Demokrat parti (DP) ile adalet ve kalkınma partisi (AKP)’nin ekonomi politikaları açısından karşılaştırılması

Bu çalışmada Türkiye’de üç dönem art arda iktidara gelen DP ile AKP’nin ekonomi politikaları açısından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla her iki partinin siyasi tarihi ele alındıktan sonra, partilerin ekonomi politikaları incelenmiş ve DP ile AKP ekonomi politikaları açısından karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar, her iki partinin ekonomide liberalleşmeye önem verdiğini, ancak DP döneminde devletin ekonomi içindeki payının arttığını, AKP döneminde ise azaldığını; her iki parti döneminde Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH)’nın, işsizliğin ve dış borcun arttığını göstermektedir. Ayrıca DP döneminde yabancı sermayenin kısmen, AKP döneminde ise sürekli artış göstermiş olduğu; DP döneminde Anadolu sermayesinin şekillenmeye, AKP döneminde ise büyümeye başladığı sonucuna erişilmiştir.

The comparison of democratic party (DP) and justice and development party (AKP) in terms of economy policies

In this study, it was aimed to compare DP and AKP which has become ruling party in Turkey for three successive periods in the sense of economy policy. For this reason, political history of both parties was discussed and economic policy of parties was analyzed and DP and AKP were compared in the sense of economy policies. The results show that both parties give important to liberalization in the economy, however the share of state within economy had increase in DP period while decreased in AKP period; GNP, unemployment and external loan has increased in the period of both parties. Moreover, it was concluded that foreign capital has increased partly during DP period, yet constantly in AKP period; and Anatolian capital had begun to be formed in DP period and grow in AKP period.

PDF

___

“Adalet ve Kalkınma Partisi” (2012), http://tr.wikipedia.org/wiki/Adalet_ve_Kalk%C4%B1nma_Partisi/18.03.20 12.

Ahmad, Feroz (2011), Modern Türkiye’nin Oluşumu. Yavuz Alogan (çev.), Kaynak Yayınları, İstanbul.

Akandere, Osman (2003), Bir Demokrasi Beyannamesi Olarak “Dörtlü Takrir’in” Amacı ve Mahiyeti, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 9, s. 5-28.

AKP (Adalet ve Kalkınma Partisi) (2011), “Tüm İcraatlar”, http://www.akparti.org.tr/site/icraatlar/15.01.2012.

“AKP 2001 Programı”, http://www.akparti.org.tr/site/akparti/parti- programi/01.03.2012.

“AKP’nin Ekonomi Politikası”, (2007). http://www.akpgercegi.com/akpnin- ekonomi-politikasi/16 02.2012.

Akyıldız, Hüseyin, Eroğlu, Ömer (2004), Türkiye Cumhuriyeti Dönemi Uygulanan İktisat Politikaları, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 1, s. 43-62.

Albayrak, Mustafa (2007), Demokrat Parti Döneminde Milli Korunma Kanunu Uygulamaları (1955-1960), Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı: 23, Cilt: 67-68-69, s. 219-251,

http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=1114/26.0 1.2012.

Altaş, Sedat (2011), Çarıklı Demokrasi, İkinci Adam Yayınları, İstanbul.

Aydın, Murat (2002), “Cezaevine de Başbakanlığa da Giden Yol Siirt’ten Geçiyor”, http://arsiv.zaman.com.tr/2002/12/03/politika/h1.htm/19.01.2012.

Ayışığı, Metin (1997), “İkinci Dünya Savaşı Başlarında İstanbul’da İhtikâr Meselesi”, http://w3.balikesir.edu.tr/~metinay/ihtikar.htm/11.01.2012.

Bayar, Celal (2010), Başvekilim Adnan Menderes, Truva Yayınları, İstanbul.

Baytal, Yaşar (2007), Demokrat Parti Dönemi Ekonomi Politikaları, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Cilt: 40, s. 545-567.

Beriş, Hamit Emrah (2011), AK Parti 2007-2011 Seçim Beyannameleri: Süreklilik ve Değişim, Hamdi Turşucu ve Hamit Emrah Beriş (Der.), AK Parti Siyaset Akademisi Lider Ülke Türkiye (10. Dönem) Ders Notları Elektronik Kitap, “içinde”, s. 109-141, AK Parti AR-GE Başkanlığı http://www.siyasetakademisi.org/wp- Yayınları, Ankara, content/uploads/2012/01/10.DonemEkitap.pdf/13.01.2012.

“1957 Yılı Genel Seçim Sonuçları” (2011), http://www.belgenet.net/ayrinti.php?yil_id=3/19.01.2012.

Bingöl, Yılmaz ve Akgün, Şener (2005), Demokratlıktan Muhafazakâr Demokratlığa: Demokrat Parti İle Adalet ve Kalkınma Partisinin Karşılaştırmalı Bir Analizi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 9, s. 1-33.

Bora, Tanıl (2002), 2002=1950, 1983, 1995? 2002 Seçimi ve Siyasi Güzergâh Problemleri, Birikim, Sayı: 163-164, s. 29-35.

Boratav, Korkut (2011), Türkiye İktisat Tarihi 1908-2009, İmge Kitabevi, Ankara.

Bulut, Sedef (2009), Üçüncü Dönem Demokrat Parti İktidarı (1957-1960): Siyasi Baskılar ve Tahkikat Komisyonu, Gazi Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 2, Cilt: 4, s. 125-145.

Buran, Hasan (2005), Seçim Sistemleri ve Türkiye İçin Yeni Bir Seçim Sistemi Önerisi, Siyasal Kitabevi, Ankara.

Çavuşoğlu, Hüseyin (2009a), Merkez Sağda 27 Mayıs ve 12 Eylül Sonrası Partileşme, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 22, s. 165-178.

Çavuşoğlu, Hüseyin (2009b), Türk Siyasi Hayatında Merkez Sağ Çizginin Tarihi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 2, s. 265-278.s

Coşar, Nevin (2005), Demokrat Parti Dönemi Maliye Politikası, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Sayı: 60, Cilt: 1, s. 30-58.

Çakman, Kemal ve Çakmak, Umut (2007), Türkiye Ekonomisinde Temel Makroekonomik Değişkenler Arasındaki Etkileşimler Üzerine Analitik Notlar, Ekonomik Yaklaşım, Sayı: 18, Cilt: 63, s. 1-27.

Çınar, Menderes (2002), Seçimlerinden Ardından: Siyaset Yeniden, Birikim, Sayı: 163-164, s. 40-43.

Çoban, Yasin (2007), Türkiye Ekonomisi, İkinci Sayfa Yayıncılık, İstanbul.

Değer, Abdusselam (2011), “AK Parti Hükümeti (2002-2011) Dönemi Ekonomik Değerlendirmesi ve 2011 Yılı Beklentiler”, http://issuu.com/tumbiad/docs/ak_parti_d_nemi__20022010__ekonomik_d e_erlendirme/1#print/19.02.2012.

Demir, Şerif (2010), Türk Siyasi Tarihinde Adnan Menderes, Paraf Yayınları, İstanbul.

Demircan, Esra ve Ener, Meliha (2009), Değişim-İstikrar ve Bütçe Politikaları. Bursa, Ekin Basın Yayın Dağıtım.

Dikkaya, Mehmet ve Özyakışır, Deniz (2009a), Türkiye Ekonomisinde Radikal Dönüşüm: 1980-2007 Dönemi, Mehmet Dikkaya, Deniz Özyakışır, Adem Üzümcü (Der.), Türkiye’nin Ekonomi Politiği 1923-2007, “içinde”, s.139-168, Orion Kitabevi, Ankara.

Dikkaya, Mehmet ve Özyakışır, Deniz (2009b), Türkiye Ekonomisinde Yeni Arayışlar: 1946-1960 Dönemi, Mehmet Dikkaya, Deniz Özyakışır, Adem Üzümcü (Der.), Türkiye’nin Ekonomi Politiği 1923-2007, “içinde”, s.105- 122, Orion Kitabevi, Ankara.

Diler, Ergün (2012), “Perde Açılıyor”, http://www.takvim.com.tr/Yazarlar/ergundiler/2012/02/03/perde- aciliyor/3.02.2012.

Ekzen, Nazif (2009), Türkiye Kısa İktisat Tarihi, ODTÜ Yayıncılık, Ankara.

Ekzen, Nazif (2012), “İktidarda On Yıl”, http://www.gazetevatanemek.com/index.php/nazif-ekzen-diger- yazilar/5833-iktidarda-.../22.10.2012.

Ergün, İsmet (2000), Devlet ve Ekonomi- Prof.Dr. Nusret Ekin’e Armağan, Türk Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası Yayını, Ankara.

Erler, Özgür (2007), Yeni Muhafazakârlık, AKP ve “Muhafazakâr Demokrat” Kimliği, Stratejik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 10, s.126-132.

Ertunç, Mehmet Ali, Yanık, Halil, Tunusluoğlu, Hüsnü Seda, Bayrakçı, Murat

Erinç, Atlı, Şule, Ergen, Alper (2010). “Türkiye Ekonomisi Temel Makro Ekonomik Göstergeler Türkiye Ekonomisi Resesyondan Çıkış Yolunda”, http://www.hazine.org.tr/ekonomi/28.04.2010.pdf/16.032012.

Eşiyok, B. Ali (2006), İktisadi Dönemler İtibariyle Türkiye Ekonomisinde Kalkınma (1923-2004), Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Matbaası, Ankara. “2002 Yılı Genel Seçim Sonuçları” (2006), http://www.turkiyesecimleri.com/3kasim2002-genel-secim- sonuclari.php/11.01.2012.

“2007 Türkiye Cumhurbaşkanlığı Seçimi” (2011), http://tr.wikipedia.org/wiki/2007_T%C3%BCrkiye_cumhurba%C5%9Fkan l%C4%B1%C4%9F%C4%B1_se%C3%A7imi/18.03.2012.

“2011’de Ekonomide Yaşananlar” (2011), http://www.trthaber.com/haber/ekonomi/2011de-ekonomide-yasananlar- 21725.html/15.01. 2012.

“2011 Genel Seçimleri Sonuçları” (2011), http://secim2011.gazetevatan.com/defaultz.asp/18.02.2012.

İnan, Süleyman (2007), Demokrat Parti Dönemi (1950-1960), Süleyman İnan ve Ercan Haytaoğlu (Der.), Yakın Dönem Türk Politik Tarihi, “içinde”, s. 117-145, Anı Yayıncılık, Ankara.

Kahraman, Hasan Bülent (2006), AKP ve Türk Sağı, Agora Kitaplığı, İstanbul.

Kalkınma Bakanlığı (2012a), “Temel Ekonomik Göstergeler”, http://www.dpt.gov.tr/PortalDesign/PortalControls/WebIcerikGosterim.asp x?Enc=83D5A6FF03C7B4FCC6AECA659BD6F05648192E81EB0C9848 AAD19E7579B3250E/31.03. 2012.

Kalkınma Bakanlığı. (2012b), “Türkiye Ekonomisinde Haftalık Gelişmeler. http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/view/14074/30MartBS.pdf/31.03.2012.

Kepenek, Yakup ve Yentürk, Nurhan (2002), Türkiye Ekonomisi, Remzi Kitabevi, İstanbul.

Keyder, Çağlar (1987), Türkiye’de Demokrasinin Ekonomik Politiği, İrvin Cemil Schick ve Ertuğrul Ahmet Tonak (Der.), Geçiş Sürecinde Türkiye, “içinde”, s.38-75, Belge Yayınları, İstanbul.

Keyman, E. Fuat (2012), “Post Vesayet, Sivilleşme, Demokratikleşme”, http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalEklerDetayV3&Art icleID=1075796&CategoryID=42/15.01.2012.

Kırkpınar, Leyla (2002), Demokrat Parti ve Muhalefet Stratejisi, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Sayı: 1, s. 85-98.

Kurt, Hüseyin (2010), Adalet Partisi “Demokrat Parti’nin Mirasçısı”, Turgay Uzun (Der.), İttihat ve Terakki’den Günümüze Siyasal Partiler, “içinde”, s. 217- 232, Orion Kitabevi, Ankara.

Mert, Nuray (2007), Merkez Sağın Kısa Tarihi, Selis Kitaplar, İstanbul.

Oktar, Suat ve Varlı, Arzu (2010), Türkiye’de 1950-54 Döneminde Demokrat Parti’nin Tarım Politikası, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı: 1, Cilt: 28, s. 1-22.

Özdemir, Hakan (2012), Demokrat Parti (DP) İle Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP)’nin Karşılaştırmalı Tarihsel Analizi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 2, s. 188-209.

Özsağır, Arif (2011), Dönüşen Türkiye’de Ekonomideki Dönüşüm Zamanları, Hamdi Turşucu ve Hamit Emrah Beriş (Der.), AK Parti Siyaset Akademisi Lider Ülke Türkiye (10. Dönem) Ders Notları Elektronik Kitap, “içinde”, s. 71-108, AK Parti AR-GE Başkanlığı Yayınları, Ankara, http://www.siyasetakademisi.org/wpcontent/uploads/2012/01/10.DonemEki tap.pdf/13.01.2012

Öztürk, Salih ve Özyakışır, Deniz (2009), Türkiye’de Finansal Sistemin Yapısı ve Tarihsel Gelişimi: 1923-2007, Mehmet Dikkaya, Deniz Özyakışır, Adem Üzümcü (Der.), Türkiye’nin Ekonomi Politiği 1923-2007, “içinde”, s.315- 346, Orion Kitabevi, Ankara.

Pamuk, Muhammed (2001), Yasaklı Umut Recep Tayyip Erdoğan, Birey Yayıncılık, İstanbul.

Parasız, İlker (1998), Türkiye Ekonomisi 1923’den Günümüze İktisat ve İstikrar Politikaları, Ezgi Kitabevi, Bursa.

Poyraz, Fahrettin (2010), Milli Nizam Partisi’nden AK Parti’ye “İslami Hareketin Partileri ve Değişim”, Turgay Uzun (Der.), İttihat ve Terakki’den Günümüze Siyasal Partiler, “içinde”, s. 311-338, Orion Kitabevi, Ankara.

Sabah (2011), Başbakan Erdoğan: 2012’de IMF’ye olan Borcu Tamamen Kapatıyoruz, 03.05.2011.

“Seçim Sonuçları” (2007), http://www.secim-sonuclari.com/2007/10.02.2012.

Sunay, Cengiz (2010), Demokrat Parti, Turgay Uzun (Der.), İttihat ve Terakki’den Günümüze Siyasal Partiler, “içinde”, s. 163-204, Orion Kitabevi, Ankara.

Şahin, Mehmet (2011), “Türkiye’nin Uluslararası Ekonomi Politiği: 2000-2010”, http://www.cinaralti.net/site/content/item/11/15.10.2012.

Şener, Hüseyin (2006), “Seçim Sonuçları Değerlendirmesi 1984 Yılı Raporu”, http://eski.yerelnet.org.tr/secimler/secim_analizleri1984.php/23.10.2010.

Şeyhanlıoğlu, Hüseyin (2011), Türk Siyasal Muhafazakârlığının Kurumsallaşması ve Demokrat Parti, Kadim Yayınları, Ankara.

Takvim, (2010), “Kadın Eleman Alan Prim Ödemeyecek”, http://www.takvim.com.tr/Ekonomi/2010/05/25/kadin_eleman_alan_prim_ odemeyecek/14.01.2012.

Taşyürek, Muzaffer (2009), Adnan Menderes, Anonim Yayıncılık, İstanbul.

Tekin, Üzeyir (2004), AKP’nin Muhafazakâr Demokrat Kimliği, Orient Yayınları, Ankara.

Tekin, Yusuf ve Okutan, Çağatay (2011), Türk Siyasal Hayatı, Orion Kitabevi, Ankara.

TİSK (Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu) (2009), “İşsizlikle Mücadele: Ülke Uygulamaları ve Türkiye İçin Alınan Öneriler”, http://www.tisk.org.tr/yayinlar.asp?sbj=ic&id=3114/26.02.2012.

Tunçay, Mete (2000), Siyasal Tarih (1959-1960), Mete Tunçay, Cemil Koçak, Hikmet Özdemir, Korkut Boratav, Selahaddin Hilav, Murat Katoğlu, Ayla Ödekan (Der.), Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye 1908-1980, “içinde”, s. 177-184, Cem Yayınevi, İstanbul.

TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı) (2011), İstatistik Göstergeler 1923- 2010,Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara.

TÜİK (Türkiyeİstatistik Kurumu Başkanlığı) (2012a), “Tüketici Fiyatları Endeksi Şubat/2012”, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=10764/23.03.2012.

TÜİK (Türkiyeİstatistik Kurumu Başkanlığı) (2012b), “Gayri Safi Yurtiçi Hasıla IV. Dönem: Ekim, Kasım-Aralık / 2011”, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=10785/23.03.2012.

TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı) (2012c), “İhracatın İthalatı Karşılama Oranı”, http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do?id=3528&sayfa=giris&metod=IlgiliGo sterge/22.10.2012.

Türel, Oktar (2009), Dünya Ekonomik Bunalımının Türkiye’ye 2008-2009’daki Yansımaları Üzerine Notlar, Finans Politik&Ekonomik Yorumlar, Sayı: 46, Cilt: 533, s. 9-34.

“Türkiye Dünyanın En Hızlı İkincisi” (2012), http://www.haberler.com/turkiye- dunyanin-en-hizli- ikincisi-3502957-haberi/02.04.2012.

Uluatam, Özhan (1981), Enflasyon ve Devlet Gelirleri (1963-1978), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.

Yeni Şafak (2008), “Yargıtay, AKP’ye Kapatma Davası Açtı”, http://yenisafak.com.tr/politika/?t=14.03.2008&i=105579/18.02.2012.

Yıldırım, Ergün (2002), AKP: Bir Politik Tasarının Sosyolojik Temsiliyeti, Birikim, Sayı: 163-164, s.66-70.

Yıldız, Hüseyin (2009), “Baraj Konusunda Demirel Dönemini Katlayarak Geçtik”, http://erdemlihaber.com/baraj-konusunda--demirel-donemini--katlayarak- gectik .html/16.02.2012.

Yılmaz, Hakan S. (2007), İdris Küçükömer’in Siyasal Tezleri Bağlamında AKP ve CHP Parti Programlarının Analizi, Selçuk İletişim, Sayı: 5, Cilt: 1, s. 156- 173.