Erdal ÇAÇAN, Mehmet Ali KUTLU, Rıdvan UÇAR, Selim ÖZDEMİR, Muammer EKMEKÇİ, Sam MOKHTARZADEH, Kağan KÖKTEN

YEMLİK KOLZANIN FARKLI EKİM NORMLARININ BAZI VERİM ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ VE ARI MERASI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışma, yemlik kolzanın farklı ekim normlarının bazı verim özelliklerine etkisi, bal arıları arasındaki karşılıklı etkileşimlerinin belirlenmesi ve yemlik kolzanın arı merası oluşturulmasında alternatif bir bitki olarak değerlendirilmesi amacı ile yürütülmüştür. Çalışmada 400, 800, 1200, 1600, 2000 ve 2400 g/da ekim normu kullanılmıştır. Bitkinin çiçeklenmesi ile birlikte haftada iki defa gözlemler alınmış ve m2 başına bal arısı sayısı, bal arılarının çiçekte kalma süresi, bitki boyu, m2 başına bitki sayısı, bitki başına çiçek sayısı, m2 başına çiçek sayısı, yan dal sayısı, bitki başına kapsül, kapsülde tohum, tohum verimi ve bin tane ağırlığı gibi özellikler ele alınmıştır. Araştırma sonucunda verim bakımından 1200-1600 g/da ekim normu öne çıkmıştır. 26 Nisan tarihi, arıların yemlik kolzayı en çok ziyaret ettiği, bitkinin en yüksek boyuna ulaştığı, bitki başına ve m2 başına en fazla çiçeğe sahip olduğu tarih olarak görülmüştür. Yemlik kolzanın arıcılık faaliyeti açısından özellikle erken ilkbahar döneminde kolonilerde oluşan nektar ve polen yetersizliğinin çözümüne yönelik ideal bir arı merası bitkisi olduğu, Bingöl ve benzer ekolojik koşullara sahip bölgelerde 26 Nisan tarihi geçirilmeden bu bitkinin arıcılık açısından değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yemlik kolza, Brassica napus, arıcılık, tohum verimi, arı merası

The Effect of Different Sowing Norms on Some Yield Traits of Forage Rape and Evaluation as a Bee Pasture

In this study, the effects of different sowing norms of Forage Rape on some yield characteristics, the mutual interactions between honey bees and the evaluation of forage rape as an alternative plant in the creation of bee pastures were carried out. Sowing norms of 400, 800, 1200, 1600, 2000 and 2400 g/da were used in the study. Data was taken twice a week. The flowering of the plant and the number of honeybees per m2, the duration of the honeybee in bloom, the plant height, the number of plants per m2, the number of flowers per plant, the number of flowers per m2, the number of side branches, capsule per plant, seed in capsule, seed properties such as yield and thousand grain weight were discussed. This research observed that, 1200-1600 g/da sowing norm produces the highest yield. April 26th was observed as the date when bees visited the Forage Rape the most, reached the highest height of the plant, and had the most flowers per plant and per m2. It has been concluded that Forage Rape is an ideal bee pasture plant for the solving nectar and pollen deficiency in beekeeping, especially in early spring periods in terms of beekeeping activity. İt is recommended that this plant should be further evaluated for beekeeping on dates prior to April 26th in Bingöl and regions with similar ecological conditions.

Keywords:

Forage rape, Brassica napus, beekeeping, seed yield, bee pasture,

PDF

___

Bakoğlu, A., Kutlu, MA. 2006. Bingöl Sulu Şartlarında Yetişen Arı Otu (Phacelia tanecetifolia BENNTHAM)’na Uygulanan Değişik Sıra Aralığının Bazı Tarımsal Özelliklere ve Arı Merası Olarak Kullanılmasına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Uludağ Arıcılık Dergisi 6(1): 33-38.
Başalma, D., Uranbey, S., Er, C., 2003. Bazı Kışlık Kolza (Brassica napus ssp. oleifera L.) Çeşitlerinde Farklı Ekim Sıklıklarının Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim 2003, Diyarbakır.
Blažytė-Čereškienė, L., Vaitkevičienė, G., Venskutonytė, S., Būda, V. 2010. Honey Bee Foraging In Spring Oilseed Rape Crops under High Ambient Temperature Conditions. Žemdirbystė Agriculture 97(1): 61-70.
Cacan, E., Kokten, K. 2017. The Effect of Different Row Spacing on The Yield and Quality of Forage Rape (Brassica napus L. ssp. oleifera Metzg). Eurasian Journal of Biology and Ecology 2: 7-13.
Cengiz, MM. 2013. Doğal Mera Alanlarının Arıcılık ve Organik Bal Üretimi Açısından Önemi. Arıcılık Araştırma Dergisi 5(10): 14-16.
Çaçan, E., Nursoy, H. 2021. Yemlik Kolzanın (Brassica napus L. ssp. oleifera Metzg) Farklı Ekim Zamanlarına Göre Verim, Kalite ve Besin Elementleri İçeriklerinin Değişimi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg 24 (3): 561-569, DOI: 10.18016/ksutarimdoga.vi.762693
Delaplane, KS., Mayer, DF. 2000. Crop Pollination by Bees. CABI Publishing, University Pres, Cambridge.
Farkas, A. 2008. Nectar Production and Nectar Sugar Composition of Three Oilseed Rape (Brassica napus) Cultivars in Hungary. Acta Hortic. 767:275-284, DOI: 10.17660/ActaHortic.2008.767.29
Gençkan, MS. 1985. Çayır-Mera Kültürü, Amenajmanı ve Islahı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 483, İzmir.
Gizlenci, Ş., Acar, M., Özçelik, H., Öner, EK. 2011. Karadeniz Bölgesi Sahil Kuşağında Bazı Kolza Çeşit ve Hatlarının Verim ve Verim Unsurlarının Saptanması. 9. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül 2011, Bursa.
Gizlenci, Ş., Dok, M., Acar, M. 2005. Orta Karadeniz Sahil Kuşağında Kolza İçin En Uygun Sıra Aralığının Belirlenmesi. Hasad Dergisi 21(244): 88-94.
Gökçe, M., 2002. Organik Arıcılık. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Organik Tarım Eğitim Sunumları.
Gökkuş A., Koç, A. 2001. Mera ve Çayır Yönetimi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 228, Erzurum.
Gül, A., Şahinler, N., Akyol, E., Şahin, A. 2005. Organik Arı Yetiştiriciliği. MKU Ziraat Fakültesi Dergisi 10 (1-2): 63-70.
Koltowski, Z. 2002. Beekeeping Value of Recently Cultivated Winter Rapeseed Cultivars. Journal of Apicultural Science 46(2): 23-32.
Korkmaz, A. 2003. Çukurova Bölgesinde Bal Arılarının (Apis mellifera L.) Arıotu (Phacelia tanacetifolia Bentham) ve Yemlik kolza (Brassica napus L. Metzg.) ile Olan Bazı İlişkilerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Adana.
Köymen, M. 2018. Azotun Kışlık Kolza Çeşitlerinde, Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ordu.
Kumova, U., Korkmaz, A. 2003. Bal Arısı (Apis mellifera L.) Kolonilerinde Nektar Akımı Öncesi Polen Üretiminin Koloni Populasyonuna Olan Etkilerinin Araştırılması. Mellifera 3(5): 23-29.
Kumova, U., Korkmaz, A. 2007. Çukurova Koşullarında Kolza (Brassica napus L.)’nın Çiçeklenme Fenolojisi, Çiçek Sayısı, Nektar ve Polen Potansiyelinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. I. Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu, 28-31 Mayıs, Samsun.
Kutlu, MA., Bakoğlu. A., Batmaz. B. 2005. Fırat Üniversitesi Bingöl Meslek Yüksekokulu Arıcılık Programında Yetiştirilen Farklı Yaşlardaki Ana Arıların (Apis mellifera L.) Koloni Performansları. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi 4(1): 19-22.
Kutlu, MA., Kiliç, Ö., Özdemir. FA., Bakır, YM. 2018. An Investigation About Phacelia tanacetifolia Benth. from Olur District (Erzurum). International Journal of Scientific and Technological Research 4(3): 61-69.
Nedić, N., Mačukanović-Jocić, M., Rančić, D. 2013. Melliferous Potential of Brassica napus L. subsp. napus (Cruciferae). Arthropod-Plant Interactions 7:323-333. https://doi.org/10.1007/s11829-013-9247-2.
Nursoy, H., Şahin, E., Terlemez, F. 2018. Kanola Bitkisi ve Ürünlerinin Ruminant Beslemede Kullanımı. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 11(2): 109-114.
Özbek, H. 2002. Arılar ve Doğa. Uludağ Arıcılık Dergisi 2(3):22-25.
Öztürk, Ö. 2000. Bazı Kışlık Kolza Çeşitlerinde Farklı Ekim Zamanı ve Sıra Arası Uygulamalarının Verim, Verim Unsurları ve Kalite Üzerine Etkileri. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Konya.
Özyazici, MA., Açikbaş, S., Turhan, M. 2020. Changes of Some Agricultural Properties According to Nitrogen Fertilization in Forage Rape (Brassica napus L. ssp. oleifera Metzg). ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 4(2), 387-404, https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol4iss2pp387-404
Rosa, AS., Blochtein, B., Ferreira, NR., Witter, S. 2010. Apis Mellifera (Hymenoptera: Apidae) as a Potential Brassica napus Pollinator (cv.Hyola 432) (Brassicaceae) in Southern Brazil. Brazilian Journal of Biology 70(4): 1075-1081, DOI: 10.1590/s1519-69842010000500024
Sargın, O. 2012, Bitki Sıklığının Kışlık Kolza Çeşitlerinde Verim, Verim Komponentleri ve Yağ Oranı Üzerine Etkisi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ordu.
Serin, Y., Tan, M. 2001. Yem Bitkileri Kültürüne Giriş. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 206, Erzurum.
Tansı, V., Kumova, U. 1999. Bazı Yem Bitkilerinin Arı Merası Olarak Kullanılma Olanakları ve Tohum Verim Kalitelerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 14: 81-90.