DÜNYA ÜLKELERİNDE SOSYAL EŞİTSİZLİKLERİN MUTLULUK DÜZEYİNE ETKİSİ: LOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ

Sürdürülebilir kalkınma sürecinde ekonomik, sosyal ve çevresel hedefler arasında dengenin sağlanması ve yaratılan zenginliğin gelir grupları arasında adaletli bir şekilde dağıtılması önem arz etmektedir. Dolayısıyla toplumsal refahın ve mutluluğun arttırılması için, toplumun her alanındaki sosyal eşitsizlikler ile etkin bir biçimde mücadele edilmesi gereklidir. Konu ile ilgili yapılan çalışmalarda genellikle gelir dağılımı adaletsizliklerinin mutluluk düzeyine etkisi araştırılmıştır. Fakat gelir yanında eğitim ve sağlık gibi diğer alanlardaki sosyal eşitsizliklerin, yaşamdan alınan memnuniyet dolayısıyla mutluk düzeyine etkisinin araştırılması önemli bir husustur. Bu kapsamda çalışmada, dünya ülkelerinde mevcut sosyal eşitsizliklerin, mutluluk düzeyi üzerindeki etkisinin araştırılması amacıyla lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Modelde dünya ülkelerinin mutluluk düzeyi (mutlu ve mutsuz ülkeler) bağımlı değişken iken, bağımsız değişkenler eğitim, sağlık ve gelir alanındaki sosyal eşitsizliklerdir. Dünya ülkelerinin mutluluk düzeyine göre gruplandırılmasında, 2019 yılı dünya mutluluk raporunda yer alan mutluluk endeksi verileri kullanılmıştır. Sosyal alandaki eşitsizlikleri temsil eden bağımsız değişkenler ise, UNDP’nin 2019 yılı insani gelişme raporunda yer alan ve beşeri eşitsizlik katsayısının belirleyicileri olan, eğitim, yaşam beklentisi (sağlık) ve gelir alanındaki eşitsizlik (%) oranlarıdır. Ülkelerin mutlu ve mutsuz olarak gruplandırmasında, analizde yer alan 104 ülkenin dünya mutluluk endeksi verilerinin aritmetik ortalaması dikkate alınmış, ortalamanın üzerinde olan 50 ülke “mutlu” altında kalan 54 ülke ise “mutsuz” olarak değerlendirilmiştir. Yapılan lojistik regresyon analizi sonucunda; hem eğitim hemde sağlık alanındaki eşitsizliklerin mutluluk düzeyini olumsuz etkilediği, özellikle eğitim alanındaki eşitsizliklerin mutluluk düzeyi üzerinde görece daha fazla olumsuz etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Bu kapsamda sosyal devlet anlayışı çerçevesinde, eğitim ve sağlık alanlarında tüm toplumun ücretsiz yararlanabileceği, fırsat eşitliğini esas alan bir sisteminin kurulması gereklidir.

THE EFFECT OF SOCIAL INEQUALITIES ON THE LEVEL OF HAPPINESS IN THE WORLD'S COUNTRIES: A LOGISTIC REGRESSION ANALYSIS

In the sustainable development process, it is important to ensure a balance between economic, social and environmental goals, and to distribute the wealth created fairly among income groups. Therefore, in order to increase social welfare and happiness, it is necessary to effectively combat social inequalities in all areas of society. In studies on the subject, the effect of income distribution inequalities on the level of happiness has generally been investigated. However, it is an important issue to investigate the effects of social inequalities in other areas such as education and health, as well as income, on the level of happiness due to life satisfaction. In this context, logistic regression analysis was carried out in order to investigate the effect of existing social inequalities in the world's countries on the level of happiness. In the model, the happiness level of the world countries (happy and unhappy countries) is the dependent variable, while the independent variables are social inequalities in education, health and income. The happiness index data included in the 2019 world happiness report were used in grouping the countries of the world according to the level of happiness. The independent variables representing inequalities in the social field are the inequality (%) in education, life expectancy (health), and income, which are the determinants of the human inequality coefficient in UNDP's 2019 human development report. In the grouping of countries as happy and unhappy, the arithmetic average of the world happiness index data of 104 countries included in the analysis was taken into account, 50 countries above the average were evaluated as "happy" and 54 countries below the average were evaluated as "unhappy". As a result of the logistic regression analysis; It has been determined that inequalities in both education and health negatively affect the level of happiness, and especially inequalities in the field of education have a relatively more negative effect on the level of happiness. In this context, within the framework of the social state understanding, it is necessary to establish a system based on equality of opportunity, which the whole society can benefit from free of charge in the fields of education and health.

PDF

___

raylı, M., & Kaya, H. (2020). Ekonomik özgürlük ve mutluluk endeksleri temelinde ülkeler için kümeleme analizi. 20. Uluslararası Ekonometri, Yöneylem Araştırması ve İstatistik Sempozyumu Tam Metin Kitapçığı, 142-151, Mayıs 2020.

Ari, Y. O. (2019). İktisat-mutluluk ilişkisi: Bhutan’ın sürdürülebilir kalkınma modeli üzerine bir inceleme. Hoca Ahmet Yesevi 2. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 6-8 Aralık 2019.

Bakırtaş, T., & Kandemir, O. (2012). Türkiye’de yetersiz eğitim ve yoksulluk ilişkisi: İller bazında ekonometrik bir analiz. Uluslararası İstanbul Finans Kongresi 2012, 13-14 Haziran 2012.

Becchetti, L., Massari, R., & Naticchioni, P. (2013). The drivers of happiness inequality: Suggestions for promoting social cohesion. IZA Discussion Papers, No. 7153, Institute for the Study of Labor (IZA), http://ftp.iza.org/dp7153.pdf, Erişim Tarihi: 01.08.2021.

Benli, T., & Kızgın, Y. (2020). Schwarzt’ın sosyal değerler modelindeki bireysel değerlere göre tüketicilerin çevreye duyarlı tüketim davranışlarının isimsel lojistik regresyon analizi ile incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 995-1009.

Çirkin, Z., & Göksel, T. (2016). Mutluluk ve gelir, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71(2), 375-400.

Demirel, T., & Akın, B. (2014). Sağlıkla ilişkili olarak sosyal adalet, eşitlik ve hemşirelik. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi (DEUHYO ED),7(3),238-245.

Easterlin, R.A. (1974). Does economic growth improve the human lot? Some empirical evidence. Nations and Households in Economic Growth, 89-125. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-205050-3.50008-7

Eren, K.A., & Aşıcı, A.A. (2017), The determinants of happiness in Turkey: Evidence from city-level data. J Happiness Stud 18, 647–669. https://doi.org/10.1007/s10902-016-9746-9

Erikli, S., & Yücel, A. (2019). Gelir eşitsizliği bireylerin refahını etkiler mi? Türkiye’den bulgular, Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Ased), 3 (2), 243-260. https://doi.org/10.38122/ased.598728

Ferrer-i-Carbonell, A., & Ramos, X. (2012). Inequality and Happiness: a survey. Amsterdam, AIAS, GINI Discussion Paper 38.

Güzel, S. (2018). Gelir eşitsizliği, refah ve mutluluk, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6(3), 389-394. https://doi.org/10.18506/anemon.322631

Han, E., & Kaya, A. A.(2008), Kalkınma ekonomisi: teori ve politika, 6. Baskı, Nobel Yayınevi.

Helliwell, J., Layard, R., & Sachs, J. (2019). World Happiness Report 2019, New York: Sustainable Development Solutions Network, https://s3.amazonaws.com/happiness-report/2019/WHR19.pdf, Erişim Tarihi: 04.04.2021.

İnan, M., & Demir, M. (2018). Eğitimde fırsat eşitliği ve kamu politikaları: Türkiye üzerine bir değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2), 337-359.

Kabakçı Günay, E., & Ata, O. (2018). Gelir mutluluk getirir mi? Ülkelerin gelir ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkiye yönelik bir değerlendirme. Kesit Akademi Dergisi, 4 (17), 161-192. DOI:10.18020/kesit.1574

Kandemir, O., & Kürkcü, M . (2016). Bir refah göstergesi olan “yaşam endeksi” bağlamında TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) bölgesinin analizi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(4) , 22-35.

Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Asil Yayınevi.

Kaynak, M. (2007). Kalkınma iktisadı, 2.Baskı, Gazi Kitabevi.

Latif, E. (2018), Does income inequality impact individual happiness? Evidence from Canada, International Journal of Applied Economics, 15(1), 42-79.

Montgomery, D. C., Peck, E., A., & Vınıng, G.G. (2013). Doğrusal regresyon analizine giriş, 5. Basımdan Çeviri, (Çeviri Editörü: M. Aydın Erar), Nobel Yayınevi.

Menteş, N . (2020). Mutluluk, gelir ve demokrasi: dünya ülkeleri için yapısal eşitlik modeli önerisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3),2138-2153. https://doi.org/10.15869/itobiad.734193

Oishi, S., Kesebir, S., & Diener, E. (2011). Income Inequality and Happiness. Psychological Science, 22(9), 1095-1100. http://www.jstor.org/stable/41319994

Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi, 2. Baskı, Kaan Kitabevi.

Önemli, M. B., & Aydıner Avşar, N. (2016). Türkiye’de yaşam memnuniyetine ilişkin mekȃnsal bir eşitsizlik analizi, ODTÜ Gelişme Dergisi, 43 (Ağustos), 607-634.

Sarı, R. (2003). Gelir dağılımında eğitim faktörü: Kentsel bazda bir örnek, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(2), 177–189.

Şeker, M. (2009). Mutluluk ekonomisi. Sosyoloji Konferansları, 39, 115-134.

Şimşek, H., & Kılıç, B. (2012). Sağlıkta eşitsizliklerle ilgili temel kavramlar. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 10(2), 116-127.

Tuncer B., & Kızgın Y. (2018). Tavsiye etme davranışının algılanan hizmet kalitesi değişkenleri ile ilişkisi: Atatürk Havalimanı örneği. BMIJ, 6(3):452-460. http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v6i3.369

UNDP (2019). Human Development Report 2019 Beyond income, beyond averages, beyond today: Inequalities in human development in the 21st century, http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2019.pdf, Erişim tarihi: 05.03.2021.

UNDP (2020). 2020 HDR technical note, http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020_technical_notes.pdf, Erişin Tarihi: 04.04.2021.

Yardımcıoğlu, F. (2013). Eğitim ve sağlık ilişkisi: Panel eşbütünleşme ve panel nedensellik analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (1) , :49-74.

Yayar, R., Karaca, S. S., & Turkut, A. (2011). Üniversite öğrencilerinin kredi kartı sahibi olmaları üzerinde etkili olan faktörler: Gaziosmanpaşa ve İnönü Üniversite’lerinden ampirik bulgular. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 152-169.

Yayar, R., Çoban M. N., & Tekin, B. (2015). Otomobil sahipliğini etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Tokat İli kentsel alanda bir uygulama, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 22 (2):603-617. https://doi.org/10.18657/yecbu.30802

Yolcu, H. & Bakar, H. (2019). Okul yöneticilerinin öznel iyi oluş düzeylerinin farklı değişkenler bakımından incelenmesi: Kastamonu İli örneği. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 275-295. doi: 10.29329/mjer.2019.210.15