferye”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 24.
- Günay, V. (2016). Karaferye Kazası Kadı Sicilleri. Cihannüma: Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 2(2).
- İnalcık, H. (2000). Osmanlı’da Devlet, Hukuk ve Adalet. Eren Yayıncılık, İstanbul.
- Kazıcı, Z. (1986). Osmanlılarda Örfi Vergiler ve Bu Vergilerin Kaynağı Olan Örfi Hukuk, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (4), syf.292-302
- Örenç, A. F. (2016). “Kalyoncu”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. Ek-2.
- Özcan, A. (1992). “Bölük”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.6.
- Özcan, N. (2003). “Mehter”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.28.
- Özkaya, Y. (2006). “Mütesellim”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.32.
- Teber, Ö. F. (2000). Osmanlı Devleti Adlî Yapısından Bir Kesit: Şer’iye Sicilleri, Erdem, 35.
- Uğur, Y. (2013). “Şer’iyye sicilleri”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 39.
- Yediyıldız, B. (1992). “Vakıf”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 42.