İstanbul’un Kaybolan Değerlerinden İncili Köşk (Sinan Paşa Köşkü)

Fatih Sultan Mehmed döneminden, Sultan Abdülaziz döneminde kadar Saray-ı Cedid (Yeni Saray) olarak adlandırılan, yaklaşık 400 yıl kullanımda olan Topkapı Sarayı’nı çevreleyen Sur-ı Sultanî dışında, deniz kenarında tarih boyunca çeşitli köşkler yapılmıştır. Ahşap ya da kâgir olarak inşa edilen bu köşklerden biri dışında, diğerleri günümüze gelememiştir. Bu yok olan köşklerden biri de İncili Köşk (Sinan Paşa Köşkü) idi. Bu çalışmada, yüzlerce yıllık mazisine rağmen yanlış bir demiryolu politikası sonucu yok edilen yapılardan biri olan İncili Köşk’ün tarihçesi, mimarî özellikleri, fonksiyonu ve yıkılış süreci arşiv vesikaları, gravürler, seyahatnameler gibi birincil kaynaklar ve yayınlar vasıtasıyla tahkik edilerek gözler önüne serilmiştir.

Istanbul’s Lost Values Incili Pavilion (Sinan Pasha Pavilion)

From the time of Sultan Mehmed the Conqueror to the era of Sultan Abdulaziz Saray-i Cedid (new palace), the city walls surrounding Topkapi Palace, which was used for 400 years, were built on the shores of the sea, along with various pavilions throughout history. Other than one of these mansions, which were built as wood or stone, could not be reached today. One of the kiosks that disappeared was the Incili Pavilion (Sinan Pasha pavilion). In this study, the history, architectural features, function and the collapse process of incili Köşk, one of the buildings destroyed as a result of an incorrect railway policy despite hundreds of years of history, were investigated through primary sources and publications such as archival documents, engravings, travelogues and publications.

PDF

___

And, Metin, 16. Yüzyılda İstanbul, İstanbul, 2011.
Arseven, Celal Esad, Türk Sanatı, İstanbul, 1970.
Atasoy, Nurhan, Osmanlı Bahçeleri ve Hasbahçeler, İstanbul, 2005.
Bayrak, Orhan, Topkapı Sarayı, İstanbul, 1996.
Cezar, Mustafa, Osmanlı Başkenti İstanbul, İstanbul, 2002.
Eldem, Sedad Hakkı, Köşkler ve Kasırlar I, Ankara, 1969.
Eldem, Sedad Hakkı- Feridun Akozan, Topkapı Sarayı, İstanbul, 1982.
Engin, Vahdettin, Rumeli Demiryollarının Yapılması, İstanbul, 1993.
Eremya Çelebi Kömürcüyan, İstanbul Tarihi XVII. Asırda İstanbul, İstanbul, 1988.
Ertuğ, Zeynep Tarım, “Topkapı Sarayı”, D.İ.A. C. 41, İstanbul, 2012, s. 256.
Esemenli, Deniz, ”Mekanlar Zamanlar”, Topkapı Sarayı, İstanbul, 2000, s. 28.
Eyice, Semavi, Tarih Boyunca İstanbul, İstanbul, 2006.
Eyice, Semavi, ”İncili Köşk”, D.İ.A. C.22, İstanbul, 2000, s. 233.
Eyice, Semavi, ”Sinan Paşa Köşkü”,D.B.İ.A. C.7, İstanbul, 1994, s. 1.
Freely, John, A History of Ottoman Architecture, Southampton, 2011.
Gülen, Salih, Bilinmeyen Yönleriyle Topkapı Sarayı, İstanbul, 2012.
Hafız Hızır İlyas Ağa, Letaif-i Vekayi-i Enderuniyye, İstanbul, 2016.
Hammer, Büyük Osmanlı Tarihi, C.4, İstanbul, 2010.
İnciciyan, XVIII. Asırda İstanbul, İstanbul, 1956.
Koçu, Reşad Ekrem, Topkapu Sarayı, İstanbul, 1960.
Koçu, Reşad Ekrem, Osmanlı Padişahları, İstanbul, 1981.
Kuban, Doğan, Kaybolan Kent Hayalleri Osmanlı Sarayları, İstanbul, 2010.
Kuban, Doğan, Osmanlı Mimarisi, İstanbul, 2007.
Kuban, Doğan, İstanbul Bir Kent Tarihi, İstanbul, 2004.
Kuban, Doğan, Türk Hayatlı Evi, İstanbul, 1995.
Kuban, Doğan, İstanbul Yazıları, İstanbul, 1998.
Mantran, Robert, İstanbul Tarihi, İstanbul, 2002.
Mayes, Stanley, Sultan’ın Orgu, İstanbul, 2000.
Mehmed Ziya Bey, İstanbul ve Boğaziçi, İstanbul, 2016.
Necipoğlu, Gülru, 15. ve 16. Yüzyılda Topkapı Sarayı, İstanbul, 2007.
Ortaylı, İlber, Osmanlı Sarayında Hayat, İstanbul, 2008.
Pakalın, Mehmet Zeki, ”Sinan Paşa Köşkü”, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.3, İstanbul, 1983, s. 228.
Sakaoğlu, Necdet, Saray-ı Hümayun, İstanbul, 2002.
Sözen, Metin, Bir İmparatorluğun Doğuşu Topkapı, İstanbul, 1998.
Sözen, Metin, Devletin Evi Saray, İstanbul, 1990.
Sevim, Mustafa, Gravürlerle Türkiye İstanbul 2, Ankara, 2002.
Sevin, Necla Arslan, Gravürlerde Yaşayan Osmanlı, Ankara, 2006.
Şehsuvaroğlu, Haluk, Asırlar boyunca İstanbul, İstanbul, 1955.
Şimşirgil, Ahmet, Taşa Yazılan Tarih Topkapı Sarayı, İstanbul, 2005.
Thevenot, Jean, Thevenot Seyahatnamesi, İstanbul, 2009.
Turan, Şerafeddin, ”Sinan Paşa”, İslam Ansiklopedisi, C.10, İstanbul, 1966, s. 674.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devletinin Saray Teşkilatı, Ankara, 1988.
Ülgen, Aygün, “Osmanlı Saray Kasır ve Köşkleri”, Osmanlı, C.10, Ankara, 1999, s. 409.
Wiener, Wolfgang Müller, İstanbul’un Tarihsel Topografyası, İstanbul, 1998.
Yerasimos, Stefanos, İstanbul İmparatorluklar Başkenti, İstanbul, 2010.
Yılmaz, Mehmet, ”Sinan Paşa (Koca)”, Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2, İstanbul, 1999, s. 544.
B.O.A. , TS.MA.d/9916, H-21-08-1234.
B.O.A. , BEO/4687-351479, H-03-11-1339.
B.O.A. , TSMA.d/ 2971, H-29-12-1181.
B.O.A. , MD/52- 550.
Necipoğlu, Gülru, 15. ve 16. Yüzyılda Topkapı Sarayı, İstanbul, 2007.