Kur'an'a Göre Hz. Peygamber'in Bilgisinin Sınırları

Vahiy gelmeye başladığı andan itibaren gerek Kur’an ve sünnet merkezli ve gerekse başka bilgi kaynakları esas alınarak Hz. Peygamber’in bilgisinin sınırlarının neler olduğu ya da olabileceği konusunda çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. Bu tartışmaların belli platformlarda günümüzde de devam ettiği müşahede edilmektedir. Sözü edilen tartışmalara Kur’an temelli bakıldığında Hz. Peygamber’in bilgisinin sınırları konusunda bir karışıklığın olmadığını söylemek mümkündür. Ancak Kur’an-hadis ilişkisi göz önüne alındığında hadislerin Hz. Peygamber’e aidiyeti konusundaki kafa karışıklığının yaşadığımız dönemde de devam ettiği bilinen bir husustur. Bu durumun kanaatimize göre değişik sebepleri mevcuttur. Kur’an ve yaşanan hayattan uzak bir Peygamber tasavvurunun üzerine inşa edilen ve onun her şeyi bildiği ön kabulü, hadislerin sübutundan delaletine kadar birçok konuda temel sorun olmaya devam etmektedir. Bu makale ile Rasullullah’ın bilgi sınırları hakkında sağlıklı bir Peygamber anlayışı ve tasavvurunun önündeki engellerin kaldırılması ve bu konudaki temelsiz kanaatlerin bertaraf edilmesi amaçlanmaktadır.

The Limits of The Holy Prophet's Knowledge According to The Qur'an

From the moment the revelation began to arrive, various opinions have been proposed about what the limits of the Prophet's knowledge are or may be, both based on the Qur'an and Sunnah-centric and other sources of information. It is observed that these discussions continue today on certain platforms. It is possible to say that there is no confusion about the limits of the Prophet's knowledge when the aforementioned discussions are viewed on a Qur'an basis. However, when the Qur'an-hadith relationship is taken into consideration, ıt is a well-known fact that the confusion about the belonging of hadiths to the Prophet also continued in our time. In our opinion, there are different reasons for this situation.The pre-acceptance that he knows everything, built on the vision of a prophet far from the Qur'an and the life lived, remains a fundamental problem in many issues from the Subut / certainty of the Hadith to the delalet / indication of it. This article aims to remove obstacles to a healthy understanding and conception of the Prophet about the limits of knowledge and to eliminate baseless opinions on this subject.

___

  • Ahmed ibn Hanbel. el-Musned. I-VI, Dâru’l-Fikr, by., 1991.
  • Akbulut, Ahmet. Nübüvvet Meselesi Üzerine. Ankara: Birleşik Yayınları, 1992.
  • Albayrak, Halis. Kur’an’da İnsan-Gayb İlişkisi. İstanbul: Şûle Yayınları, 1993.
  • Arslan, İhsan. “Hz. Peygamber’in Gayb Bilgisine İlişkin Rivayetlerin Tahlili”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10/49 (2017).
  • Arslan, İhsan. “Kur’an-ı Kerim’e Hz. Peygamber ve Mucize”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10/50 (2017).
  • Atılgan, Yusuf Kenan. “İslam Düşüncesinde İlmin Kaynağı, İmkânı ve Sınırları”. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1/2 (2013).
  • Aydemir, Abdullah. İslami Kaynaklara Göre Peygamberlik. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1992.
  • Bağcı, Hacı Musa. Beşer Olarak Hz. Peygamber. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2010.
  • Bağcı, Hacı Musa. Hadis Tarihi ve Usulü. Ankara: Bilay Yayınları, 2018.
  • Bebek, Adil. “Kelam Literatürü Işığında Mucize ve Hz. Muhammed' e Nispet Edilen Hissi Mucizelerin Değerlendirilmesi”. M. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 18 (2000): 121-148.
  • Çakan, İsmail Lütfi. Hadis Usulü. 5. Baskı. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1989.
  • Çelenk, Dilek. Hz. Peygamber’in Mekke Devrinde Karşılaştığı Sıkıntılar. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017.
  • Dârimî. es-Sunen, Mukaddime. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
  • Derveze, İzzet. Kur’an’a Göre Hz. Muhammed’in Hayatı. Çev. Mehmet Yolcu. İstanbul: 1989.
  • Ebû Nuaym el-Isbahânî. Mısır: Hılyetu’l-Evliyâ. 1351/1932.
  • Ertürk, Mustafa. Metin Tenkidi -Gayb ve Fiten Hadisleri Örneği-. Ankara: Fecr Yayınları, 2011.
  • Erul, Bünyamin. “Bir ‘Alan Taraması’nın Panoraması-Vahy-i Gayri Metluv Hakkında Bazı Mülahazalar ve Bir Eleştirinin Eleştirisi-“ İslâmiyât 3/1 (2000).
  • Erul, Bünyamin. “Kur’an Dışında Vahiy Geldiğini İfade Eden Rivayetlerin Tahlil ve Tenkidi”. İslâmiyât 1/1 (1998).
  • Hatiboğlu, Mehmed Said. Hz. Peygamber ve Kur’an Dışı Vahiy. Ankara: Otto Yayınları, 2012.
  • Heysemî, Mecmau’z-Zevâid. Beyrut: 2. Baskı, 1967.
  • İbn Hazm, el-İhkâm fî Usûli’l-Ahkâm. Beyrut: 1983.
  • İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdülmelik b. Hişâm. es-Sîratü’n-Nebeviyye. Kahire: Dâru İbn Kesîr, trz.
  • İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Cemalüddin b. Muhammed b. Mukerrem. Beyrut: Lisânu’l-Arab. 1993.
  • İbn Sa’d, Muhammed. et-Tabakâtu’l-Kubrâ. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-Ilmiyye, 1990.
  • İbnu’l-Esîr, en-Nihâye fî Garîbi’l-Hadîs ve’l-Eser. Mısır: 1963.
  • Kadı Abdulcabbâr, el-Muğnî. nşr. Muhammed Ali en-Neccar - Abdulhalim Ali en-Neccâr, Kahire: 1965.
  • Kara, Necati. “Kur’an’da Gayb”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1 (1994).
  • Kırbaşoğlu, M. Hayri. Alternatif Hadis Metodolojisi. Ankara: Kitâbiyât, 2002.
  • Kırbaşoğlu, M. Hayri. İslam Düşüncesinde Sünnet -Yeni Bir Yaklaşım-. Ankara: Fecr Yayınevi, 1993.
  • Kur’ân Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 5 cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2012.
  • Kur’ân-ı Kerim Meâli, çev. Halil Altuntaş & Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 6. Basım, 2010.
  • Ma’mer ibn Râşid, el-Câmi-Abdurrazzak’ın Musannaf’ının 10. cildinin 379. sahifesinden sonuna kadar-. 10 cilt. Beyrut: 1970-1972.
  • Mâturidî, Kitabu't-Tevhîd. nşr. Fethullah Huleyf. Naşirin mukaddimesi. İstanbul: 1979.
  • Muslim, el-Câmıu’s-Sahîh. Riyâd: 2000.
  • Nuaym ibn Hammâd. Kitâbu’l-Fiten. Kahire: 1991.
  • Özten, Ersan. Peygamberlerin Gaybı Bilme İmkânı. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 2009.
  • Polat, Selahaddin. “Gayb Meselesi ve İmam Mâturudî”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3 (1989).
  • Râğıb el-İsfehânî. Mufredâtu Elfâzi’l-Kur’ân. Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 1992.
  • Sarıçam, İbrahim vd.. İngiliz ve Alman Oryantalistlerin Hz. Muhammed Tasvvurları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2011.
  • Seyyid Şerif Cürcanî. Şerhu'l-Mevakıf. nşr. Muhammed Bedreddin en-Na'sani. Kahire: 1907.
  • Şâfiî, Muhammed b. İdris. er-Risâle. nşr. Ahmed Muhammed Şakir. Beyrut: el-Mektebetu’l-İlmiyye, trz.
  • Taberî, Muhammed b. Cerîr. Târîhu’umem ve’l-Mulûk. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-Ilmiyye, 1994.
  • Taftazanî. Şerhu'l-Makâsıd, İstanbul: 1305/1887.
  • Topaloğlu, Fatih. Felsefî ve Teolojik Açıdan Mucize. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2011.
  • Turan, Maşallah. “Gayb İlminin Yorumlanmasındaki Tutarsızlıklar Muhammed Ali Sâbûnî Örneği”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi 8/1 (2016).
  • Tûsî, Nasiruddin. Keşfu'l-Murad fi şerhi Tecrîdi'l-i'tikâd. Kum: 1413/1992.
  • Yalçın, Şahabeddin. “Neyi Bilebiliriz?”. İnönü Üniversitesi, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 5/2 2016.