Orhan Okay’ın Açtığı Yolda Beşir Fuad ve Metafizik Başkaldırı

Başkaldırı, insanın yeryüzüne gelmeden önceki serüveniyle başlayıp günümüze kadar devam eder. Başkaldırı/İsyan kaos, düzensizlik ve ümitsizlik değil başka bir düzenin hayalidir. Nitekim Osmanlı İmparatorluğu, 19. yüzyılda yükseliş grafiğini tamamlayarak her alanda aşağı inmeye başlar. Osmanlı'nın içinde bulunduğu kaotik ortamı metafizik değerlere bağlayan Beşir Fuad, metafizik değerlere başkaldırarak yeni bir dünya görüşü oluşturmaya çalışır. Ona göre dünya, dini vehimler ve metafizik değerlerle açıklanamaz; zira dünyanın anlamlandırılmasındaki yegane ölçüt "akıl" dır. Onun skolastik düşünceye başkaldırıyı işleyen Voltaire ve hayali edebiyatı reddeden Victor Hugo monografileri, yeni bir dünya özlemini yansıtır. Yeni dünya özlemi, dünyaya dönük yüzünü yitiren Osmanlı aydınının yeniden dünyayla sağlam bağlar kurma çabasıdır. Beşir Fuad, Orhan Okay'ın yaklaşımıyla edebiyat dünyasına yeniden kazandırılır. Okay'ın inceleme yöntemi, ideolojik saplantılardan uzak eser merkezli bir anlamlandırma çabasıdır. Bu çalışma, Orhan Okay'ın açtığı yolda, Beşir Fuad'ın hurafelere boyanmış din anlayışı, hayale dayanan edebiyat anlayışı ve bilinçli intiharını metafizik bir başkaldırı eylemi olarak ele alır

Beşir Fuad on the way of being opened by Orhan Okay and Metaphysical Revolt

Rebellion begins before coming human’s to the earth and it continues until today. Rebellion is not chaos, irregularity and hopelessness. It is a dream of another order. Thus, Ottoman Empire completes its rising graphic in 19th century and starts moving down in every field. Beşir Fuad thinks that the reason of this chaotic environment is due to the metaphysical values. So he revolts these metaphysical values and tries a new world opinion. According to him religious suspicions are not be explained with metaphysics values. In fact, mind is the only criteria for meaning to the Earth. Voltaire who is refusing to imaginary literature monographies reflects a new earth longing. A new world longing is an effort which Ottoman’s intellectual losing its face to the earth and establishing sturdy bond with earth. Beşir Fuad is again involved to literature earth with Orhan Okay’s unbiased approach. Okay’s examination method is far to ideological obsession. It is an elaboration effort which text-centered. This work which is opened by Orhan Okay handles Beşir Fuad’s understanding of religion with superstition, understanding of dream-based literature and conscious suicide as a metaphysics rebellion

PDF

___

Ahmet Mithat Efendi (2014), Beşir Fuat, Dergâh Yayınları, İstanbul.
Akgün, Mehmet (2014), Materyalizmin Türkiye’ye Girişi, Elis Yayınları, Ankara.
Aslan, Seyfettin, Yılmaz, Abdullah (2011), “Modernizme Bir Başkaldırı Projesi Olarak Postmodernizm”, C.U İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 2, S. 2, Sivas.
Başkaya, Dilek Bakır (2013), “Hayatın Anlamı ve Ölüm: Albert Camus’den Yaşam Dersleri”, Edebiyat Fakültesi Dergisi, C. 30, S. 2, Ankara.
Beşir Fuad (2003), Voltaire, Babil Yayınları, İstanbul.
Beşir Fuad (2011), Victor Hugo, Özgür Yayınları, İstanbul.
Camus, Albert (2015), Başkaldıran İnsan, Can Yayınları, İstanbul.
Doğan, D. Mehmet (2011), Büyük Türkçe Sözlük, Yazar Yayınları, Ankara.
Gündoğan, Ali Osman (1997), Albert Camus ve Başkaldırma Felsefesi, Birey Yayıncılık, İstanbul.
Kanter, M. Fatih (2014), Milli Edebiyat Dönemi Türk Şiirinde Benlik Algısı ve Kimlik
Kurgusu, Kitabevi Yayınları, İstanbul.
Kaplan, Mehmet (2001), Şiiri Tahlilleri 2, Dergâh Yayınları, İstanbul.
Kaplan, Mehmet (1998), Tevfik Fikret, Dergâh Yayınları, İstanbul.
Kestelli, Raif Necdet (2011), Resimli Türkçe Kamus, TDK Yayınları, Ankara.
Korkmaz, Ramazan (2011), Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara.
Okay, M. Orhan Okay (2014), Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı, Dergâh Yayınları, İstanbul.
Okay, M. Orhan(2012), Beşir Fuad İlk Türk Pozitivist ve Naturalisti, Dergâh Yayınları, İstanbul.
Sartre, Jean Paul (2010), Varoluşçuluk, Say Yayınları, İstanbul.
Tanpınar, Ahmet Hamdi (2014), Edebiyat Üzerine Makaleler, Dergâh Yayınları, İstanbul.
Tanpınar, Ahmet Hamdi (2001), 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Çağlayan Kitabevi, İstanbul.
Topçu, Nurettin (2014), İsyan Ahlakı, Dergâh Yayınları, İstanbul.
Yiğitbaş, Maksut (2015), “Tanzimat Döneminde Edebi Tenkit”, Turkish Studies, Volume 10/6, Ankara.
http://www.haberkultur.net/HD4660_orhan-okay-ile-cok-ozel.html, (30.10.2017)
http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/besir-fuadin-bilinmeyenleri-prof-orhanokayla-konusma-nur-ozmel/2879 (30.10.2017)

TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi-Cover

ISSN: 2146-1759
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2011
Yayıncı: Mustafa Ekici

Arşiv