Evrensel Sergilerden Çağdaş Sanat Fuarlarına Mekan Deneyimleri

18. yy.’da ilk önce İngiltere’de başlayan Sanayi Devrimi diğer adıyla Endüstri Devrimi aslında bir makineleşme çağının başlangıç noktası olarak kabul edilebilir. Avrupa'da 18. ve 19. yüzyıllarda yeni buluşların üretime olan etkisi ile devam eden Sanayi Devrimi, önemli ekonomik, siyasal ve toplumsal dönüşümlere yol açmıştır. Modern dönemin belki de temelini oluşturan bu devrim, toplumsal yaşamın birçok alanında olduğu gibi sanat alanında da etkili olmuştur. Devrimle beraber gelen değişim, dönüşüm süreci gündelik hayatta ürün ve üretim bazında bir değişikliğe neden olurken, sanatta da mekân ve içerik bakımından; sanat yapıtlarının hem tekniği ve malzemeleri hem de konuları açısından değişime neden olmuştur. Bunun yanı sıra sergileme mekânlarında da büyük değişimler görülmüştür. Bir sergileme modeli olarak kabul edilen Evrensel Sergilerde, Sanayi Devrimi’nin beraberinde getirdiği, ağırlıklı olarak cam ve demir malzemeler kullanılarak oluşturulan konstrüksiyonlar içinde sergiler düzenlenmiştir. Dünyanın birçok yerinden gelen ülkelerin, pavyonlar halinde sergileme alanı oluşturduğu bu mekânlar bugünün önemli Çağdaş Sanat Fuarlarından biri olan Art Basel’de de varlığını sürdürmektedir. Bununla birlikte sanat yapıtlarının sergilendiği mekânlar açısından Evrensel Sergilerden Çağdaş Sanat Fuarlarına doğru giden süreçte, bu sergilerin festival havası dikkat çeker. Yılın belirli zamanlarında düzenlenen fuarlar çağdaş sanatın festivali olarak düşünülebilir

Anahtar Kelimeler:

Evrensel, Sergi, Fuar, Mekân

PLACE EXPERIENCES FROM UNIVERSAL EXHIBITIONS TO CONTEMPORARY ART FAIRS

The Industry Revolution started first in England at 18. Century can be accepted as the born of an engineering age in realty. Indusry Revolution provide important economical, political and social convertions beside keeping its improvement by the effect of invitations on production. This revolution, that may be the baseline of Modern Age, was effective in art field just like in much fields of life. The change and convertion period that came by revolution, caused change in art on location and content fields, and also technique and subjects in works of art, as similar change on products and production in daily life. By this side, lots of big diferences were seen in exhibition areas also. As an exhibition model, in Universal Exhibitions, ehibition were arranged on constructions that are mostly made from glass and iron. These places which were guested various countries around the world by partial exhibition areas owned to themselves, are alive today in one of the Modern Art Fair places, Art Basel. Beside this, on the period going from Universal Exhibitions to Contemporary Art Fairs, attention has taken to the festival atmosphere seen in exhibition of work of art. It is thinkable that the exhibitions are orgnized at certain dates in a year, as a festival of Modern Art

Keywords:

Universal, Exhibition, Fair, Place,

PDF

___

Artun, A. Sanat Müzeleri 1: Müze ve Modernlik. İstanbul: İletişim Yayınları, 2006
Artun, A. Çağdaş Sanatın Örgütlenmesi. İstanbul: İletişim Yayınları, 2011
Artun, A. Çağdaş Sanat ve Kültüralizm. İstanbul: İletişim Yayınları, 2013
Lefebvre, H. Gündelik Hayatın Eleştirisi. Çev. Işık Ergüden. İstanbul: Sel Yayıncılık, 2015
Shiner, L. Sanatın İcadı. Çev. İsmail Türkmen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013
Thompson, D. Sanat Mezat. Çev. Renan Akman. İstanbul: İletişim Yayınları, Thornton, S. Sanat Dünyasında Yedi Gün. Çev. Mine Haydaroğlu. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2012
Walter Benjamin. Paris XIX. Yüzyılın Başkenti. Haz. Enis Batur. Modernizmin Serüveni.İstanbul: Sel Yayıncılık, 2015
Hasol, D. Mimarlık, Sergiler ve İletişim; 01 Mayıs 1996; Erişim Tarihi: 10.2016; http://www.doganhasol.net/mimarlik-sergiler-ve-iletisim-2.html
Hobsbawm, E. J. Sermaye Çağı. Çev. Mustafa Sina Şener. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2012
Hou, H. Sanatın Fuarlaştırılması. Çev. Elçin Gen; 03 Ocak 2012; Erişim Tarihi: 10.2016; http://www.e-skop.com/skopbulten/sanatin-fuarlastirilmasi/477
Paulıne De T. The Expositions Universelles in Nineteenth Century Paris; Erişim Tarihi: 10.01.2016; http://library.brown.edu/cds/paris/worldfairs.html#contents
GÖRSEL – İŞİTSEL KAYNAKLAR Görsel 1: Endüstri Sergisi, Champ de Mars, Paris, 1798 http://www.arthurchandler.com/1798-exposition/ (Erişim: 20.10.2015 15.10)
Görsel 2: Londra Evrensel Sergisi, Crystal Palace, 1851, Londra http://2010worldsfair.com/1851-great- exhibition-of-the-works-of-industry-of- all-nations-london-england-united-kingdom/ (Erişim: 27.10.2016 16.15)
Görsel 3: Doğu Nefi, Londra Evrensel Sergisi, Kristal Saray, 1851 https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Great_Exhibition,_View_of_Eastern_N ave_by_HF_Talbot,_1851.jpg (erişim: 27.10.2016 11.16)
Görsel 4: Paris Evrensel Sergisi, 1855, http://www.etsm.org.tr/etsm/index.php?r=kronoloji/view&id=3 (erişim: 10.2016 09.50)
Görsel 5: Güzel Sanatlar Sergisi Binası, Paris Evrensel Sergisi, 1855 https://fr.wikipedia.org/wiki/Exposition_universelle_de_1855 (Erişim: 30.10.2016 45)
Görsel 6: Güzel Sanatlar Sergisi, Paris Evrensel Sergisi, 1855 http://expositions.bnf.fr/napol/grand/113.htm (Erişim: 30.10.2016 09.48)
Görsel 7: Tunus Pavyonu, Fas Pavyonu 2. Dünya Fuarı, Paris, 1867 http://publishing.cdlib.org/ucpressebooks/view?docId=ft8x0nb62g;chunk.id=0;do c.view=print (Erişim: 31.10.2016 10.10)
Görsel 8: Japonya Pavyonu, 2. Dünya Fuarı, Paris, 1867 https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Japanese_Satsuma_pavillion_at_the_Fr ench_expo_1867.jpg (erişim: 31.10.2016 10.10)
Görsel 9: Paris Evrensel Sergi, 1889 http://www.etsm.org.tr/etsm/index.php?r=kronoloji/view&id=10 (Erişim: 10.2016 10.15)
Görsel 10: Mısır Pavyonu, 1889 Paris Evrensel Sergisi http://publishing.cdlib.org/ucpressebooks/view?docId=ft587006k2;chunk.id=0;do c.view=print (Erişim: 31.10.2016 12.10)
Görsel 11: Armory Sergisi, New York, 1913 http://www.artic.edu/aic/libraries/pubs/1913/AIC1913ArmoryShow_Photo_1.jpg (Erişim:01.11.2016 16.10)
Görsel 12: Sanat Pazarı, Köln, 1967 http://www.dw.com/en/art-cologne-the-fair-that-revolutionized-the-way-we-buy- art/a-19183052 (erişim: 1.11.2016 16.20)
Görsel 13: Art Basel Sanat Fuarı, İsviçre, 1975 https://www.artbasel.com/about/history (Erişim: 1.11.2016 16.42)