Başa Çıkma Stratejilerinin Mesleki Tatmin Üzerindeki Etkisinde Öz-Yeterliliğin Aracılık Rolü
Bu araştırmanın amacı, avukatların başa çıkma stratejilerinin mesleki tatmin düzeylerine etkisi ve bu etkide öz-yeterliliğin aracılık rolünün tespit edilmesidir. Nicel bir araştırma olarak desenlenen bu çalışmada araştırma evrenini, Hatay ilinde faaliyet gösteren avukatlar oluşturmaktadır. Kartopu örnekleme yöntemiyle 171 avukattan anket tekniğiyle toplanan veriler kullanılarak, değişkenler arasındaki ilişkiler korelasyon ve regresyon analizi ile tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda, örneklemi oluşturan avukatların problem çözme ve destek arama stratejilerinin mesleki tatminleri üzerinde pozitif ve istatiksel olarak anlamlı ilişkilere sahip olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın bir diğer amacı doğrultusunda problem çözme ve destek arama stratejileri ile mesleki tatmin arasındaki ilişkide öz-yeterliliğin aracılık etkisine sahip olduğu bulgulanmıştır. Bu sonuçlara göre, avukatların problem çözme ve destek arama stratejisi düzeylerinin artmasının mesleki tatmini artırdığı ve öz-yeterliliğin de söz konusu bu ilişkide tetikleyici bir etkisinin olduğu görülmüştür. Çalışmanın alan yazına teorik ve pratik katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu kapsamda çalışmanın, gelecek çalışmalara ışık tutması yönünde çeşitli önerilerde de bulunulmuştur.
The Mediating Role of Self-Efficacy on the Effect of Coping Strategies on Occupational Satisfaction
The aim of this study is to determine the components’ effects of the coping strategies of lawyers on occupational satisfaction and examine the mediating role of self-efficacy in this effect. In this study, which is designed as a quantitative research, the research population is composed of lawyers working in Hatay. Correlation and regression analysis were used to determine the relationships among variables by using data collected from 171 lawyers through the snowball sampling method with survey techniques. As a result of this study, it was found that there are positive and statistically significant relationships of problem solving and seeking support strategies on occupational satisfaction of lawyers. In accordance with another aim of this study, self-efficacy has a mediating effect on the relationship between two coping strategies (problem solving and seeking support) and occupational satisfaction. According to these results, it was stated that increasing the level of problem solving and seeking strategies of lawyers increased occupational satisfaction and also self-efficacy had a reinforcing effect on these relations. In addition to the theoretical and practical contribution of this research to the relevant literature, suggestions were also made to shed light on future studies.
___
- Akgündüz, Y. (2013). Konaklama işletmelerinde iş doyumu, yaşam doyumu ve öz yeterlilik arasındaki ilişkinin analizi. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 180-204.
- Akkoç, İ., Çalışkan, A. ve Turunç, Ö. (2012). Örgüt kültürünün girişimciliğe etkisinde öz- yeterliliğin düzenleyici rolü. İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(3), 19-42.
- Amirkhan, J. H. (1990). A factor analytically derived measure of coping: The coping strategy indicator. Journal of Personality and Social Psyhology, 59(5), 1066-1074.
- Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
- Bozali, S. ve Camadan, F. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki haz düzeylerininaçıklanmasında mesleki benlik saygısı ve rol fazlasıdavranışların rolünün yapısal eşitlik modeliyleincelenmesi. Baskent Unıversity Journal ofEducation, 5 (1), 27- 39.
- Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the ınternal structure of tests. Psychometrika 16(3), 297-334.
- Çavdarlı, Ş. (2013). Liseli sporcularda görev ve ego yönelimleri ile sporda stresle başa çıkma stratejileri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
- Demircioğlu, H. (2014). Lise öğrencilerinin stresle başetme stratejileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(7): 385-392.
- Develi, A., Çavuş, M. F. (2018). Psikolojik personel güçlendirmeyi yöneticinin güç kaynaklarıyla açıklamak: Sağlık sektöründe bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4), 661 -680.
- Doğan Laçin, B. G. ve Yalçın, İ. (2019). Üniversite öğrencilerinde öz-yeterlilik ve stresle başa çıkma stratejilerinin bilişsel esnekliği yordama düzeyleri. HacettepeÜniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 358-371.
- Erdoğan, Ö. ve Ergün, M. (2011). İki farklı meslekgrubunda çalışan personelin denetim odağı ve riskeğilimi düzeylerinin karşılaştırılması. HacettepeÜniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 176-185.
- Erdoğan, O. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin öz-yeterlilik ve başarı algılarında yordayıcı olarak akademik iyimserlik, umut ve mesleki haz. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Eren Gümüştekin, G. ve Öztewmiz, A. B. (2005). Örgütlerde stresin verimlilik ve performansla etkileşimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1): 271 -288.
- Fırat, N. (2015). Yurtta veya ailesinin yanında kalan öğrencilerin sosyal destek düzeyleri ve stresle başa çıkma stillerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
- Folkman, S. ve Lazarus, R. S. (1985). If it changes it must be a process: Study of emotion and coping during three stages of a college examination. Journal of Personality and Social Psychology, 48(1), 150-17.
- Gölbasi, Z., Kelleci, M. ve Dogan, S. (2008). Relationships between coping strategies, individual characteristics and job satisfaction in a sample of hospital nurses: Cross-sectional questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 45, 1800-1806.
- Greenhaus, J. H. (1971). Self-esteem as an influence on occupational choice and occupational satisfaction. Journal of Vocational Behavior, 1(1), 75-85.
- Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Gürbüz, S. (2019). Sosyal Bilimlerde Aracı, Düzenleyici ve Durumsal Etki Analizleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis: A Global Perspective. 7. Baskı, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
- Hayes, A. F. (2018). Introduction To Mediation, Moderation, And Conditional Process Analysis: A Regression-Based Approach. New York: The Guilford Press.
- Karaca, A., Yıldırım, N., Ankaralı, H., Açıkgöz, F. ve Akkuş, D. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin algılanan klinik stres düzeyi, stres cevapları ve başetme davranışları. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(1): 32-39.
- Karavardar, G. ve Korkmaz, C. (2018). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumu ve stresle başa çıkma stratejilerinin incelenmesi: Giresun Üniversitesi işletme bölümü örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(83): 33-46.
- Kavrayıcı, C. ve Bayrak, C. (2016). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 8(23), 623-658.
- Kazemi, A. ve Kohandel, M. (2015). The relationship between self-efficacy and stress-coping strategies among volleyball players. Biological Forum- An International Journal, 7(1), 656-661.
- Keskin, G.Ü ve Orgun, F. (2006). Öğrencilerin öz etkililik-yeterlilik düzeyleri ile başa çıkma stratejilerinin incelenmesi. Anatolian Journal of Psychiatry, 7, 92-99.
- Khandwalla, P. N. (1976). The Design ofOrganizations. New York: Harcourt Brace Jovanovich.
- Kline, R. B., (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modelling. 3rd Edition, Guilford Press, New York.
- Kök, O. (2016). Yetişkin bireylerde stresle başa çikma düzeyleri ile öz-yeterlik arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Lazarus, R. S. ve Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal, and Coping. New York: Springer Publisher.
- Lent, R. W. ve Brown, S. D. (2006). Integrating person and situation perspectives on work satisfaction: A social-cognitive view. Journal of Vocational Behavior, 69, 236-247.
- Machmud, S. (2018). Role of self-efficacy on work perception and job satisfaction at government agencies in Bandung, Indonesia. The Social Sciences, 13(8), 446-451.
- Martin, R., Thomas, G., Charles, K., Epitropaki, O. ve McNamara, R. (2005). The role of leadermemberexchanges in mediating the relationship betweenlocus of control and work reactions. Journal ofOccupational and Organizational Psychology, 78 (1),141 -147.
- Mclnerney, D. M., Korpershoek, H., Wang, H. ve Morin, A. J. S. (2018). Teachers’ occupational attributes and their psychological wellbeing, job satisfaction, occupational self-concept and quitting intentions. Teaching and Teacher Education, 71, 145-158.
- Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. New York, London: McGraw-Hill.
- Özşahin, M., Bayarçelik, E. B. ve Yıldız, B. (2017). Strateji tipleri ile yenilik performansı ilişkisinde stratejik karar verme hızının şartlı değişken (moderatör) etkisi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 16. UİK Özel Sayısı: 749-766.
- Peker, A. ve Ekinci, E. (2016). Genel öz-yeterliliğin siber zorbalıkla başa çıkma davranışları üzerindeki yordayıcı etkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 2126-2140.
- Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J. Y., ve Podsakoff, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879-903.
- Preacher, K. J., Rucker, D. D., ve Hayes, A. F. (2007). Addressing moderated mediation hypotheses: Theory, methods and prescriptions. Multivariate Behavioral Research, 42(1), 185-227.
- Randawa, G. (2003). Relationship of self-efficacy with job satisfaction: An empirical analysis. The Business Review, 10(1), 57-61.
- Salas, B. L., Rodriguez, V. Y., Urbieta, C. T. Ve Cuadrado, E. (2017). The role of coping strategies and self-efficacy as predictors of life satisfaction in a sample of parents of children with autism spectrum disorder. Psicothema, 29(1), 55-60.
- Seyhan, H. G. (2015). Kimya öğretmenlerinin iş doyumları, öz-yeterlik algıları, örgütsel bağlılıkları ve iş streslerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Journal of Education, 4(2), 41 -60.
- Sezgin, F. ve Erdogan, O. (2015). Academic optimism, hope and zest for work as predictors of teacher self-efficacy and perceived success. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(1), 7-19.
- Turunç, Ö. ve Turgut, H. (2017). Yönetim ve strateji: 101 teori ve yaklaşım. Ankara, Siyasal Kitabevi.
- Waldman, D. A., Ramirez G. G., House F. R. ve Puranam P. (2001). Does leadership matter? Ceo leadership attributes and profitability under conditions of perceived environmental uncertainty. Academy of Management Journal, 44(1), 134–143.
- Yıldız, H. ve Develi, A. (2018). Çalışanların yalan söyleme eğiliminin bir öncülü olarak örgütsel dışlanma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (ICEESS’ 18), özel sayı, 141-148.
- Zhao, X., Lynch Jr, J. G. ve Chen, Q. (2010). Reconsidering Baron and Kenny: Myths and truths about mediation analysis. Journal of Consumer Research, 37(2), 197-206.