RUHSAL ZEKÂ ÖZELLİKLERİ ÖLÇEĞİ GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Öğrencilerin ruhsal zekâ özellikleri ile ilgili alanyazın tarandığında henüz yeterince çalışma yapılmadığı, özellikle yurt içinde ruhsal zekâ özelliklerini belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracının olmadığı görülmektedir. Bu çerçevede çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin ruhsal zekâ özelliklerini ölçmede kullanılabilecek bir ölçek geliştirmektir. Ölçeğin geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları toplam 1277 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin, toplam varyansın %47,78'ini açıklayan 5 faktörlü bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) katsayısı 0,927; Barlett Testi anlamlılık değeri 0,000 bulunmuştur. Ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0,910 olarak bulunmuştur. Ayrıca ölçeğin güvenirliğine ilişkin bilgileri elde etmek amacıyla kararlılık özelliği incelenmiş ve test-tekrar-test yönetimi kullanılmıştır. Ölçeğin kararlılığı için kanıt gösterilebilecek iki uygulama arasındaki korelasyon ,85'tir. Ölçeğin beş faktörlü yapısının doğrulanması amacıyla yapılan doğrulayıcı faktör analizinde Ki-kare (x2= 836,68, sd= 289, p=0,00) değerinin anlamlı olduğu görülmüştür. Uyum indeksi değerleri ise RMSEA= 0,051, SRMR= 0,050 NFI= 0,94, CFI= 0,96, GFI= 0,92, AGFI= 0,90 olarak bulunmuştur.

A STUDY OF VALIDITY AND RELIABILITY FOR THE SCALE OF SPIRITUAL INTELLIGENCE CHARACTERISTICS

It is obvious that not enough studies have been conducted on students' spiritual intelligence characteristics in the relevant literature and there is no valid and reliable measurement tool, especially at the national level, regarding the identification of spiritual intelligence characteristics. In this context, the aim of this study is to develop a scale that can be used in measuring the spiritual intelligence characteristics of university students. Validity and reliability studies of the scale were carried out with the participation of a total of 1277 students. It was determined as a result of exploratory and confirmatory factor analysis that the scale had a 5 factor-structure which explained %52,21 of total variance. It was found that the Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) coefficient of the scale was 0,927 and Barlett Test significance value was 0.000. Cronbah's Alpha reliability coefficient of the scale was found to be 0,910. In addition, the consistency feature of the scale was examined to obtain information concerning the reliability of the scale and a testretest method was used. The correlation between the two applications which can be shown as a proof for the consistency of the scale is ,85. Confirmatory factor analysis showed that the twofactor model fitted the data (x2= 147.60, sd= 95,p=0.00, RMSEA= .042, NFI= .98, CFI= .99, IFI= .99, RFI= .97, CFI= .99, GFI= .94, AGFI= .92, SRMR= .035).

PDF

___

Amram, Y. (2007). "The Seven Dimensions of Spiritual Intelligence: An Ecumenical, Grounded Theory", Paper presented at the 115 Annual Conference of the American Psychological Association, San Francisco, CA.
Amram, Y. & Dryer, C. (2008). "The Integrated Spiritual Intelligence Scale (ISIS): Development and Preliminary Validation", Paper presented at the 116th Annual American Psychological Association.
Ardila, A. (1999). "A Neuropsychological Approach to Intelligence." Neuropsychology Review, 9(3): 117-136.
Aydıntan, B. (2009). "Ruhsal Zekânın Dönüştürücü Liderlik Üzerine Etkisini Araştıran Uygulamalı Bir Çalışma." Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2): 257-272.
Balcı, A. (2009). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: PegemA.
Bekiş, T. (2006). Liderlikte Ruhsal Zekâ Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Bowel, R. A. (2004) The Seven Steps of Spiritual Intelligence. Boston: Nicholas Brealey Publishing.
Brown, T. A. (2006). Confirmatory Factor Analysis for Applied Research. New York: Guilford Press.
Browne, M. W. & Cudeck, R. (1993). Alternative Ways of Assessing Model Fit. In K. A. Bollen ve J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136-162). Newbury Park, CA: Sage.
Buzan, T. (2001). The Power of Spiritual Intelligence. New York: HarperCollins Publishers Inc.
Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş.; Çakmak, E. K.; Akgün, Ö. E.; Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Byrne, B. M. (2010). Structural Equation Modeling with AMOS. New York: Routledge.
Bryman, A. & Cramer, D. (2005). Quantitative Data Analysis with SPSS 12 and 13: A Guide for Social Scientists. London and New York: Routledge.
Ceci, S. J. (1996). On intelligence: A Bioecological Treatise on Intellectual Development. London: Harvard University Press.
Çat, S. (2014). Acil Yardım, Kurtarma ve Müdahale Çalışanlarının Ruhsal Zekâ ve Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma: Gümüşhane İli Örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
Çelik, H. E. ve Yılmaz, V. (2013). LISREL 9.1 ile Yapısal Eşitlik Modellemesi, Temel Kavramlar - Uygulamalar - Programlama. Ankara: Anı Yayıncılık.
Emmons, R. A. (2000a). "Is Spirituality an Intelligence? Motivation, Cognition, and The Psychology of Ultimate Concern." The International Journal for the Psychology of Religion, 10, 3-26.
Emmons, R. A. (2000b). "Spirituality and İntelligence: Problems and Prospects." The International Journal for the Psychology of Religion, 10, 57-64.
Erkuş, A. (2003). Psikometri Üzerine Yazılar. Ankara: Türk Psikloglar Derneği Yayınları.
Gage, N. L. & Berliner, D. C. (1998). Education and Psychology. Boston: Houghton Mifflin.
Gardner, H. (2004). Zihin Çerçeveleri: Çoklu Zekâ Kuramı. İstanbul: Alfa Yayınları.
Halama, P. & Strizenec, M. (2004). "Spiritual, Existential, or Both? Theoretical Considerations on the Nature of Higher Intelligences." Studia Psychologica, 46(3): 239-253.
Henson, R. K. & Roberts, J. K. (2006). "Use of Explatory Factor Analysis in Published Research." Educational and Psychological Measurement, 66, 393-416.
Jöreskog, K. & Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural Equation Modeling with the Simplis Command Language. USA: Scientific Software International.
Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayınevi.
King, D. B. (2008). Rethinking Claims of Spiritual Intelligence: A Definition, Model, and Measure. Yayımlanmamış doktora tezi, Trent University, Ontario, Canada.
King, D. B. & DeCicco, T. L. (2009). "A viable model and self-report measure of Spiritual intelligence." Journal of Transpersonal Studies, 28(1): 68-85.
Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: The Guilford Press.
Koenig, H.G. (2009). "Research On Religion, Spirituality, and Mental Health: A Review." Canadian Journal of Psychiatry, 54(5): 283-291.
Mayer, J. D. (2000). "Spiritual Intelligence or Spiritual Consciousness?" The International Journal for the Psychology of Religion, 10(1): 47-56.
Montgomery, M. B. (2013). Our Spirits, Ourselves: The Relationships between Spiritual Intelligence, Self- Compassion, and Life Satisfaction. Yayımlanmamış doktora tezi, Alliant International University, California.
Nasel, D. D. (2004). Spiritual Orientation in Relation to Spiritual Intelligence: A Consideration of Traditional Christianity and New Age/Individualistic Spirituality. Yayımlanmamış doktora tezi, University of South Australia.
Raykov, T. & Marcoulides, G. A. (2006). A First Course in Structural Equation Modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc., Publishers.
Schumacker, R. E. & Lomax, R. G. (2004). A Beginner's Guide to Structural Equation Modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sönmez, V. ve Alacapınar, G. F. (2014). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş; Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
Üstten, A. U. (2008). Kuantum Fiziğinin Getirdiği Yenilikler Işığında Ruhsal Zekânın Edebiyat Eğitiminde Kullanılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Vaughan, F. (2002). "What is Spiritual Intelligence?" Journal of Humanistic Psychology, 42(2): 16-33.
Veneziano, L. & Hooper, J. (1997). "A Method for quantifying content validity of health-related questionnaires." American Journal of Health Behavior, 21(1): 67-70.
Wolman, R. N. (2001). Thinking With Your Soul: Spiritual Intelligence and Why It Matters. New York: Harmony.
Yerushalmi, H. (2003). "Facilitating Personal Growth." Psychoanalytic Psychology, 20(2): 363-377.
Zohar, D. ve Marshall, I. (2004). Ruhsal Zekâmızla Bağlantı Kurmak: SQ. İstanbul: Meta Yayınları.