Sena YILDIRIM, Büşra KARAKAYA KIRMIZI, Feyyaz ZEREN

TÜRKİYE’DE KONUT FİYATLARINI BELİRLEYEN MAKROEKONOMİK GÖSTERGELERİN ANALİZİ / Analysis of Macroeconomic Indicators Determining Housing Prices in Turkey

Bu çalışmada 2008 Mortgage konut krizi sonrası 2010-2019 yılları arasında Türkiye’de konut fiyatlarını belirleyen makroekonomik göstergelerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada Döviz Kuru, Faiz Oranı, Para Arzı, Ekonomik Büyüme ve Tüketici Fiyat Endeksi gibi makroekonomik göstergeler açıklayıcı değişkenler olarak kullanılarak konut fiyatlarını belirleme hususundaki etkileri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Konut piyasası ile seçili makroekonomik göstergeler arasındaki uzun dönemli ilişkinin incelenmesinde birim kök testi sonuçları dikkate alınarak Maki Eşbütünleşme Testi (2012) veya ARDL Sınır Testi kullanılmıştır. Ayrıca değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisinin belirlenmesinde Hacker ve Hatemi-J (2008) tarafından geliştirilen Bootstrap Toda-Yamamato nedensellik testi kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçları konut fiyatları ile tüm makroekonomik göstergeler arasında uzun dönemli bir eşbütünleşme ilişkisinin olduğunu göstermektedir. Ayrıca çalışmanın sonucunda, konut fiyat endeksi ile faiz oranları ekonomik büyüme, tüketici fiyat endeksi ve para arzı arasında çift yönlü, konut fiyatlarından döviz kurlarına doğru ise tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular konut sektöründe yer alan yatırımcılara önemli bilgiler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Konut Fiyat Endeksi, Makroekonomik Göstergeler, Eşbütünleşme, Nedensellik

ANALYSIS OF MACROECONOMIC INDICATORS DETERMINING HOUSING PRICES IN TURKEY / Türkiye’de Konut Fiyatlarını Belirleyen Makroekonomik Göstergelerin Analizi

In this study, after 2008 the Mortgage housing crisis in the years 2010-2019 aimed to examine the macroeconomic indicators that determine the price of housing in Turkey. By using macroeconomic indicators such as Exchange Rate, Interest Rate, Money Supply, Economic Growth and Consumer Price Index as explanatory variables, the effects of determining housing prices were tried to be revealed. Maki Cointegration Test (2012) or ARDL Boundary Test was used to examine the long-term relationship between the housing market and selected macroeconomic indicators, taking into account the unit root test results. In addition to Bootstrap Toda-Yamamato causality test developed by Hacker and Hatemi-J (2008) was used to determine the causality relationship between the variables. The results of the study show that there is a long-term cointegration relationship between housing prices and all macroeconomic indicators. Moreover, the existence of a two-way causality relationship between the housing price index and interest rates economic growth, consumer price index and money supply, and one-way causality from the housing prices to the exchange rates were determined. The findings obtained provide valuable information to investors in the housing sector.

Keywords:

House Price Index, Macroeconomic Indicators, Cointegration, Causality,

PDF

___

Albeni, M. ve Demir Y., (2005). Makroekonomik Göstergelerin Mali Sektör Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi (İMKB Uygulamalı). Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 14.
Badurlar, İ. (2008). Türkiye’de Konut Fiyatları ile Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 223-238.
Carrion-i-Silvestre, J.L., Kim, D. ve Perron, P. (2009). GLS-Based Unit Root Tests with Multiple Structural Breaks Under Both the Null and the Alternative Hypotheses. Econometric Theory, 25, 1754-1792.
Çankaya, S. (2013). Konut Fiyatları ve Makroekonomik faktörler Arası İlişkiye Global Bakış. Maliye Finans Yazıları, 27(100), 143-154.
Dilber, İ ve Sertkaya, Y (2016). 2008 Finansal Krizi Sonrası Türkiye’de Konut Fiyatlarının Belirleyicilerine Yönelik Analiz Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1).
Gebeşoğlu, P. F. (2019). Housing Price Index Dynamics in Turkey, Special Issue on Applied Economics and Finance. Journal of Yaşar University, 14 (Special Issue), 100-107.
Göçer İ., Mercan M., Peker O. (2013). Kredi Hacmi Artışının Cari Açığa Etkisi: Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Analizi. Ekonometri ve İstatistik, 18, 1-17.
Gregory, A.W. ve Hansen, B.E. (1996). Residual-Based Tests for Cointegration in Models with Regime Shifts. Journal of Econometrics, 70 (1), 99–126.
Hacker, R.S. ve Hatemi-J, A. (2010). A Bootstrap Test for Causality with Endogenous Lag Length Choice- theory and application in finance. Working Paper Series in Economics and Institutions of Innovation 223, Royal Institute of Technology, CESIS- Centre of Excellence for Science and Innovation Studies.
Hatemi-J., A. (2008). Tests for Cointegration with Two Unknown Regime Shifts with An Application to Financial Market Integration. Empirical Economics, 35 (3), 497-505.
Karakurt B., Şentürk S.H., Şahingöz B. (2018). Türkiye’de Savunma Harcamalarının Enflasyon Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmalı Eş Bütünleşme Analizi. Maliye Dergisi, 175, 154-170.
Lebe, F., & Akbaş, Y. (2014). Türkiye’nin Konut Talebinin Analizi: 1970-2011. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), 57-83.
Maki, D. (2012). Tests for Cointegration Allowing for an Unknown Number of Breaks. Economic Modelling, 29(5), 2011-2015.
Özorhon, B. (2016). Döviz Kurlarının Konut Satış Fiyat ve GYO Endeks Getiri Oranlarına Etkisi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(22), 249-266.
Özcan, G.ve Tormuş, N. (2018). Konut Fiyat Endeksi ve Döviz Kuru İlişkisi: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Çalışma. 5th International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), 26-29, Niğde, Türkiye.
Öztürk, N. ve Fitöz, E. (2009). Türkiye’de Konut Piyasasının Belirleyicileri: Ampirik Bir Uygulama. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (10), 21–46.
Perron, P. (1989). The Great Crash, The Oil Price Shock, and The Unit Root Hypothesis. Econometrica, 57(2), 1361-1401.
Pesaran, H., & Shin Y. (1995). An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis. S. Strom, A. Holly ve A. Diamond (Eds.), Centennial Volume of Ranger Frisch, Cambridge University Press.
Pesaran, Hashem M. Shin, Yongcheol and R. Smith. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships.’ Journal of Applied Econometrics, 16: 289-326.
TCMB. Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS). Erişim adresi: http:// www.evds2.tcmb.gov.tr/ cbt.html Toda, Hiro Y. and Taku Yamamoto (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes, Journal of Econometrics, 66 (1-2), 225–250.
Uçal, Meltem S ve Gıyas Gökkent. (2009). Macroeconomic factors affecting real estate markets in Turkey: A VAR Analysis Approach. Briefing Notes in Economics, 80.
Yıldırım, M. O. (2017). Türkiye Ekonomisinde Konut Piyasası Dinamiklerinin Analizi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Denizli.
Zeren, A. Ö., Konuk, F., Zeren, F. (2015). Ülke Borsaları Arasında Portföy Çeşitlendirmesi: Türkiye ile Beş OECD Ülkesi Arasındaki İlişkinin Analizi. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 1(2), 22-33.