AİLE YAŞAM DÖNGÜSÜNE YÖNELİK ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ

Aile yaşam döngüsü, aileyi zaman içerisinde değişen ve gelişen bir sistem olarak tanımlayan ve ailenin bu değişim süreci içerisinde geçirdiği evreleri açıklayan bir kavramdır. Bu araştırmanın amacı, aile yaşam döngüsüne yönelik alanyazın çalışmalarını değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda DergiPark, EBSCO, Google Akademik, YÖK-TEZ, ERIC, PROQUEST ve Web of Science veri tabanlarında yer alan, aile yaşam döngüsüne yönelik 2000-2020 yılları arasındaki tam metin kaynaklar ele alınmıştır. Çalışmanın yöntemi betimsel derleme (alanyazın tarama çalışması) modeli üzerine kurulmuştur. Veriler SPSS 22.0 programı kullanılarak analiz edilmiş, grafik, frekans ve yüzde olarak betimsel biçimde sunulmuştur. Araştırmalarda çoğunlukla nitel araştırma yöntemi kullanıldığı görülmektedir. Araştırmalar genellikle ailelerle yapılmakla birlikte birçok farklı örneklem grubuyla çalışıldığı anlaşılmaktadır. Aile yaşam döngüsüne yönelik çalışmaların ağırlıklı olarak Aile Danışmanlığı ve Psikoloji alanında yürütüldüğü ve bu iki alanın dışında sosyoloji, sağlık/tıp, sosyal hizmet, aile ve tüketici bilimleri, ekonomi, turizm, özel eğitim, işletme, psikolojik danışmanlık, mimarlık, coğrafya, pazarlama, eğitim bilimleri, rekreasyon, insan kaynakları, kentsel yönetim ve teoloji gibi birçok farklı alanda çalışmalar yapıldığı görülmektedir. Taranan çalışmalarda aile yaşam döngüsü, başta aile danışmanlığı yaklaşımları, psikoloji, stresle başa çıkma, eş tükenmişliği, yılmazlık ve evlilik doyumu olmak üzere birçok farklı konuda tartışılmıştır. Tarama sonucunda 61 makale, 40 doktora tezi, 15 yüksek lisans tezi ve 3 kitap olmak üzere toplam 119 çalışmaya ulaşılmıştır. Ulaşılan çalışmalar yöntem, örneklem, araştırmanın alanı, konu başlıkları ve yayın türü alt boyutları açısından değerlendirilmiştir.

REVIEW OF THE STUDIES ON FAMILY LIFE CYCLE

The family life cycle is a concept that defines the family as a system that changes and develops over time and explains the stages the family goes through in this process of change. The purpose of this research is to evaluate the literature studies on family life cycle. For this purpose, full text resources for the family life cycle between 2000-2020 in DergiPark, EBSCO, Google Academic, YÖK-TEZ, ERIC, PROQUEST and Web of Science databases were discussed. The basis of the study is based on the screening model. The data were analyzed using IBM SPSS Statistics 22.0 and the results are presented descriptively as a graph, frequency and percentage. It is seen that mostly qualitative research methods are used in studies. Although the studies are generally conducted with families, it is understood that many different sample groups have been studied. Family life cycle studies are mainly carried out in the field of Family Counseling and Psychology and apart from these two fields studies are carried out in many different fields such as, sociology, health/medicine, social work, family and consumer sciences, economy, tourism, special education, business, psychological counseling, architecture, geography, marketing educational sciences, recreation, human resources, urban management and theology. In the reviewed studies, the family life cycle has been discussed on many different issues, including family counseling approaches, psychology, coping with stress, spouse burnout, resilience and marital satisfaction. As a result of the scanning, a total of 119 studies, including 61 articles, 40 doctoral dissertations, 15 master theses and 3 books, were reached. The obtained studies were evaluated in terms of method, sample, research area, subject titles and publication type sub-dimensions.

PDF

___

Ağaoğlu, M. ve Başdemir, H. (2019). Şehir içi ulaşım sorunları ve çözüm önerileri. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 8(1), 27-36.
Baykoç Dönmez, N., Bayhan, P. ve Artan, İ. (2001). Engelli çocuğu olan ailelerin yaşam döngüsü içinde karşılaştıkları sorunların incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 12(2), 31-43.
Brandt, D. M. (2003). Differences in goal orientations and competitive attitudes of community college students: an analysis by generation, gender, race/cultural background, and family life cycle [Unpublished doctoral dissertation]. Capella University.
Bulut, N. D. (2020). Evli bireylerin aile yaşam döngüsü basamaklarında algıladıkları stres ve aile stresörleri ile başa çıkma yöntemlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Ticaret Üniversitesi.
Carter, B., & McGoldrick, M. (2005). Overview: The expanded family life cycle: Individual, family, and social perspectives. In B. Carter & M. McGoldrick (Eds.), The expanded family life cycle: Invidual, family, and social perspectives (pp. 1–26). Allyn & Bacon.
Choi, Y. H., Lehto, X. & Brey, E. T. (2010). Investigating resort loyalty: impacts of the family life cycle. Journal of Hospitality Marketing & Management, 20(1), 121-141. https://doi.org/10.1080/19368623.2011.530185
Çavlin, A. (2014). Türkiye aile yapısı araştırması tespitler, öneriler. İçinde M. Turgut ve S. Feyzioğlu (Ed.), Türkiye’de boşanma (ss. 198-207). Çizge Tanıtım ve Kırtasiye. Ltd. Şti.
Doss, C. B. (2006). Missionary family transition and chaos theory [Unpublished doctoral dissertation]. Trinity Evangelical Divinity School.
Erkuş, A. (2019). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci (6. Baskı). Seçkin.
Gladding, S.T. (2012). Aile terapisi: tarihi, kuram ve uygulamaları (5. Baskı). (Çev. Ed. İ. Keklik ve İ. Yıldırım). Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yayınları.
Güler, G. (2017). Ebeveyn yabancılaştırma sendromu ve boşanma. Türkiye Klinikleri Dergisi, 3(3), 225-228.
Heyward, K. (2012). Children serve too: An investigation of the impacts of military family life on adult relationships [Unpublished doctoral dissertation]. The College Of William And Mary.
Holland, R. A. (2005). Perceptions of mate selection for marriage among college-educated african american single mothers [Unpublished doctoral dissertation]. Walden University.
Kang, S. K. (2002). Vacation destination selection: spousal conflict arousal and conflict resolution in the family decision-making process [Unpublished doctoral dissertation]. Kansas State University.
Karakurt, M. G. (2020). Aile yaşam döngüsünün 3. evresindeki ailelerde anne adayının psikososyal sağlığının evlilik uyumuna etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. KTO Karatay Üniversitesi.
Keleş, S. (2019). Aile yaşam döngüsü içerisinde evlilik doyumunun incelenmesi: İstanbul örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yalova Üniversitesi.
Kim, J. (2008). Family ministry in a korean immigrant congregation: an interdisciplinary case study [Unpublished doctoral dissertation]. Boston University.
Klausli, J. F., & Owen, M. T. (2009). Stable maternal cohabitation, couple relationship quality, and characteristics of the home environment in the child's first two years. Journal of Family Psychology, 23(1), 103–106. https://doi.org/10.1037/a0014588
Kraushar-Plantholt, V. K. (2011). Rethinking the american house: expandable-life-cycle houses in suburban context [Unpublished master’s thesis]. University of Maryland.
Ling, T. N. Y. (2012). The role of global culture and values in regard to the family life cycle in hong kong with specific regard to young adults’ perceptions of marriage, parenthood and family responsibility in late modernity [Unpublished doctoral dissertation]. Cardiff University.
Ludwig, T. E. (2000). A longitudinal examination of stepfamily cofiesion from a normative-adaptive perspective [Unpublished doctoral dissertation]. University Of Miami.
Mendes, J. A. A. & Bucher-Maluschke, J. S. N. F. (2016). Destructive divorce in the family life cycle and its implications: Criticisms of parental alienation. Psicologia: Teoria e Pesquisa, 33, 1-8. http://dx.doi.org/10.1590/0102.3772e33423
Nickl, K. L. (2006). The relationship between irrational beliefs and marital satisfaction [Unpublished doctoral dissertation]. Northern Arizona University.
Özdemir, Ş., Torlak, Ö. ve Vatandaş, C. (2016). Aile yaşam döngüsü ve tüketim. Sekam Yayınları.
Özdemir, Ş. , Vatandaş, C. ve Torlak, Ö. (2009). Sosyal problemleri çözmede aile yaşam döngüsünün(ayd) önemi. Aile ve Toplum, 4(16), 7-18.
Peterson, A., & Jenni, C. B. (2003). Men’s experience of making the decision to have their first child: A phenomenological analysis. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 11(4), 353–363. https://doi.org/10.1177/1066480703255787
Rasaizadi, A. & Askari, M. (2020). Effect of family structure on urban areas modal split by using the life cycle concept. International Journal of Human Capital in Urban Management, 5(2), 165-174. https://dx.doi.org/10.22034/IJHCUM.2020.02.07
Rasmussen, L. (2002). Spousal caregivers of early onset dementia patients: The influence of family life cycle tasks and patient/caregiver characteristics on physical/psychological outcomes [Unpublished doctoral dissertation]. Indiana University.
Rhoades, G. K., Stanley, S. M., & Markman, H. J. (2009). The pre-engagement cohabitation effect: A replication and extension of previous findings. Journal of Family Psychology, 23(1), 107–111. https://doi.org/10.1037/a0014358
Russell, J. A. (2002). National certifıed counselors’ perceptions of psychological functioning of stepfamilies and traditional families [Unpublished doctoral dissertation]. Mississippi State University.
Selman, A. (2019). Aile yaşam döngüsü ölçeği geliştirme çalışması: Eşlerin farklı döngülerdeki tutum ve davranışları üzerine bir araştırma. Türkiye Mesleki Ve Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 32-42. https://doi.org/10.46236/jovosst.570453
Selman, A. ve Uçar, R. (2017). Türk toplumu bağlamında aile yaşam döngüsü süreçleri. Toplum Bilimleri Dergisi, 11(22), 213-234.
Stella, F. M. (2002). Marital satisfaction and expectations in the first and last stages of the family life cycle [Unpublished doctoral dissertation]. United States International University.
Şirin, H. D. (2013). Aile eğitim programının evli kadınların eş tükenmişliği düzeyine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
TÜİK. (2020, Şubat 26). Evlenme ve boşanma istatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-veBosanma-Istatistikleri-2019-33708
Ünal, S. (2013). Sistemik aile terapilerinde temel kavramlar. Türkiye Klinikleri Dergisi, 6(1), 32-37.
Waite, J. A. (2009). Are we there yet? Parents’ perceptions of risk associated with family vacations. (Master’s thesis). University of Waterloo.
Westwood, W. K. (2010). Children with mental retardation / intellectual disability: The function of adaptive behavior and parental stress across childhood [Unpublished doctoral dissertation]. Duquesne University.
Yavuz, Y. (2015). Aile yaşam döngüsünün 4. ve 5. evresindeki evli bireylerin stresle baş etme tarzları ve evlilik uyumlarının karşılaştırılması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Fatih Üniversitesi.