Kağan KÖKTEN, Mahmut KAPLAN, Seyithan SEYDOŞOĞLU, Hava Şeyma YILMAZ, Rıdvan UÇAR

Bingöl Koşullarında Bazı Burçak [Vicia ervilia (L.) Willd] Genotiplerinin Ot Verimi ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu çalışmada, Bingöl ekolojik koşullarında yetiştirilen bazı burçak [Vicia ervilia (L.) Willd] genotiplerinin ot verimi ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma; Bingöl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Araştırma ve Uygulama arazisinde 2014-2015 yıllarında yazlık yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Araştırmada, 14 adet burçak genotipi (IFVE 248-SEL 2785, IFVE 973-SEL 2795, IFVE 2698-SEL 2798, IFVE 2920-SEL 2801 IFVE 3977-SEL 2802, IFVE 3351-SEL 2804, Yerel Lice, D-357, MP, HAT-3, HAT-9, HAT-13, HAT-14 ve HAT-17) bitki materyal olarak kullanılmıştır. Çalışmada tarla denemesi, tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırmada; bitki boyu, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, ham kül oranı, ham protein oranı, ham protein verimi, asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF), nötral deterjanda çözünmeyen lif (NDF), sindirilebilir kuru madde oranı, kuru madde tüketimi ve nispi yem değeri parametreleri incelenmiştir. Araştırmada sonucunda, bitki boyu dışında incelenen tüm özellikler bakımından genotipler arasında istatistiki olarak p<0.05 ve/veya p<0.01 düzeyinde önemli farklılıklar belirlenmiştir. İki yıllık araştırma sonucuna göre, kuru ot ve ham protein verimi ile ADF ve NDF oranları dikkate alındığında, IFVE 248-SEL 2785, IFVE 3977-SEL 2802 ve HAT-14 genotiplerinin öne çıktığı; adı geçen bu genotiplerin yörede kaba yem üretimine katkı sağlaması bakımından ivedilikle ıslah çalışmalarına alınması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Burçak, ot verimi, ot kalitesi, ham protein oranı, genotip

Determination of Herbage Yield and Quality of Some Bitter Vetch [Vicia ervilia (L.) Willd] Genotypes in Bingöl Ecological Conditions

This research was conducted to determine herbage yield and some quality characteristics of bitter vetch genotypes grown at Bingöl ecological conditions. The study was conducted at the Research and Application fields of Faculty of Agriculture at Bingol University during 2014-2015 summer growing seasons. In the study, 14 different bitter vetch genotypes (IFVE 248-SEL 2785, IFVE 973-SEL 2795, IFVE 2698-SEL 2798, IFVE 2920-SEL 2801 IFVE 3977-SEL 2802, IFVE 3351-SEL 2804, Yerel Lice, D-357, MP, HAT-3, HAT-9, HAT-13, HAT-14 ve HAT-17) were used as plant material. The study was conducted according to randomized complete blocks design with 3 replications. In the study, plant height, green herbage yield, dry yield, crude ash ratio, crude protein ratio, crude protein yield, acid detergent fiber (ADF), neutral detergent fiber (NDF), digestible dry matter ratio, dry matter consumption and relative feed value characteristics were investigated. Statistically significant differences were found between the genotypes in all traits examined in the study, except for the plant height. According to the results of two-year research, IFVE 248-SEL 2785, IFVE 3977-SEL 2802 and HAT-14 genotypes were prominent when dry herbage and crude protein yield and ADF and NDF ratios were considered; It has been suggested that these genotypes should be considered in breeding projects to contribute to the forage production of the region.

Keywords:

Bitter vetch, herbage yield, herbage quality, crude protein ratio, genotype,

PDF

___

Açıkgöz, E., 2001. Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 182, Vipaş AŞ Yayın No: 58 (3. Baskı), Bursa.
Al, V., Baysal, İ., 1996. Şanlıurfa’da yetiştirilen üç yerel burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) çeşidinde sıra arası mesafenin bazı tarımsal karakterlere etkisi üzerine bir araştırma. Türkiye 3. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, Erzurum, s. 274-279.
Andiç, C., Deveci, M., Akdeniz, H., Andiç, N., Terzioğlu, Ö., Keskin, B., Yılmaz, İ., Arvas, Ö., 1996. Van kıraç koşullarına adapte olabilecek burçak (Vicia ervilia (L.) Willd) hatlarının belirlenmesine ilişkin bir araştırma. Türkiye 3. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, Erzurum, s. 710-717.
Anonymous, 1990. Official Method of Analysis. Association of Official Analytical 12 Chemists, 15th. Edition, Washington DC, U.S.A, pp. 66-88.
Ayan, İ., Acar, Z., Başaran, U., Önal Aşçı, Ö., Mut, H., 2006. Samsun ekolojik koşullarında bazı burçak hatlarının ot ve tohum verimlerinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(3): 318-322.
Bakoğlu, A., Kökten, K., 2009. Elazığ koşullarında burçakta (Vicia ervilia (L.) Willd.) farklı sıra aralığının verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(1): 7-12.
Başbağ, M., Biçer, B.T., 2008. Diyarbakır koşullarında bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) ıslah hatlarının tohum verimi ve verim kriterlerinin belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(2): 19-25.
Başbağ, M., Gül, İ., 2005. Diyarbakır koşullarında bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarında verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(1): 1-7.
Canbolat, Ö., Bayram, G., 2007. Bazı baklagil tanelerinin in vitro gaz üretim parametreleri, sindirilebilir organik madde ve metabolik enerji içeriklerinin karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1): 31-42.
Çaçan, E., Aydın, A., Başbağ, M., 2015. Bingöl Üniversitesi yerleşkesinde yer alan bazı baklagil yem bitkilerine ait kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(1): 105-111.
Çil, A., Çil, A.N., Yücel, C., Ekiz, H., 2007. GAP Koşullarında bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarının ot ve tane verimlerinin saptanması. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran, Erzurum, s. 119-122.
Ekiz, H., 1995. Seçilmiş burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarının kışa dayanıklılığı ile tohum verimi ve bazı bitkisel özellikleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 1405, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 783, Ankara.
Gonzalez, J., Andres, S., 2003. Rumen degradability of some feed legume seeds. Animal Research, 52: 17-25.
Hoy, M.D., Moore, K.J., George, J.R., Brummetr, E.C., 2002. Alfalfa yield and quality as ınfluenced by establishment method. Agriculture Journal, 94: 65-71.
İriadam, M., Avcı, M., 2003. Hindi rasyonlarına değişik oranlarda katılan burçağın (Vicia ervilia (L.) Willd.) performans, bazı hematolojik ve biyokimyasal parametreler üzerindeki etkisi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(3-4): 37-43.
Kacar, B., 1972. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri, II. Bitki Analizleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 453, Uygulama Kılavuzu No: 155, Ankara.
Kalaycı, Ş., 2005. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
Karaköse, N., 2018. Bingöl ekolojik koşullarında bazı yem bezelyesi (Pisum arvense L.) genotiplerinin kışlık ekimde verim ve verim öğelerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bingöl.
Karaşahin, M., 2014. Kaba yem kaynağı olarak hidroponik arpa çimi üretiminde kuru madde ve ham protein verimleri üzerine farklı uygulamaların etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(1): 27-33.
Morrison, J.A., 2003. Hay and pasture managment, chapter 8. extension educator, crop systems rock ford extension center. (http://iah.aces.uiuc.edu/pdf/ Agronomy_HB/08chapter.pdf), (Erişim tarihi: 10.06.2018).
Osmanlı, Ş., 2014. Kayseri ekolojik şartlarında bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarının verim ve verim unsurları ile tanelerinin kimyasal kompozisyonun belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Özköse, A., 2003. Burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.)’ta ekim zamanının verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özyazıcı, M.A., Manga, İ., 2000. Çarşamba Ovası sulu koşullarında yeşil gübre olarak kullanılan bazı baklagil yembitkileri ile bitki artıklarının kendilerini izleyen mısır ve ayçiçeğinin verim ve kalitesine etkileri. Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 24: 95-103.
Rohweder, D.A., Barnes, R.F., Jorgensen, N., 1978. Proposed hay grading standards based on laboratory analyses for evaluating quality. Journal of Animal Science, 47(3): 747-759.
Sadeghi, G.H., Pourreza, J., Samei, A., Rahmani, H., 2009. Chemical composition and some anti nutrient content of raw and processed bitter vetch (Vicia ervilia (L.) Willd) seed for use as feding stuff in poultry diet. Tropical Animal Health and Production, 41: 85-93.
Seifdavati, J., Taghizadeh, A., Janmohammadi, H., Rafat, S.A., Alijani, S., 2013. In situ ruminal degradability and in vitro intestinal digestibility of crude protein from some minor legume species. African Journal of African Journal of Biotechnology, 12(17): 2293-2302.
Seydoşoğlu, S., Saruhan, V., Kökten, K., 2015. Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd) genotiplerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(2): 107-115.
Turan, N., Özyazıcı, M.A., Yalçın Tantekin, G., 2015. Siirt ilinde çayır mera alanlarından ve yem bitkilerinden elde edilen kaba yem üretim potansiyeli. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2(1): 69-75.
Türk, M., Albayrak, S., Yüksel, O., 2011. Effect of seeding rate on the forage yields and quality in pea cultivars of differing leaf types. Turkish Journal of Field Crops, 16(2): 137-141
Uzun, B., 2008. Tokat ekolojik şartlarında bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarının verim ve verim öğelerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.