6. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretmen Kılavuz Kitabının Kazanım, Etkinlik, Beceri, Değer ve Değerlendirme Açısından İncelenmesi

Araştırmanın amacı, ilköğretim altıncı sınıf sosyal bilgiler öğretmen kılavuz kitabı öğrenme alanlarındaki kazanım, etkinlik, beceri, değerler ve değerlendirme öğeleri arasındaki uygunluğu incelemektir. Araştırmada nitel veri toplama ve analizi yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Ünitelerin tamamında kazanımlara yönelik olarak ünite sonunda açık uçlu soru, doğru yanlış, boşluk doldurma, çoktan seçmeli sorular, öz değerlendirme gibi değerlendirme yöntemlerine, bazı ünitelerde araştırma, tartışma, gözlem, eşleştirme, proje ve performans görevi yöntemlerine nadir olarak yer verilmiştir. Ünitelerin neredeyse tamamında yazma ve açık uçlu soru, bunun yanı sıra eşleştirme, boşluk doldurmaya dayalı etkinliklere, nadir olarak ta çoktan seçmeli, eşleştirme, harita çizme, resim yapma, haritada gösterme, poster, öz değerlendirme ve 5N1K gibi etkinliklere yer verilmiştir. Sınırlı sayıda ünitelerde kazanımların becerilerle tutarlı olduğu; ancak kazanım etkinlik ve değerlendirme yöntemleri arasındaki uygunluğun yetersiz olduğu görülmüştür. Ünitelerin neredeyse tamamında değer etkinlik ilişkisinin iyi sağlanmadığı ortaya çıkmış, doğrudan kazandırılacak değerlerin etkinliklerde oldukça sınırlı sayıda doğrudan ya da dolaylı olarak ele alındığı, etkinliklerin çoğunluğunun değer ile ilgisiz olduğu anlaşılmıştır. Kılavuz kitaplardaki etkinlik, kazanım, beceri, değerler ve değerlendirme öğeleri gözden geçirilerek oluşturmacı ve otantik değerlendirme yaklaşımlarına dayalı olarak etkili biçimde yapılandırılabilir

An Analysis of 6th Grade Social Studies Teacher’s Book in terms of Attainments, Activities, Skills, Values, and Assessment

The purpose of this study is to analyse the appropriateness among attainments, activities, skills, values and assessment elements in the learning domains in a 6th grade primary school teacher’s book. The study used document analysis, which is one of the qualitative research data collection and analysis methods. For the evaluation of the attainments at the end of the units, assessment methods such as open ended questions, true false questions, fill in the blanks, multiple-choice questions, and self-assessment were included. In some units, methods such as encouraging students for small-scale research, discussion sessions, student observations, matching, project, and performance tasks were rarely included. Almost all the units barely included activities based on controlled and uncontrolled writing tasks and open ended questions, also multiple-choice questions, matchup, drawing map, picture drawing, plot, poster, self-assessment, 5W1H and mini research based on matching and fill in the blanks. Attainments were found to be consistent with the skills in only a limited number of units. In addition, the appropriateness of the attainments, activities, and assessment methods were found to be insufficient. In almost all units, the relationship between values and activities could not be established well. Values to be attained directly were quite limited in the activities in some units or given indirectly, and a substantial amount of activities were not related to values. Activities, attainments, skills, values and assessment aspects in the teacher’s book can be reviewed and effectively constructed based on the constructivist and authentic assessment approaches

PDF

___

Acat, M.B. (2010). Yapılandırmacı yaklaşımın uygulanmasının önündeki engel: öğretmen kılavuz kitaplarına dönük bir eleştiri. Eğitime Bakış, 6(17), 30-34.
Akkocaoğlu, N. (2009). MEB ilköğretim 5. sınıf Türkçe dersi öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitabının yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına uygunluğunun incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Akyol İnç, N. (2009). Fen ve teknoloji dersi veren öğretmenlerin kılavuz kitaptaki yöntem ve tekniklerle ilgili yeterliliklerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon. Ayvacı, H. Ş. ve Er-Nas, S. (2009). Öğretmen kılavuz kitaplarının yapılandırmacı kurama göre öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3 (2) 212-225.
Bağcı, E. (2011). İlköğretim 1., 2. ve 3. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında yer verilen eğitsel oyun etkinliklerinin incelenmesi ve alternatif etkinlik önerileri, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (9) 2, 487- 497.
Bednar, A.K., Cunningham, D., Duffy,T.M.&Perry, J. D. (1992). Theory Into Practice: How do we link?.T.M. Duffy & D.H. Jonassen, (Eds.) Constructivism and the Technology of Instruction: A Conversation (pp:17-34). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Brooks,J.G. & Brooks, M.G. (2001). In search of understanding: The case for constructivist classrooms. New Jersey: Prentice Hall, Inc.
Çelikkaya, T., ve Filoğlu, S., (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin değere ve değer eğitimine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1-16.
Çoban, B., Karakaya, Y. E. ve Coşkuner, Z. (2011). İlköğretimde beden eğitimi dersinde kullanılan öğretmen kılavuz kitaplarının sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi, eJournal of New World Sciences Academy Education Sciences, (6) 1, 860- 870.
Demirci, B. (2009). 2006 ilköğretim müzik dersi 6. sınıf öğretim programı, öğretmen kılavuz kitabı ve öğrenci çalışma kitaplarının uygulamadaki görünümüne yönelik değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Doğanay, A. (2008). Çağdaş sosyal bilgiler anlayışı ışığında yeni sosyal bilgiler programının değerlendirilmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 17(2), 77-96.
Durukan, E. (2011). 7. sınıf Türkçe dersi öğretmen çalışma ve öğretmen kılavuz kitaplarının Türkçe programının okuma hedef/kazanımlarına göre değerlendirilmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (19), 420- 428.
Erdoğan, T. (2007). İlköğretim 3. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitabı ve öğrenci çalışma kitabının yapılandırmacı yaklaşıma uygunluğu, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 163- 172.
Fidan, N. K. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 2(2), 1-18.
Genç, S.Z., Güner, F. ve Güner, A.S. (2014). İlk ve ortaokul öğretmenlerinin öğretmen kılavuz kitaplarına yönelik görüşlerinin incelenmesi: Çanakkale örneği, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 79-109.
Göçer, A. (2011). İlköğretim ikinci kademe Türkçe öğretmen kılavuz kitaplarının işlevselliğinin belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(16) 154-164.
Göçer, A. ve Aktürk, Y. (2015). İlk ve ortaokul öğretmenlerinin kılavuz kitabına yönelik algıları: metafor analizi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Nisan, 186-199.
Gray, A. (1997). Constructivist Teaching and Learning. 11.11. 2015 tarihinde http://www.ssta.sk.ca/research/instruction/97-07.htm. adresinden alınmıştır.
Hayırsever, F. ve Yıldız, A. (2009). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretmen kılavuz kitaplarının öğretim yöntem, teknik ve yaklaşımlar açısından değerlendirilmesi. 18. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi. İzmir.
Hayırsever, F. (2010). “Sosyal bilgiler ders, öğretmen kılavuz ve öğrenci çalışma kitaplarının sosyal bilgiler öğretim programında kazandırılması hedeflenen temel beceriler açısından değerlendirilmesi.” Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
İlik, M. (2011). İlköğretim 8. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitabının yapılandırmacı öğrenme anlayışına göre incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisan tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
Jonassen, D.H. (1992). Evaluating constructivist learning. T. M. Duffy & D.H. Jonassen, (Eds.) Constructivism and the technology of instruction: A conversation (pp: 137-148). Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Karakuş, C. (2010). “İlköğretim I. kademe öğretmen kılavuz kitaplarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversiesi, Sakarya.
Kaya, K. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler 6. sınıf öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: İmyay Yayıncılık.
Keskin, Y., ve Öğretici, B. (2013). Sosyal bilgiler dersinde “duyarlılık” değerinin etkinlikler yoluyla kazandırılması: nitel bir araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 143-181.
Kılıç, A., (2012). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler ders programındaki değerlerin kazanımla ilişkisi ve öğrenci çalışma kitaplarında yer alma düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1593-1612.
Kulantaş, N. (2007). 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde kullanılan ders ve örenci çalışma kitapları ile öğretmen kılavuz kitaplarının öretmen, örenci ve veli görülerine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Küçükahmet, L. (2003). Eğitim programında ders kitabının yeri. L. Küçükahmet (Ed.), Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2004). Milli Eğitim Bakanlığı ders kitapları yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. Tebliğler Dergisi, 67 (2559).
Milli Eğitim Bakanlığı. (2008). İlköğretim okulu ders kitaplarının değerlendirilmesi. Ankara: Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Kaynak kitaplar dizisi.
Morris, R, V. (2001). Drama and authentic assessment in social studies classroom, Social Studies, (92-1).
NCSS (1990). Social studies curriculum planning resources. Washington DC: National Council For The Social Studies.
NCSS (1992). A vision of powerful teaching and learning in the social studies. Building social understanding and civic efficacy. Position statement. Washington DC: National Council for the Social Studies.
NCSS (1994). Curriculum standards for social studies: expectations of excellence. Washington DC: National Council For The Social Studies.
Parker, W.C. (2005). Social studies in elemantary education. (11.ed.). New Jersey: Prentice Hall. Savage, T. (2003). “Assessment quality social studies”. Social Studies. (94-5) .
Selley, N. (1999). The art of constructivist teaching in the primary school. London: David Fulton Publishers.
Seydi, A.R. (2014). İlköğretim 5., 6., 7. sınıf sosyal bilgiler öğretmen kılavuz kitaplarında değerler eğitiminin ele alınışı. SDU International Journal of Educational Studies, 1(2), 63-79.
Sunal, C. S.& M. E. Haas (2002). Social studies for the elemantary and middle grades. A constructivist approach. Boston: Allyn& Bacon A Pearson Education Company.
Şeker, M. (2014). Sosyal bilgiler ders, çalışma ve öğretmen kılavuz kitaplarının öğrenme stilleri açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 41-56.
Şimşek-Özkan, Z. (2011). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitabı ve öğretmen kılavuz kitabınınyapılandırmacı anlayışa uygunluğunun incelenmesi (6. sınıf örneği).Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
Tekeli-Yıldızhan, N. (2010). İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretmen kılavuz kitabının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Toraman, F. (2010). İlköğretim 1. kademede görev yapan sınıf öğretmenlerinin kılavuz kitabı kullanmaya yönelik tutumları (Kırıkkale ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Wiggins, G. (1990). The case for authentic assessment”, Research & Evaluation. 2(2), 12.02.2016 tarihinde http://www.pareonline.net/getvn.asp?v=2&n=2 adresinden alınmıştır.
Yalar, T. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler programında değerler eğitiminin mevcut durumunun belirlenmesi ve öğretmenlere yönelik bir program modülü geliştirme. Yayımlanmamış doktora tezi. Mersin Üniversitesi, Mersin.
Yaman, T. ve Demir, S. B. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen kılavuz kitaplarının kullanımına yönelik bir değerlendirme. Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 23-32.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.