EBEVEYN OLMAYA İLİŞKİN ALGI ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKİYE’YE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI
Bu araştırmanın amacı, Lawson (2004) tarafından üniversite öğrencilerinin ebeveyn olmaya ilişkin algılarını ortaya koymak üzere geliştirilen Ebeveyn Olmaya İlişkin Algı Ölçeği'ni (EAOÖ) Türkiye'ye uyarlayarak ölçeğin üniversite öğrencileri üzerinde geçerlik ve güvenirliğini test etmektir. Ölçek "güçlendirme, yalıtılmışlık, bağlayıcılık, araçsal masraflar, devamlılık ve algılanan destek" olmak üzere altı alt ölçekten oluşan 28 maddelik yedili Likert tipinde bir derecelendirmeye sahiptir. Bu araştırmanın çalışma grubunu uygun örnekleme yöntemiyle ile seçilen 225'i kadın (%75.5) ve 73'ü erkek (%24.5) olmak üzere toplam 298 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Ölçme aracının yapı geçerliği doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiştir. Analiz sonrası elde edilen sonuçlara göre, ölçme aracının yeterli uyum indekslerine sahip olduğu görülmektedir (?2/sd=2.33; RMSEA=.067; CFI=.77; IFI=.78; NFI=.66; TLI=.72). Ölçeğin güvenirlik çalışması kapsamında hesaplanan iç tutarlık katsayıları alt ölçekler için .42 ile .80 arasında değişmektedir. Ölçeğin tümüne ilişkin iç tutarlılık katsayısı ise .68'dir. Sonuç olarak 28 maddelik ve alt ölçekli olan bu ölçme aracının Türkiye'de yükseköğretim kurumlarında uygulanabilecek nitelikte geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu kanıtlanmıştır
ADAPTATION OF THE PERCEPTIONS OF PARENTING INVERTORY FOR TURKEY: A VALIDITY AND RELIABILITY STUDY
The purpose of this study is to adapt ‘Perception of Parenting Inventory’ that was developed by Lawson (2004) into Turkish culture and to assess the reliability and validity of scale. The scale includes 28 items and six subscale named as ‘enrichment- isolation-commitment-instrumental costs- continuity and perceived support’ and it has a rating of the type of seven Likert. The sample group of this study which was conducted using convenience sampling method consists of 298 university students (225 female and 73 male). In order to determine the construct validity of scale, confirmatory factor analysis was conducted. According to the results, the scale has adequate fix index (χ/sd=2.33; RMSEA=.067; CFI=.77; IFI= .78; NFI=.66; TLI=.72) and internal consistency measures for subscale varies between .42 and .80. The total internal consistency reliability is .68. Consequently, it can be said that this scale including 28 items and six subscales, is a valid and reliable measure which can be used at higher education institutions in Turkey
___
- Bademci, V. (2007). Ölçme ve Araştırma Yöntembiliminde Paradigma Değişikliği: Testler Güvenilir Değildir. Ankara: Yenyap Yayınları.
- Bollen, K. A. (1990). “Overall Fit In Covariance Structure Models: Two Types Of Sample Size Effects.” Psychological Bulletin, 107(2): 256–259.
- Boztunç, N. B., Eroğlu, M. G. ve Kelecioğlu, H. (2015). “Eğitim Alanında Yapılan Ölçek Uyarlama Makalelerinin İncelenmesi.” Eğitim ve Bilim, 40(178): 123-137.
- Byrne, B.M. (1989). A Primer of LISREL: Basic Applications and Programming for Confirmatory Factor Analytic Models. New York: Springer-Verlag.
- Diken, Ö., Topbaş, S. ve Diken, İ.H. (2009). “Ebeveyn Davranışını Değerlendirme Ölçeği (EDDÖ) ile Çocuk Davranışını Değerlendirme Ölçeği (ÇDDÖ)’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları.” Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Dergisi, 10(2): 41-60.
- Feeney, J. A., Hohaus, L., Noller, P. & Alexander, R. P. (2001). Becoming Parents. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
- George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. Boston: Allyn & Bacon.
- Hair, J. F., Black, W., Babin, B. & Anderson, R. (2009). Multivariate Data Analysis. N. J: Prentice Hall.
- Karabulut-Demir, E., Şendil, G. (2008). “Ebeveyn Tutum Ölçeği.” Türk Psikoloji Yazıları, 11(21): 15-25.
- Kline, R. B. (1998). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: The Guilford Press.
- Kuzgun, Y. (1972). Ana-baba Tutumlarının Bireyin Kendini Gerçekleştirme Düzeyine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Küçük, Ş. (1987). The Validity of the Turkish Form of PARI Subscales II, III, IV. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
- Lawson, K. L. (2004). “Development and Psychometric Properties of the Perceptions of Parenting Inventory.” The Journal of Psychology, 138(5): 433-455.
- Nomaguchi, K. M.ve Milkie, M. A. (2003). “Costs and Rewards of Children: The Effects Of Becoming A Parent On Adults' Lives.” Journal of Marriage and Family, 65(2): 356-374.
- Okman, G. (1979). Bilişsel Stili Belirleyen Etkenler: Ergenler Üzerinde Bir İnceleme. Yayınlanmamış Doçentlik Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
- Öner, N.ve Usluer, S. (1990). “Aile Ortamı Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması”. İstanbul Üniversitesi VI. Ulusal Psikoloji Kongresi, 5-7 Eylül, İstanbul.
- Pinquart, M., Stotzka, C.& Silbereisen, R. K. (2008). “Personality and Ambivalence In Decisions About Becoming Parents.” Social Behavior and Personality: An International Journal, 36(1): 87-96.
- Polat, S. (1986). Ana Baba Tutumlarının Çocukların Öğrenilmiş Çaresizlik Düzeyine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Rigdon, E. E. (1996). “CFI versus RMSEA: A Comparison of Two Fit Indexes for Structural Equation Modeling.” A Multidisciplinary Journal, 3(4): 369-379.
- Sévon, E. (2005). “Timing Motherhood: Experiencing and Narrating The Choice To Become A Mother.” Feminism and Psychology, 15: 461-482.
- Soygüt, G., Çakır, Z. ve Karaosmanoğlu, A. (2008). “Ebeveynlik Biçimlerinin Değerlendirilmesi: Young Ebeveynlik Ölçeği’nin Psikometrik Özelliklerine İlişkin Bir İnceleme.” Türk Psikoloji Yazıları, 11(22): 17-30.
- Sümer, N. veGüngör, D. (1999). “Çocuk Yetiştirme Stillerinin Bağlanma Stilleri, Benlik Değerlendirmeleri ve Yakın İlişkiler Üzerindeki Etkisi.” Türk Psikoloji Dergisi, 14 (44): 35-60.
- Şimşek, Ö. F. (2006). “Sosyal Bilimler ve Davranış Bilimlerinde Yapısal Eşitlik Modellemesinin Üstünlükleri: Bir Simülasyon Çalışması.” 5. İstatistik Günleri Sempozyumu, 24-27 Mayıs 2006, Antalya.
- T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Türkiye Aile Yapısı Araştırması Tespitler Öneriler (2014). 26 Temmuz 2017 tarihinde http://ailetoplum.aile.gov.tr/data/5550af1d369dc51954e43522/taya2013trk.pdf adresinden alınmıştır. Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2001). Using Multivariate Statistics. United States: Allyn & Bacon Press.
- Tüfekçi, A. ve Deniz, Ü. (2014). “An Adaptation Study of The Parenting Scale Into Turkish.”European Journal of Research on Education, 2(2): 192-201.
- Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği (TJOD): Kürtaj Raporu. 27 Temmuz 2017 tarihinde http://www.tjod.org/turk-jinekoloji-ve-obstetrik-dernegi-tjod-kurtaj-raporu/ adresinden alınmıştır.
- Türkiye İstatistik Kurumu (2016). Aile Yapısı Araştırması. 26 Temmuz 2017 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21869 adresinden alınmıştır. IJOESS Year: 8, Vol:8, Issue: 30 DECEMBER 2017
- Twenge, J. M., Campbell, W. K. & Foster, C. A. (2003). “Parenthood and Marital Satisfaction: A Meta‐Analytic Review.” Journal of Marriage and Family, 65(3): 574-583.
- Uluğtekin, S. (1976). Çocuk Yetiştirme Yöntemleri Açısından Ana-Baba Çocuk İlişkileri. Ana Baba Davranışlarıyla Çocuğun Saldırganlık Ve Bağımlılık Eğilimi Arasındaki İlişkilerinin Araştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Yusoff, M. S. B. (2015). “Psychometric properties of the secondary school stressor questionnaire among adolescents at five secondary schools.” Journal of Taibah University Medical Sciences, 10(2): 159-168.