TARTIŞMALI HAKLAR VE ÇEKİŞMELİ KONULAR: TÜRKİYE’DE BİLGİ EDİNME HAKKI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Bilgi edinme hakkı, dilekçe hakkı ile benzer özellikler taşımaktadır. Düşünce ve ifade özgürlüğü ile kuvvetli bağlarının olmasının yanı sıra bilgi edinme hakkı; aynı zamanda, yurttaşların, yönetimlerinden hesap verebilir ve şeffaf olmalarını isteme hakkını da bünyesinde barındırmaktadır. Bu bağlamda, bilgi edinme hakkının tarihi, modern anayasal devletin oluşumuna kadar götürülebilir. Bilgi edinme hakkının Türkiye’deki yakın geçmişine bakıldığında, bu hakka ilişkin uygulamaların 1990’ların sonunda, siyasal gündeme dahil olduğu anlaşılmaktadır ve bilgi edinme hakkına ilişkin yasal düzenlemeler, 2000’lerin başında yürürlüğe girmiştir. İçinde bulunduğumuz 2019 yılı itibariyle de, bilgi edinme hakkı uygulamaları, 15 yılını geride bırakmaktadır

DISPUTED RIGHTS AND CONTESTED ISSUES: A STUDY ON THE RIGHT TO INFORMATION IN TURKEY

Right to information has certain resemblances to right to petition. In addition to its strong ties with freedom of thought and expression, this right implies citizens’ right to ask their administration to be accountable and transparent. In that context, the history of right to information can be traced back to the formation of the modern constitutional state. Regarding recent history of right to information in Turkey, its practices became the part of the political agenda at the end of 1990s and the legislation on right to information was enforced at the beginning of 2000s. As of 2019, right to information has been practiced for the period of 15 years

___

  • Yıl Çalıştayı (2013), Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Çalıştayı Sonuç Raporları, http://www.tbmm.gov.trbilgiedinmebilgi_edinme_calistay_raporu.pdf (12.01.2014).
  • Bildirgesi (1976), İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi, Anayasalar ve Siyasal Belgeler içinde, S. Tanilli (der.), İstanbul:Cem Yayınevi, s.451-453.
  • Anderson, J. (1986), The Modernity of Modern States, in J. Anderson (ed.), The Rise of the Modern State, Great Britain:Wheatsheaf Books Ltd.
  • Asrak Hasdemir, T. (2007), Kamusal İletişimde Bilgi Edinme Hakkı, Ankara:Dipnot Yayınları.
  • Asrak Hasdemir, T. (2011), “Bilgi, Yeni İletişim Teknolojileri ve Türkiye: Bir Olanağın Sınanması Bağlamında Bilgi Edinme Hakkı Uygulamaları”, in Kamu Yönetimi ve Teknoloji, Ankara:TODAİE Yayınları, s.133-153.
  • Asrak Hasdemir, T. (2014), “Türkiye’de Kamusal İletişim ve Bilgi Edinme: 10 Yılın Ardından Panoramik bir İnceleme”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt:47, Sayı:3, s.111-144.
  • Asrak Hasdemir, T. (2019), “Tracing the Tensions between Disputed Rights and Contested Truths in the Context of Right to Information: Turkey’s Case”, Paper presented at the IAMCR 2019 Conference in Madrid, Spain, July 7-11.
  • BEDK (2005), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2004 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (28.10.2005).
  • BEDK (2006), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2005 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (05.11.2006).
  • BEDK (2007), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2006 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (02.10.2007).
  • BEDK (2008), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2007 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (07.12.2008).
  • BEDK (2009), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2008 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (27.12.2009).
  • BEDK (2010), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2009 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (21.12.2010).
  • BEDK (2011), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2010 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (14.10.2011).
  • BEDK (2012), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2011 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (10.10.2012).
  • BEDK (2013), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2012 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (17.12.2013).
  • BEDK (2014), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2013 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (11.09.2014).
  • BEDK (2015), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2014 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (25.07.2015).
  • BEDK (2016), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2015 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (07.08.2016).
  • BEDK (2017), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2016 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (22.08.2017).
  • BEDK (2018), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2017 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (18.12.2018).
  • BEDK (2019), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2018 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (11.09.2019).
  • Berkarda, K. (2006), “Bilgi Edinme Hakkına İdarenin Bakışı Üzerine Tespitler”, Vatandaşın Bilgi Edinme Hakkı Uluslararası Konferansı Tutanakları içinde, TESEV Yayınları, 82- 85 http://www.tesev.org.tr (15.07.2006).
  • Charter of Fundamental Rights of the European Union (2010), http://eur-lex.europa.eu, (11.09.2013).
  • Ekşi, O. (2003), “Bilgi Edinme Bayramı”, http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2003/10/12 /356238.asp, (21.07.2006).
  • European Commission (2001), White Paper on European Governance, http://eur.lex.europa.eu//LexUriServ/site/en/com/2001/com 2001-0428en01.pdf (26.06.2006).
  • European Commission (2003), Report from the Commission on European Governance, http://europa.eu (14.07.2007).
  • Habermas J. (1993), The Structural Transformation of the Public Sphere: An Inquiry into a Category of Bourgeois Society, T. Burger (trans.), 5th printing, Cambridge: MIT Press.
  • Habermas, J. (2004), “Kamusal Alan”, Kamusal Alan, M. Özbek (der ve çev.), İstanbul:Hil Yayınları., s.95-102. REFERENCES
  • Yıl Çalıştayı (2013), Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Çalıştayı Sonuç Raporları, http://www.tbmm.gov.trbilgiedinmebilgi_edinme_calistay_raporu.pdf (12.01.2014).
  • Bildirgesi (1976), İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi, Anayasalar ve Siyasal Belgeler içinde, S. Tanilli (der.), İstanbul:Cem Yayınevi, s.451-453.
  • Anderson, J. (1986), The Modernity of Modern States, in J. Anderson (ed.), The Rise of the Modern State, Great Britain:Wheatsheaf Books Ltd.
  • Asrak Hasdemir, T. (2007), Kamusal İletişimde Bilgi Edinme Hakkı, Ankara:Dipnot Yayınları.
  • Asrak Hasdemir, T. (2011), “Bilgi, Yeni İletişim Teknolojileri ve Türkiye: Bir Olanağın Sınanması Bağlamında Bilgi Edinme Hakkı Uygulamaları”, in Kamu Yönetimi ve Teknoloji, Ankara:TODAİE Yayınları, s.133-153.
  • Asrak Hasdemir, T. (2014), “Türkiye’de Kamusal İletişim ve Bilgi Edinme: 10 Yılın Ardından Panoramik bir İnceleme”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt:47, Sayı:3, s.111-144.
  • Asrak Hasdemir, T. (2019), “Tracing the Tensions between Disputed Rights and Contested Truths in the Context of Right to Information: Turkey’s Case”, Paper presented at the IAMCR 2019 Conference in Madrid, Spain, July 7-11.
  • BEDK (2005), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2004 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (28.10.2005).
  • BEDK (2006), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2005 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (05.11.2006).
  • BEDK (2007), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2006 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (02.10.2007).
  • BEDK (2008), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2007 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (07.12.2008).
  • BEDK (2009), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2008 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (27.12.2009).
  • BEDK (2010), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2009 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (21.12.2010).
  • BEDK (2011), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2010 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (14.10.2011).
  • BEDK (2012), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2011 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (10.10.2012).
  • BEDK (2013), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2012 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (17.12.2013).
  • BEDK (2014), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2013 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (11.09.2014).
  • BEDK (2015), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2014 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (25.07.2015).
  • BEDK (2016), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2015 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (07.08.2016).
  • BEDK (2017), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2016 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (22.08.2017).
  • BEDK (2018), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2017 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (18.12.2018).
  • BEDK (2019), T.C. Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan 2018 Yılına İlişkin Genel Rapor, http://www.tbmm.gov.tr (11.09.2019).
  • Berkarda, K. (2006), “Bilgi Edinme Hakkına İdarenin Bakışı Üzerine Tespitler”, Vatandaşın Bilgi Edinme Hakkı Uluslararası Konferansı Tutanakları içinde, TESEV Yayınları, 82- 85 http://www.tesev.org.tr (15.07.2006).
  • Charter of Fundamental Rights of the European Union (2010), http://eur-lex.europa.eu, (11.09.2013).
  • Ekşi, O. (2003), “Bilgi Edinme Bayramı”, http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2003/10/12 /356238.asp, (21.07.2006).
  • European Commission (2001), White Paper on European Governance, http://eur.lex.europa.eu//LexUriServ/site/en/com/2001/com 2001-0428en01.pdf (26.06.2006).
  • European Commission (2003), Report from the Commission on European Governance, http://europa.eu (14.07.2007).
  • Habermas J. (1993), The Structural Transformation of the Public Sphere: An Inquiry into a Category of Bourgeois Society, T. Burger (trans.), 5th printing, Cambridge: MIT Press.
  • Habermas, J. (2004), “Kamusal Alan”, Kamusal Alan, M. Özbek (der ve çev.), İstanbul:Hil Yayınları., s.95-102.
  • Kaya, A. R. (2009), İktidar Yumağı Medya-Sermaye-Devlet, Ankara:İmge Kitabevi Yayınları.
  • Kenneth, H.K., D.D. Clark vd. (prepared by) (2001), Global Networks and Local Values, USA: National Academy Press.
  • Kılınç, U. (2008), 25 Eylül 2008 Tarihinde Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Uzman Raportörü Uğur Kılınç ile Yapılan Görüşme.
  • Kılınç, U. (2009), , “Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve Türkiye Uygulaması”, Kamu Mevzuatı Dergisi, Yıl:1, Sayı:2.
  • Komisyon Raporu (2003), Bilgi Edinme Hakkı Kanun Taslağı Esas Komisyon Raporu, http://www.tbmm.gov.tr/bilgiedinme/bilgiedinme-index.htm (15.07.2006).
  • Maastricht Treaty (1992), The Final Act and Declarations, http://www.eurotreaties.commaastrichtfinalact.pdf (11.10.2013).
  • Skinner, Q. (1978), The Foundations of Modern Political Thought Vol 2: The Age of Reformation, United Kingdom:Cambridge University Press.
  • TESEV (2004), Bilgi Edinme Hakkı Değerlendirme Raporu, http://www.tesev.org.tr (15.07.2006).
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi (2013), “Niğde Milletvekili Alpaslan Kavaklıoğlu ve Zonguldak Milletvekili Özcan Ulupınar ile 100 Milletvekilinin; Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ve Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kabaşvurmanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu ile Plan ve Bütçe Komisyonu Raporları”, Yasama Dönemi 24, Yasama Yılı 3, Sıra Sayısı 478, http://www.tbmm.gov.tr (28.11.2013).
  • Uslu, Z. K. (2003), Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Tasarısı Hakkında AKP Gurubu Adına Konuşma, 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Hakkındaki Meclis Görüşmeleri, 5. Birleşim, TBMM Tutanak Dergisi, Dönem:22, Cilt:27, Yasama Yılı:2, 8 Ekim, www.tbmm.gov.tr (15.07.2006).
  • Uzun, R. (2006), Gazetecilikte Yeni Bir Yönelim: Yurttaş Gazeteciliği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, No.16, s.633-656.
  • Vincent, A. (1994), Theories of the State, reprint., Oxford:Blackwell Publishers.
  • Witt, L. (2004), “Is Public Journalism Morphing into the Public’s Journalism?”, www.pjnet.org/wp-content/uploads/legacy/Morphing.pdf (26.05.2009).
  • Yesilgöz Y.and F. Bovenkerk (2004) The Turkish Mafia and the State. In: Fijnaut C., Paoli L. (eds) Organised Crime in Europe. Studies of Organized Crime, Vol 4. Dordrecht:Springer, pp. 585-601. Related Legislation
  • Sayılı Yasa (2003), Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, T.C. Resmi Gazete, Sayı:25269, http://rega.basbakanlik.gov.tr (26.06.2006).
  • Yönetmelik (2004), Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik, T.C. Resmi Gazete, Sayı:25445, http://rega.basbakanlik.gov.tr (26.06.2006).
  • /12 Sayılı Genelge (2004), Dilekçe ve Bilgi Edinme Hakkının Kullanılmasına İlişkin Başbakanlık Genelgesi, T.C. Resmi Gazete, Sayı:25356, http://.rega.basbakanlik.gov.tr (15.07.2006).
  • Sayılı Yasa (2013), Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, T.C. Resmi Gazete, Sayı:28726, http://rega.basbakanlik.gov.tr (11.10.2013).
Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi-Cover
  • ISSN: 2146-7676
  • Başlangıç: 2011
  • Yayıncı: Ufuk Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

MİLLİYETÇİLİK KURAMLARI VE TOPLUMSAL CİNSİYET: GENEL BİR DEĞERLENDİRME

Elif GÖZDAŞOĞLU KÜÇÜKALİOĞLU

156 Yıllık Tarihi, Ulusal ve Uluslararası Kimliği İle T.C. Ziraat Bankası A.Ş.’nin Türk Ekonomisindeki Rolü ve 2001 Şubat Ekonomik Krizi Sonrasındaki Yeniden Yapılandırma Başarısı

Niyazi ERDOĞAN

Sağlık Kurumlarında Toplam Kalite Yönetimi TKY ve Personel Performansını Etkileyen Faktörler: Bir Vakıf Üniversite Hastanesi Örneği

Mehmet LÜLECİ, Coşkun İKİZLER, Güner KOÇ AYTEKİN

VİX Korku Endeksi ve CDS Primlerinin Büyüme ve Döviz Kuruna Etkisi, Türkiye Örneği

Nil ÇAĞLAR BEKTAŞ, Şenol BABUŞCU

Dijital Çağda E-Öğrenme Ortamlarının Kalitesini Artırmaya Yönelik Gerçekleştirilen Uluslararası Çalışmalar

Mesut ÜNLÜ

AKADEMİK YAZMA DERSLERİNDE TEKNOLOJİNİN DÖNÜTE UYGULANMASI: EKRAN KAYDI İLE DÖNÜT VERME VE ÖĞRENCİ TUTUMLARI

Elif TOKDEMİR DEMİREL, Müge GÜNEŞ AKSU

Algılanan İş Güvencesizliğinin İş Performansına Etkisi: Örgütsel Desteğin Düzenleyici Rolü

Ali ACARAY

TARTIŞMALI HAKLAR VE ÇEKİŞMELİ KONULAR: TÜRKİYE’DE BİLGİ EDİNME HAKKI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Tugba ASRAK HASDEMIR

V.V. MAYAKOVSKİY’NİN “İYİ NEDİR VE KÖTÜ NEDİR?” ADLI ŞİİRİNDE METNE BAĞLI KARŞIT ANLAMLI SÖZCÜKLERİN ANALİZİ

Nükhet ELTUT KALENDER

Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdam ve Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Politikaları

İ̇rem Özlem YANİCİ ERDAL