Yetim Arketipi Işığında Hatice Meryem’in Yetim Romanı

20. yy’ın önemli psikanalisti Carl Gustav Jung’un bilinçaltı üzerine yaptığı çalışmalar neticesinde boyut kazanan kavramlardan biri de “kolektif bilinçaltı”dır. Hocası Freud’un bilinç ve bilinçaltı kavramlarına paralel olarak bilinçaltının kişisel ve kolektif olarak ikiye ayıran Jung’un çalışmaları, kişiliğin (psişe) keşfi ve analizi üzerine yapılan çalışmalara kaynaklık etmiştir. Kolektif bilinçaltı, kişinin atalarından miras kalan ve nesilden nesile aktarılabilen bir bilinçaltıdır. Bu bölgede arketipler meydana gelir ve bu arketipler, anlatı metinlerinde ortak, yinelenen bazı sembolleri barındırır. Böylece bu metinlerdeki kişilerin tekrarlanan ortak davranışlarının sebepleri üzerinde yorumlar yapmamıza imkân verir. Bu çalışmada günümüz Türk hikâye ve romanının dikkat çekici isimlerinden biri olan Hatice Meryem’in Yetim adlı romanı, Jung’un arketip kuramı ışığında “yetim arketipi” üzerinden değerlendirilecektir.

Hatice Meryem’s Orphan Novel According to Orphan Archetypes

Carl Gustav Jung, a prominent psychoanalyst of the 20th century, is a collective subconscious that is one of the concepts that has gained dimension as a result of his studies on the subconscious. Separating his subconscious into personal and collective concepts parallel to his mentor, Freud’s consciousness and subconscious concepts, Jung’s work has been the source of studies on the discovery and analysis of personality. The collective subconscious is a subconscious that is inherited from one’s ancestors and can be passed on from generation to generation. Archetypes occur in this region and these archetypes contain some common, recurring symbols in narrative texts. Thus, it allows us to make comments on the causes of repeated common behaviors of people in these texts. In this study, Hatice Meryem’s novel Orphan, which is one of the remarkable names of today’s Turkish story and novel, will be evaluated according to Jung’s archetype theory on the basis of ın orphan archetype.

PDF

___

Ege, Fatih Masallarda Bilincin Dönüşümü ve Dönüştürülmesi, Kültür Ajans Yay., Ankara, 2016.
Hece Öykü, “Günümüz Türk Öyküsünde Kadının Sesi”, nr. 56, Nisan 2013, s. 82, 89.
Jacobi, Jolande, Carl Gustav Jung Psikolojisi, (çev. Mehmet Arap), İlhan Yay., İstanbul, 2002.
Korkmaz, Ramazan, Yazınsal Okumalar, Kesit Yay., İstanbul, 2015.
Meryem, Hatice, Siftah, Varlık Yay., İstanbul, 2000.
Meryem, Hatice, Sinek Kadar Kocam Olsun Başımda Bulunsun, İletişim Yay., İstanbul, 2002.
Meryem, Hatice, İnsan Kısım Kısım Yer Damar Damar, İletişim Yay., İst., 2008, 286 s.
Meryem, Hatice, Aklımdaki Yılan, İletişim Yay., İstanbul, 2010.
Meryem, Hatice, Yetim, İletişim Yay., İstanbul, 2019.
Pearson, Carol, S., İçimizdeki Kahraman, (çev. Semra Ayanbaşı), Akoşa Yay., İstanbul, 2010.
Schultz, Duane P. - Schultz, Sydney Ellen, Modern Psikoloji Tarihi, (çev. Yasemin Aslay), Kaknüs Yay., İstanbul, 2007.
Tuğlacı, Pars, Okyanus Türkçe Sözlük, c.3, Pars Yay., İstanbul, 1974.5.
Türkçe Sözlük, TDK Yay., c. 2, Ankara, 2005.